Thủy đậu

Tham khảo tài liệu 'thủy đậu', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Thủy đậu THUÛY ÑAÄU I. ÑÒNH NGHÓA Thuûy ñaäu laø beänh nhieãm truøng caáp tính do sieâu vi Herpes varicellae. Ñöôøng laây chuû yeáu baèng ñöôøng hoâ haáp qua nhöõng gioït nöôùc boït baén ra töø ngöôøi beänh, hieám khi laây do tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi boùng nöôùc. Beänh ñaëc tröng bôûi phaùt ban daïng boùng nöôùc ôû da vaø nieâm maïc, dieãn tieán laønh tính nhöng coù theå gaây töû vong do bieán chöùng vieâm naõo, hoäi chöùng Reye. II. CHAÅN ÑOAÙN 1. Coâng vieäc chaån ñoaùn a) Hoûi beänh  Tieáp xuùc vôùi ngöôøi bò thuûy ñaäu hoaëc ñang coù dòch beänh taïi ñòa phöông.  Chuûng ngöøa thuûy ñaäu, tieàn caên bò thuûy ñaäu.  Beänh söû: Soát, hoàng ban khoaûng vaøi mm nhanh choùng chuyeån thaønh boùng nöôùc sau 24 giôø. b) Khaùm laâm saøng  Boùng nöôùc da töø 3-10 mm, luùc ñaàu chöùa dòch trong, sau 24 giôø hoùa ñuïc, nhieàu löùa tuoåi (coù boùng nöôùc môùi moïc xen keû boùng ñaõ hoùa ñuïc vaø boùng ñaõ ñoùng maøy hay bong vaûy).  Boùng nöôùc coù theå moïc ôû nieâm maïc mieäng, ñöôøng tieâu hoaù, hoâ haáp, tieát nieäu, sinh duïc hay ôû maét.  Tìm caùc bieán chöùng thöôøng gaëp: - Vieâm moâ teá baøo do boäi nhieãm: boùng nöôùc hoaù muû, ñoû da hay söng taáy xung quanh boùng nöôùc, veû maët nhieãm truøng nhieãm ñoäc. - Vieâm naõo - Hoäi chöùng Reye: + Coù duøng Aspirine trong thôøi gian noåi boùng nöôùc. + Roái loaïn tri giaùc, co giaät c) Caän laâm saøng  Coâng thöùc maùu: baïch caàu bình thöôøng hoaëc taêng nheï.  Phaân laäp sieâu vi, PCR (neáu coù theå ñeå giuùp chaån ñoaùn xaùc ñònh)  Phöông phaùp mieãn dòch hoïc (phöông phaùp coá ñònh boå theå, mieãn dòch huyønh quang tröïc tieáp hoaëc ELISA) ít ñöôïc xöû duïng. 2. Chaån ñoaùn xaùc ñònh:  Dòch teã: Chöa chuûng ngöøa thuûy ñaäu, chöa maéc beänh thuûy ñaäu, coù tieáp xuùc vôùi beänh nhaân thuûy ñaäu 2-3 tuaàn tröôùc.  Laâm saøng: boùng nöôùc nhieàu löùa tuoåi ôû da, nieâm maïc.  Caän laâm saøng: phaân laäp sieâu vi, PCR (neáu coù theå). 3. Chaån ñoaùn coù theå  Boùng nöôùc nhieàu löùa tuoåi ôû da 4. Chaån ñoaùn phaân bieät  Impeùtigo (choác lôû boùng nöôùc): do Streptococcus  hemolytic nhoùm A, xaûy ra sau khi da bò traày xöôùt, gôõ maøy thaáy coù veát trôït ñoû khoâng loeùt coù quaàng ñoû bao quanh  Nhieãm truøng da  Boùng nöôùc do Herpes simplex: döïa vaøo phaân laäp sieâu vi III. ÑIEÀU TRÒ 1. Nguyeân taéc ñieàu trò  Ñieàu trò ñaëc hieäu  Ñieàu trò trieäu chöùng  Phaùt hieän vaø ñieàu trò bieán chöùng 2. Ñieàu trò ñaëc hieäu: Acyclovir  Taùc duïng: - Ruùt ngaén thôøi gian noåi boùng nöôùc, giaûm toån thöông da. - Phoøng ngöøa bieán chöùng ôû treû suy giaûm mieån dòch  Hieäu quaû cao neáu ñöôïc xöû duïng sôùm trong 24 giôø sau khi khôûi phaùt.  Lieàu löôïng: 80 mg/kg/ngaøy: 4 laàn (toái ña 800mg/laàn) uoáng.  Thôøi gian ñieàu trò: 5 ngaøy hoaëc ñeán khi khoâng xuaát hieän theâm boùng nöôùc môùi. 3. Ñieàu trò trieäu chöùng  Choáng ngöùa  Giaûm ñau, haï soát: duøng Paraceùtamol, khoâng duøng Aspirine vì coù theå gaây hoäi chöùng Reye 4. Ñieàu trò bieán chöùng  Boäi nhieãm: Bristopen 100mg/kg uoáng hay tieâm maïch neáu naëng.  Vieâm naõo: xem phaùc ñoà vieâm naõo IV. PHOØNG NGÖØA 1. Caùch ly traùnh laây lan 2. Mieãn dòch chuû ñoäng  Sieâu vi soáng giaûm ñoäc löïc  Baûo veä 85 – 95%  Chæ ñònh > 1 tuoåi 3. Mieãn dòch thuï ñoäng: Globuline mieãn dòch choáng thuyû ñaäu (chöa coù taïi Vieät Nam)