Tiền và hoạt động ngân hàng Phần IV- Chương 11&12

Chi phí cao làm tiền trở nên có giá trị. Người ta buộc phải dè dặt và thận trọng trong chi tiêu. Sự hạn chế như thế sẽ làm cho hoạt động tiêu dùng giảm sút.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiền và hoạt động ngân hàng Phần IV- Chương 11&12Tiền và hoạt động ngân hàng - TS. Lê Vinh Danh PHẦN IV TIỀN VÀ HOẠT ĐỘNG NGÂN HÀNG TRONG NỀN KINH TẾ 284 Chương 11 - Chính sách tiền tệ Chương 11 - CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ 11.1. KHÁI NIỆM VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Hoạt động của ngân hàng liên quan đến sự ổn định hay thay đổi của tiền tệ về lưulượng, chi phí và giá trị. Vì những thay đổi nói trên tác động đến giá cả hàng hóa và giá trị tàisản, thu nhập của nhân dân, cho nên, nó trực tiếp làm biến chuyển mức sống của họ giữa 2cực khó khăn, đắt đỏ và thuận lợi, tiện nghi. Do đó, bằng cách tạo ra các biến động về tiền tệ,người ta hoàn toàn có thể hướng dẫn những biến động nhất định trong đời sống và sinh hoạtkinh tế của cả một cộng đồng. Mối quan hệ ấy đã làm cho những biến động về tiền được gọilà: “Chính sách tiền tệ”. Có hai chức năng cơ bản của tiền tệ. Đó là chức năng làm trung gian trao đổi, thanhtoán, dự trữ giá trị trong đời sống và hoạt động kinh tế. Dĩ nhiên, tiền càng nhiều về số lượngthì những hoạt động trên càng diễn ra thuận lợi hơn. Bởi lẽ, khi tiền có nhiều trong tay mỗingười, chi phí để có tiền sẽ trở nên thấp xuống, giá trị của tiền thấp theo. Nhưng điều cơ bảnlà khi chi phí của tiền thấp, mọi người trở nên dễ có tiền hơn. Khuynh hướng chi tiêu sẽ tănglên. Nhu cầu về hàng hóa sẽ thúc dẩy giá cả lẫn hoạt động sản xuất phát triển nhanh hơn.Ngược lại, khi tiền từ trạng thái nhiều bỗng trở nên khan hiếm, sự thiếu hụt của tiền sẽ làmcho chi phí để có được nó trở nên cao hơn vì con người cần phải đánh đổi nhiều công sức vàthì giờ hơn trước để sở hữu tiền. Chi phí cao làm tiền trở nên có giá trị. Người ta buộc phải dèdặt và thận trọng trong chi tiêu. Sự hạn chế như thế sẽ làm cho hoạt động tiêu dùng giảm sút.Giá cả hàng hóa xuống dẫn đến hàng hóa thừa hơn sức mua. Hệ quả là năng lực sản xuất suygiảm theo. Do tiền không tự nó sinh ra mà cũng không tự nó biến đi, mọi thay đổi nói trên đềudo bàn tay của hệ thống ngân hàng tạo ra nó mà chúng ta gọi là “Chính sách tiền tệ”.Trong trường hợp thứ nhất, sự thừa thãi của tiền kích thích tiêu xài và tăng trưởng kinh tế.Người ta gọi đấy là “Chính sách tiền tệ nới lỏng” (Easy - Monetary Policy)1. Trường hợpsau, sự khan hiếm và đắt đỏ của tiền nằm trong “Chính sách tiền tệ thắt chặt” (Tight -Monetary Policy). Chính sách tiền tệ thắt chặt ngược lại với chính sách nới lỏng ở chỗ nólàm cho tiền trở nên thiếu hụt về số lượng, đắt đỏ về chi phí. Hiểu một cách đơn giản vàdễ nhớ nhất: Chính sách tiền tệ thắt chặt làm cho tiền khan hiếm. Chính sách tiền tệ nớilỏng làm cho tiền trở nên thừa. Sự dao động giữa hai cực nói trên là đường đi vĩnh cửu của chính sách tiền tệ. Và chỉsự dao động giữa hại cực này đã đủ làm thay đổi đời sống nhân dân và sinh hoạt kinh tế củahọ. Những biến chuyển này tốt hơn hay xẫu hơn phụ thuộc vào tính hợp lý hay không hợp lýcủa chính sách tiền tệ đối với tình hình thực tế của nền kinh tế. “Khi mà điều tốt vẫn còn là kẻthủ của điều tốt nhất thì mọi chính sách tiền tệ hay sự thay đổi về tiền, chỉ thực sự có ý nghĩanếu nó đem đến sự tốt nhất từ điều tốt chứ không phải đi từ điều tốt nhất trở về tốt.” 11.2. CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ VẤN ĐỀ CUNG ỨNG TIỀN Ngày nay, các nhà kinh tế gọi tên những thay đổi về tiền như: số lượng, chi phí, giátrị… là những thay đổi trong cung ứng tiền. Như vậy, thay đổi trong chính sách tiền tệ cónghĩa chính xác là thay đổi trong cung ứng tiền (Money Supply). Cung ứng tiền thay đổi vì 2 nguyên nhân: 1) Nhu cầu về tiền của nền kinh tế. 2) Chính sách điều tiết kinh tế của hệ thống ngân hàng. Khi nói đến chính sách điều tiết của hệ thống ngân hàng tức là nói đến chính sách củaNHTW, bởi lẽ NHTW là cơ quan lãnh đạo quyền lực nhất của toàn bộ hoạt động ngân hàng1 Milton Friedman - “The Role of monetary Policy” - American Economic review, March 1968 - P.14 285Tiền và hoạt động ngân hàng - TS. Lê Vinh Danhvà tài chính. Chúng ta sẽ lần lượt đi vào từng phần các lý thuyết định lượng về nhu cầu vàcung ứng tiền từ xưa đến nay. Bởi vì chính sách tiền tệ bắt đầu từ việc phải xác định cho đượcsố lượng cầu và cung tiền tệ cần có cho mối thời kỳ của nền kinh tế. 11.2.1. Nhu cầu về tiền tệ 11.2.1.1. Thế nào là nhu cầu về tiền Nhu cầu về tiền (Demand for money) xuất hiện từ khi tiền ra đời và làm trung giantrao đổi thay thế cho hình thức buôn bán barter. Người ta cần tiền vì một sự thật rất đơn giảnlà tiền có thể giúp họ trao đổi những vật này để lấy những vật khác nhằm đáp ứng nhu cầu đờisống của họ. Sự cần tiền hình thành nên nhu cầu về tiền. Thực ra nhu cầu về tiền trong nhân dân nói chung k ...