Tiền ảo và thách thức đối với chính sách tiền tệ

Sự phát triển của tiền ảo nói chung và biến động giá mạnh mẽ của tiền ảo Bitcoin nói riêng trong thời gian gần đây thu hút sự quan tâm của dư luận. Tiền ảo xuất hiện đã và đang tạo ra nhiều thách thức trong việc thực thi chính sách tiền tệ, kiểm soát dòng tiền, rủi ro phát sinh trong giao dịch tài chính và an toàn của hệ thống ngân hàng. Bài viết phân tích, đánh giá thách thức và đưa ra một số đề xuất nhằm góp phần hạn chế những tác động tiêu cực của tiền ảo đối với việc điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiền ảo và thách thức đối với chính sách tiền tệ TÀI CHÍNH - Tháng 5/2018 TIỀN ẢO VÀ THÁCH THỨC ĐỐI VỚI CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ PGS., TS. LÊ THỊ TUẤN NGHĨA, ThS. NGUYỄN THANH TÙNG - Học viện Ngân hàng * Sự phát triển của tiền ảo nói chung và biến động giá mạnh mẽ của tiền ảo Bitcoin nói riêng trong thời gian gần đây thu hút sự quan tâm của dư luận. Tiền ảo xuất hiện đã và đang tạo ra nhiều thách thức trong việc thực thi chính sách tiền tệ, kiểm soát dòng tiền, rủi ro phát sinh trong giao dịch tài chính và an toàn của hệ thống ngân hàng. Bài viết phân tích, đánh giá thách thức và đưa ra một số đề xuất nhằm góp phần hạn chế những tác động tiêu cực của tiền ảo đối với việc điều hành chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Từ khóa: Tiền ảo Bitcoin, chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước, nền kinh tế VIRTUAL CURRENCIES AND CHALLENGES SET TO THE ngân hàng trung ương nói chung và với Ngân hàng MONETARY POLICY Nhà nước Việt Nam hiện nay là những vấn đề gì? The development of virtual currencies and Thứ nhất, tiền ảo gây những ảnh hưởng đến strong volatility in price of Bitcoin in particular mục tiêu kiểm soát lạm phát của chính sách tiền for the past years are attracting interest of tệ. Tiền ảo ra đời trong bối cảnh cuộc khủng hoảng communities. Virtual currencies exist and tài chính toàn cầu năm 2008 (Nakamoto, 2008) creating challenges in conducting monetary và Bitcoin là đồng tiền ảo phổ biến nhất trong hệ policy, controlling currency flows and risks thống tiền ảo đang thu hút đông đảo mọi người arisen in financial transactions and safety for quan tâm trong thời gian qua. Đồng tiền này không the banking system as a whole. This paper bị kiểm soát bởi bất kỳ ai, kể cả Chính phủ hay analyzes and evaluates the challenges and những người tạo ra nó. presents some recommendations to prevent Giao dịch tiền ảo Bitcoin diễn ra đầu tiên vào 2009 the negative impacts of virutual currencies on và tỷ giá đầu tiên được công bố bởi New Liberty monetary policy of the State bank of Vietnam. Standard là 1 USD đổi được 1.309,03 Bitcoin. Gần 4 năm sau, vào thời điểm đầu tháng 1/2013, giá giao Keywords: Bitcoin, monetary policy, State bank, economy dịch của 1 Bitcoin vào khoảng 13 USD. Đến cuối tháng 11/2013, giá tiền ảo Bitcoin lần đầu vượt mốc 1.000 USD, nhưng đến tháng 4/2018 đã giao dịch tại Ngày nhận bài: 16/4/2018 Ngày hoàn thiện biên tập: 2/5/2018 vùng xấp xỉ 9.000 USD/Bitcoin sau khi chạm mốc Ngày duyệt đăng: 8/5/2018 cao nhất trong lịch sử là 20.000 USD/Bitcoin vào cuối tháng 12/2017, tương đương vốn hóa thị trường bitcoin đạt hơn 320 tỷ USD (Hình 1). Một số tác động của tiền ảo đến chính sách tiền tệ Theo phương trình trao đổi M.V = P.Y (Trong đó, M là lượng tiền, V là vòng quay của tiền tệ, Y là mức Các loại tiền ảo đặc biệt là Bitcoin cũng như nền sản lượng thực tế, P là giá), nếu như vòng quay tiền tảng công nghệ blockchain đang ngày càng thu V và sản lượng thực tế không Y đổi thì sự gia tăng hút sự quan tâm của các chủ thể trong nền kinh tế mức cung tiền M sẽ kéo theo sự gia tăng về mức giá (Oliver Wyman, 2016). Ngân hàng trung ương các P tức là lạm phát mà không có bất kỳ ảnh hưởng nước bước đầu đã áp dụng các công nghệ tài chính nào đối với nền kinh tế thực (Franco, 2015). Nghiên (Fintechs), đồng thời có những tuyên bố liên quan cứu của Franco cũng chỉ ra những ảnh hưởng có đến cơ hội cũng như thách thức của tiền ảo đối với thể có của tiền ảo Bitcoin tới chính sách tiền tệ của hệ thống tiền tệ và chính sách tiền tệ (Economist, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Đó là, nếu tiền ảo 2016). Vậy những thách thức mà tiền ảo đặt ra đối Bitcoin được sử dụng nhiều hơn sẽ dẫn đến sự gia với hoạt động điều hành chính sách tiền tệ của các tăng vòng quay của tiền và sự gia tăng này có thể *Email: tuannghia.hvnh@gmail.com 7  QUẢN LÝ CÁC LOẠI TIỀN ẢO, TIỀN ĐIỆN TỬ HÌNH 1: GIÁ BITCOIN VÀ VỐN HÓA THỊ TRƯỜNG dẫn đến lạm phát (Franco, 2015). Xét theo tiêu chí giá trị vốn hóa của tiền ảo Bitcoin so với tổng lượng tiền trong lưu thông được phát hành bởi một số ngân hàng trung ương thì kết quả khá khác biệt (Bảng 1). Với Mỹ hay khu vực Liên minh châu Âu (EU), tiền ảo Bitcoin chiếm tỷ trọng khá thấp, tương ứng là 2,5% và 2,1%. Tuy nhiên, nếu so với Thụy Điển, ...