Tiền và hoạt động ngân hàng Phần II- Chương 4&5

Nhiều người đã thẳng thắn cho rằng không có hệthống ngân hàng và hoạt động của nó, thì thế giới và nền kinh tế không có được như ngày hôm nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiền và hoạt động ngân hàng Phần II- Chương 4&5Tiền và hoạt động ngân hàng - TS. Lê Vinh Danh PHẦN II - HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG Ít có thiết chế kinh tế nào tác động đến đời sống con người và xã hội mạnh mẽ bằngngân hàng và hoạt động của nó kể́ từ thế kỷ XVII đến nay. Bản thân các nhà ngân hàng vàhoạt động ngân hàng đã có cả hai loại danh dự. Họ được tôn vinh như những cơ sở, động lựccho sự phát triển của nền kỉnh tế hiện đại. Nhiều người đã thẳng thắn cho rằng không có hệthống ngân hàng và hoạt động của nó, thì thế giới và nền kinh tế không có được như ngàyhôm nay. Hệ thống ngân hàng với chức năng nổi bật là huy động tài chính nhàn rỗi và cácnguồn lực khan hiếm trong xã hội, để cung ứng một cách tốt nhất cho nhu cầu sản xuất, traođổi, đã tửng được xem là một trong những sáng kiến vĩ đại của con người. Will Rogers chorằng: “Từ ngày có nhân loại đến nay, có 3 phát minh lớn, đó là: lửa, bánh xe và ngân hàngtrung ương”.Tuy nhiên, cũng đã có không ít lời nguyền rủa hoạt động của ngân hàng, đặc biệtlà sau những thảm họa do nó gây nên cho mọi người như vỡ nợ, phá sản, không có khả năngchỉ trả cho công chúng... Đối với một số người không tường tận lắm cơ chế hoạt động củangân hàng, và nhất là với các nạn nhân của những vụ ngân hàng vỡ nợ đầu thế kỷ XX, hoạtđộng ngân hàng là một chuỗi những hành vi độc ác, lừa bịp, buôn gian bản lận và móc túinhân dân một cách mờ ám. Và rằng hoạt động ngân hàng cần được tẩy chay, xóa sổ càng sớmcàng tốt. John Kenneth Galbaraith trong tác phẩm “Money” của mình đã dẫn lời của một vịtổng thống Hoa Kỳ: Thomas Jefferson trong một lá thư ông viết cho bạn mình là John Adamsrằng: “Tôi đã từng có một kẻ thù đáng sợ, đó là các ngân hàng. Nó đáng sợ không phải vìchuyện nó chiết khấu tiền mặt của chính phủ, mà vì nó luôn luôn lén lút tuồn ra lưu thôngnhững chứng thư của nó và do vậy đẩy lùi tiền mặt của chế độ chúng ta. Nỗ lực chống lại hệthống ngân hàng là vô cùng nóng bỏng trong tôi từ khi có sự thành lập Ngân hàng Hoa Kỳ,đến nỗi lắm lúc tôi muốn điên lên giữa bộ lạc những ngân hàng lừa đảo, những kẻ luôn luônnghĩ cách móc túi và xoáy đi những tài sản của công chúng một cách lạnh lùng và độc ác...Liệu chúng ta có thể xây dựng một chỗ đứng vững vàng cho tiền mặt của chính phủ liên bangđược phát hành từ những ngày giành độc lập, hy sinh quần chúng để cứu lấy nền cộng hòabằng cách đốt toàn bộ tiền của hệ thống ngân hàng, cũng như những thiết chế, di sản của nóhiện nay và tương lai. Bởi vì một việc làm như thế sẽ làm sụp đổ quần chúng và cả nền kinhtế quốc gia”1 Những quan điểm mâu thuẫn như thế phần nào phản ánh vai trò cực kỳ quantrọng của hoạt động ngân hàng. Chính Thomas Jefferson trong đoạn trên cũng thừa nhận rằngchấm dứt hoạt động ngân hàng là đồng nghĩa với việc làm sụp đổ nền kinh tế và công chúng.Dù phản dối hay ca ngợi, các nhà phê bình, một cách vô tình hay cố ý, đã chứng minh mộtcách rõ ràng hơn sự liên đới mật thiết và vô cùng phụ thuộc giữa nền kinh tế với hoạt độngngân hàng. Thế nhưng không phải bỗng dưng hoạt động ngân hàng đột nhiên hiện sẵn ra trongnền kinh tế như từ phép tiên của Bà tiên tóc bạc. Giống như mọi thiết chế vật chất và tinh thầnkhác, để có được vị trí của ngày hôm nay, hệ thống ngân hàng và hoạt động của nó đã đi từnhững bước hình thành cực kỳ thô sơ và không gì khác hơn, chính nhu cầu cần phát triển củaxã hội loài người và nền kinh tế đã là tác nhân nâng cao cả về thực hành lấn lý thuyết để cóđược như ngày hôm nay. Chương 4 sẽ giới thiệu cho chúng ta về nguồn gốc và lịch sử hìnhthành này. Chương 5 cung cấp cái nhìn khái quát về hệ thống ngân hàng và thị trường tàichính hiện nay. Các chương 6, 7, 8 giúp chúng ta bắt đầu thâm nhập và làm quen với nhữngquy luật vận động của thế giới tiền tệ và tài chính, hiện đang là những cơ cấu phổ biến nhất,quan trọng nhất trong nền kinh tế của một số nước phát triển trên thế giới ■1 John Kenneth Galbraith - Sách đã dãn - Trang 73 74 38 Chương 4 - Lịch sử hình thành hoạt động của ngân hàng Chương 4 - LỊCH SỬ HÌNH THÀNH HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG Khoảng 3500 năm trước Công nguyên trở về trước nữa, có rất ít tư liệu về sự hoạtđộng của một cái gì mang tính chất giống như ngân hàng. Trong giai đoạn khi mà các địnhchế nhà nước, pháp luật, tổ chức xã hội và kỷ cương đều chưa rõ ràng, đời sống và tính tìnhcon người còn khá thuần phác, các cộng đồng người sống ven Địa Trung Hải, ven các consông lớn ở châu Âu, châu Á và Bắc Phi tồn tại và sinh hoạt chủ yếu thông qua trao đổi Barter.Hầu như chưa có quan hệ buôn bán. Sự chuyên môn hóa hay phân chia giai cấp trong cộngđồng chưa rõ rệt. Nghiên cứu những chứng tích xưa nhất trong các trường ca và sử thi nhưIliade và Odyssée của Homere hay sử thi Bhagavad Gita của Ấn Độ, chỉ thấy có một số lượngrất ít sự tồn tại của tình trạng, mà ngày nay chúng ta gọi là cho vay lấ ...