Thuốc và ăn uống khi cholesterol cao

Với người bị cholesterol máu cao, điều trị bằng thuốc không phải lúc nào cũng tốt; chưa nói đến các thuốc này thường đắt, không phải ai cũng đủ khả năng mua lâu dài. Các chuyên gia tim mạch đã đưa ra giải pháp hợp lý và hiệu quả, đó là kết hợp điều trị bằng thuốc và... thức ăn. Bình thường cholesterol là chất cần thiết và có lợi, vì nó là thành phần cấu tạo chủ yếu của màng, sợi thần kinh, hormone (như hormone sinh dục nam, nữ), vitamin (như vitamin D), giúp gan sản xuất ra...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thuốc và ăn uống khi cholesterol caoThuốc và ăn uống khi cholesterol caoVới người bị cholesterol máu cao, điều trị bằng thuốckhông phải lúc nào cũng tốt; chưa nói đến các thuốc nàythường đắt, không phải ai cũng đủ khả năng mua lâu dài.Các chuyên gia tim mạch đã đưa ra giải pháp hợp lý vàhiệu quả, đó là kết hợp điều trịbằng thuốc và... thức ăn.Bình thường cholesterol là chất cầnthiết và có lợi, vì nó là thành phầncấu tạo chủ yếu của màng, sợi thần kinh, hormone (nhưhormone sinh dục nam, nữ), vitamin (như vitamin D), giúpgan sản xuất ra acid mật, có lợi cho tiêu hóa.Người ta chia cholesterol thành hai loại:- Loại có lợi: Là loại phức hợp giữa cholesterol vớilipoprotein phân tử lượng cao, có chức năng mangcholesterol tích trong mạch máu ra ngoài.- Loại có hại: Là loại phức hợp giữa cholesterol vớilipoprotein phân tử lượng thấp, có chức năng làm cho chấtbéo bám vào thành mạch gây xơ mỡ động mạch.Bình thường lượng cholesterol toàn phần nhỏ hơn 200mg%.Khi lớn hơn 240mg% là cao. Tuy nhiên chỉ khi nào loạicholesterol có hại quá cao (lớn hơn 180mg%) và loạicholesterol có lợi quá thấp (dưới 35mg%) thì lúc đó mới cósự rối loạn cân bằng cholesterol. Thầy thuốc căn cứ vào sựrối loạn cân bằng này và tiền sử bệnh tật của người bệnh mớiquyết định có dùng thuốc hay không. Ðừng vì hiểu khôngthấu đáo, quá lo lắng, tự ý mua thuốc dùng.Điều trị bằng thuốcThuốc làm hạ cholesterol thường có 4 nhóm chính, nhưngthường dùng nhất là nhóm fibrat và statin.- Nhóm fibrat: biệt dược thông dụng là lypanthyl (viên100mg, 300mg), làm giảm loại cholesterol có hại, tăngcholesterol có lợi, lập lại cân bằng bình thường về hai loạinày. Nhờ thế làm giảm hẳn lượng cholesterol trong máu (nếudùng lâu dài) và từ đó làm giảm nguy cơ xơ mỡ động mạch.Tuy nhiên thuốc loại này thường làm tổn thương cơ (thườngxảy ra hơn đối với người bị đau cơ lan tỏa), ảnh hưởng xấuđến thận và gan (làm tăng chỉ số transaminnaza). Vì thếkhông được dùng cho người suy gan thận, với người bìnhthường khi dùng cũng phải định kỳ kiểm tra chức năng gan(đo chỉ số transaminaza).- Nhóm statin: Biệt dược thông dụng là lescol (viên 20mg).So với nhóm trên, thì nhóm này làm giảm cholesterol có hạivà tăng cholesterol có lợi với mức mạnh hơn, do đó ngănngừa tốt hơn nguy cơ xơ mỡ động mạch và một số bệnh timkhác.Một ưu điểm khác là thuốc được hấp thu nhanh và hoàn toàn(khoảng 98%). Thuốc có những tác dụng độc như nhóm trênnên cũng có khuyến cáo tương tự. Ngoài ra chưa có cácthông tin đầy đủ cho trẻ dưới 18 tuổi nên không nên dùngcho đối tượng này.- Nhóm niacin: biệt dược thông dụng niacin (viên nén 5, 50,100, 150 và 500mg, ống tiêm 1ml chứa 0,17% niacin). Thuốclàm giãn nở các động mạch nhỏ, mao mạch, giảm cholesterolmáu. Thường dùng phối hợp với nhóm statin.Cần thận trọng khi dùng cho phụ nữ có thai, cho con bú,không dùng cho trẻ em, hết sức thận trọng khi dùng chongười sỏi mật, người có bệnh mạch vành. Theo dõi cẩn thậnngười bệnh có tiền sử vàng da, có bệnh gan hay loét tiêu hóanếu phải dùng thuốc. Cấm dùng với người rối loạn chức nănggan, loét tiêu hóa, chảy máu động mạch.- Nhóm resin: biệt dược thông dụng là cholestyramin hoặccholestipal. Thuốc làm giảm loại lipoprotein phân tử lượngthấp (tức gián tiếp làm giảm cholesterol có hại) và từ đó làmgiảm lượng cholesterol toàn phần xuống 25-30%, làm giảmsự tích tụ lipít ngoài thành mạch.Tuy nhiên bản chất của thuốc là nhựa trao đổi ion, không bịhấp thu qua đường tiêu hóa, sau 3-6 tuần không dùng thuốc,lượng lipoprotein phân tử lượng thấp và cholesterol toànphần lại tăng lên. Thuốc có thể gây táo bón và tiêu chảy, nôn,nhưng sẽ tự mất đi khi ngừng dùng.Hiện nay, người ta còn dùng một loại thuốc mới có tên làlipotropic, thực chất là một hỗn hợp gồm các chất hướng mở,vận chuyển mỡ. Hỗn hợp này làm tăng việc sản xuất ralecithin do đó giúp hòa tan cholesterol, giảm lượngcholesterol thành mạch, ngăn ngừa nguy cơ xơ mỡ độngmạch...Những thuốc nói trên thường đắt, khó dùng. Thầy thuốc chỉcho khi có sự rối loạn mất cân bằng cholesterol thực sự vàkhi tiền sử người bệnh không có bệnh tim mạch, tiểu đường.Phòng chữa bệnh bằng ăn uốngTrong các trường hợp còn lại, thầy thuốc thường khuyên điềutrị bằng cách không dùng thuốc mà thực hiện chế độ ăn thíchhợp, cụ thể là:- Phần năng lượng do chất béo cung cấp hàng ngày chỉ đượcchiếm dưới 30% (khoảng 700Kcalo) so với tổng năng lượngcần dùng hàng ngày (khoảng 2.200 Kcalo). Cơ cấu chất béophải thay đổi. Giảm các chất béo bão hòa (thịt mỡ, bơ, pho-mát, margarin...). Nên ăn các loại chất béo chưa bão hòa (dầuđậu nành, dầu hướng dương, dầu vừng...) vì chúng làm giảmcholesterol toàn phần và giảm cholesterol có hại.- Không ăn nhiều các thức ăn có cholesterol cao. Nhu cầuhàng ngày là 300mg cholesterol. Một lòng đỏ trứng có trungbình 215mg cholesterol. Thực phẩm hàng ngày không chỉ cótrứng mà còn có các ...