Tiết 24: MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰ

Giúp học sinh: Hiểu được vai trò, tác dụng của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự. Biết kết hợp sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiết 24:MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰ MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰTiết 24:I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Giúp học sinh:- Hiểu được vai trò, tác dụng của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự.- Biết kết hợp sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự.II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:- SGK Ngữ văn 8,10- SGV Ngữ văn 8,10- Sách thiết kế bài học Ngữ văn 10.III. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH: Giáo viên tổ chức giờ dạy học theo cách kết hợp các hình thức trao đổi, thảo luận, trả lờ icâu hỏ i để đưa ra các kết luận cần thiết trong nội dung bài học.IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:1. Kiểm tra bài cũ: Nhiều người cho rằng trong một chuỗi sự việc T ấm biến hoá để chống lại mẹ con Cám(Truyện cổ tích Tấm Cám) thì sự kiện Tấm hoá thành quả thị chín vàng, thơm ngát là tiêu biểunhất. Ý kiến anh - chị thế nào? Hãy giải thích?2. Giới thiệu bài mới: Muốn tạo được văn bản tự sự có giá tr ị, một trong những yêu cầu đặt ra cho người viết làphải lựa chọn những sự việc, chi tiết tiêu biểu nó là những chi tiết có sức chứa lớn về cảm xúc vàtư tưởng. Để có thể hiểu rõ hơn vai trò, tác dụng, … của miêu tả và biểu cảm trong văn tự sựchúng ta cùng nhau tìm hiểu bài học hôm nay( “Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự”.)3. Bài mới: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CƠ BẢNHĐI. Ôn tập về miêu tả và biểu cảm trong văn tự I. Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tựsự : sự.GV đặt ra các câu hỏi để HS nhớ lại những kiếnthức đã học trong chương trình Ngữ văn THCS. 1. Miêu tả :dùng các chi tiết, hình ảnh giúp 1. Thế nào là miêu tả? người đọc, người nghe như hình dung thấy VD: Chi tiết, hình ảnh Xita bước lên giàn hoả đối tượng nói đến hiện ra trước mắt.thiêu (Rama buộc tội) Chi tiết Tấm 4 lần hoá thân chống lại quyết liệt đ/ 2. Biểu cảm :sự bày tỏ trực tiếp hay giánvới mẹ con Cám để giành lại hp. tiếp thái độ, cảm xúc , … của người viết về 2. Thế nào là biểu cảm? đối tượng nói đến.Có 2 hình thức biểu cảm: + Trực tiếp + Gián tiếp. VD: GV yêu cầu HS lấy 2 VD tương ứng với 2hình thức biểu cảm. * Nhật mộ hương quan hà xứ thị Yên ba giang thượng sử nhân sầu. (Quê hương khuất bóng hoàng hôn Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai). * Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều Nắng xuống trời lên sâu chót vót Sông dài trời rộng bến cô liêu. ?. Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự có gì - Miêu tả,biểu cảm trong văn bản tự sự vàgiống và khác trong văn bản miêu tả và biểu cảm? miêu tả,biểu cảm trong văn bản miêu tả và - Giống : Về cách thức tiến hành. biểu cảm. * Giống: Cách thức tiến hành - Khác: + Miêu tả trong tự sự không chi tiết, cụ * Khác: Mức độ và mục đíchthể mà là miêu tả khái quát của sự vật, sự việc, con sư ûdụng.người cho truyện có sức hấp dẫn. + Biểu cảm trong văn tự sự chỉ là nhữngcảm xúc xen vào trước những sự việc, chi tiết có tácđộng mạnh mẽ về tư tưởng, t ình cảm với người đọc, 3. Những căn cứ để đánh giá hiệu quảngười nghe. của miêu tả và biểu cảm: 3. Căn cứ vào đâu để đánh giá hiệu quả củamiêu tả và biểu cảm trong văn tự sự ? Có 2 căn cứ: - Sự hấp dẫn qua hình ảnh miêu tả để liên tưởngtới yếu tố bất ngờ trong truyện. - Sự truyền cảm mạnh mẽ qua cách trực tiếphoặc gián tiếp bày tỏ tư tưởng tình cảm của tác giả. GV có thể yêu cầu HS tự đưa ra VD và phântích. VD: “Xe tôi chạy trên lớp sương bồng bềnh.Mảnh trăng khuyết đứng yên ở cuối trời sáng trongnhư một mảnh bạc. Khung cửa xe nơi cô gái ngồilồng đầy bóng trăng (“Mảnh trăng cuối rừng”( Nguyễn Minh Châu) Ánh trăng tươi tắn, trong trẻo như mối t ình rấtđẹp của đôi nam nữ thanh niên trên hành trình cứunước. Cô gái tên Nguyệt gợi liên tưởng về trăng. Và từchỗ Nguyệt tỏa ra ánh trăng trong trẻo, thuần khiếtấy. Ánh trăng dẫn đường ra trận - Ánh trăng hoà trong ý nghĩ lãng mạn của chàngtrai về cô gái. - Ánh trăng hoà với hình ảnh gợi cảm của ngườithiếu nữ tạo nên vẻ đẹp huyền ảo.  Cách miêu tả tạo màu sắc riêng hấp dẫn chođoạn văn.HĐ2: GV yêu cầu HS đọc đoạn văn ở câu hỏi 4 - 4. Đánh giá hiệu quả của việc sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm:SGK – tr.73,74. ? Đánh giá và phân tích hiệu quả của việc sửdụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong đoạn vănnày?- Miêu tả :+ Suối reo …………………đang mọc + Một lần ……………………ánh sáng + Nàng ……………………….nhà trời Không gian yên t ĩnh của một đêm đầy sao thơmộng.- Biểu cảm: + Tôi cảm thấy …………vai tôi + Còn tôi ……………….. cao đẹp + Tôi tưởng …………………. ngủ Làm nổi rõ tâm trạng bâng khuâng xao xuyếntrong trẻo của chàng trai trước cô chủ. Anh tưởng côgái là vẻ đẹp của ngôi sao lạc đường đậu xuống vaimình.  Yếu tố miêu tả và biểu cảm làm tăng vẻ đẹphồn nhiên của cảnh vật và lòng người. II.Quan sát, liên tưởng, tưởng tượng đốiHĐ3: GV yêu cầu HS: Điền từ vào chỗ trống, từ đó với việc miêu tả và biểu cảm trong bàihoàn chỉnh các câu văn thể hiện những khái niệm. văn tự sự 1. Liên tưởng 2. Quan sát 3. Tưởng tượng ?. Để làm tốt việc miêu tả trong văn tự sự, ngườiviết chỉ cần quan sát đối tượng một cách kĩ càng mà -Trong miêu tả không chỉ quan sát để phátkhông cần liên tưởng,tưởng tượng? Đúng hay sai? hiện chính xác đặc điểm đối t ượng mà phải - Quan sát ...