Tiểu luận: Tư tưởng Con người, Xã hội trong Triết học Phương Tây cổ đại tới cận đại

Triết học là hình thái ý thức xã hội ra đời từ khi chế độ cộng sản nguyên thuỷ được thay thế bằng chế độ chiếm hữu nô lệ. Những triết học đầu tiên trong lịch sử xuất hiện vào khoảng thế kỷ VIII – VI trước công nguyên ở Ấn Độ cổ đại, Trung quốc cổ đại, Hy Lạp và La Mã cổ đại và ở các nước khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tiểu luận: Tư tưởng Con người, Xã hội trong Triết học Phương Tây cổ đại tới cận đạiTư tưởng Con người, Xã hội trong Triết học Phương Tây cổ đại tới cận đại LỜI MỞ ĐẦU Triết học là hình thái ý thức xã hội ra đời từ khi chế độ cộng sản nguyên thuỷ đượcthay thế bằng chế độ chiếm hữu nô lệ. Những triết học đầu tiên trong lịch sử xuất hiệnvào khoảng thế kỷ VIII – VI trước công nguyên ở Ấn Độ cổ đại, Trung quốc cổ đại, HyLạp và La Mã cổ đại và ở các nước khác. Triết học được xem là một hình thái ý thức xã hội, là học thuyết về những nguyêntắc chung nhất của tồn tại và nhận thức về thái độ của con người đối với thế giới, là khoahọc về những quy luật chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy. Triết học Phương Tây nói chung và Triết học Phương Tây từ cổ đại đến cận đại làmột bộ phận quan trọng trong hệ thống triết học thế giới. Đối tượng của triết học phươngTây nói chung ngoài phần siêu hình học bàn về những ý niệm trừu tượng như bản thể, ýthức, hư vô... còn lại là những hành trình vào các vấn đề cụ thể có liên quan tới con ngườinhư cảm giác, nhận thức, ký ức, hạnh phúc, đạo đức…. Các vấn đề về con người như conngười tri thức thế giới xung quanh như thế nào, vai trò của con người trong quá trình nhậnthức như thế nào… hay những vấn đề và xã hội như quan hệ giữa các nhân và xã hội, aiquan trọng hơn, đạo đức là vấn đề xã hội hay vấn đề cá nhân, quan hệ giữa cá nhân vànhà nước… là trọng tâm trong quan điểm của các triết gia phương Tây. Bài tiể luận nàysẽ tập trung tìm hiểu, nghiên cứu tư tưởng con người và xã hội được thể hiện trong quanđiểm của các triết gia thuộc các trường phái triết học khác nhau trong Triết học PhươngTây từ cổ đại tới cận đại. Trang 1Tư tưởng Con người, Xã hội trong Triết học Phương Tây cổ đại tới cận đạiCHƯƠNG I – KHÁI QUÁT VỀ TRIẾT HỌC PHƯƠNG TÂY CỔ ĐẠI ĐẾNCẬN ĐẠI I.1. TRIẾT HỌC HY LẠP CỔ ĐẠI I.1.1. Điều kiện/hoàn cảnh ra đời Hy Lạp cổ đại là một lãnh thổ rộng lớn bao gồm khu vực miền Nam bán đảoBan-căng (thuộc Châu Âu), nhiều hòn đảo nằm trên biển Êgiê và cả một vùng rộnglớn ở ven biển bán đảo Tiểu á. Yếu tố địa lý tự nhiên này đã tạo điều kiện cơ bản đểnền nông nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp Hy Lạp cổ đại phát triển từ rất sớm.Quá trình lịch sử lâu dài với không ít những thăng trầm của vùng đất Hy Lạp cổ đạigắn liền với sự phát triển kinh tế - xã hội và tư tưởng triết học của nó trong đó sự phânchia xã hội thành giai cấp, sự phân công lao động xã hội thành lao động trí óc và laođộng chân tay đã dẫn tới sự hình thành một đội ngũ các nhà trí thức chuyên nghiệpchuyên nghiên cứu về khoa học, triết học.. Sự hình thành triết học Hy Lạp không diễnra một cách ngẫu nhiên mà là kết quả tất yếu của việc kế thừa những di sản tinh tuýcủa truyền thống trong sáng tác dân gian, trong thần thoại, trong các mầm mống củatri thức khoa học (khoa học tự nhiên). Nhưng bên cạnh đó, sự xuất hiện của những tríthức khoa học và triết học trong thời kỳ này đã tạo nên một bước ngoặt lớn về nhậnthức của con người, phá vỡ ý thức hệ thần thoại và tôn giáo nguyên thuỷ. Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của nền sản xuất, những tri thức về khoa học tựnhiên phát triển mạnh, được trình bày trong hệ thống triết học - tự nhiên của các nhàtriết học cổ đại, bên cạnh đó, khoa học thời bấy giờ chưa phân ngành nên các nhà triếthọc đồng thời cũng là các nhà Toán học, nhà Vật lý học... Từ các yếu tố đó có thểkhẳng định rằng, triết học Hy Lạp cổ đại ngay từ khi ra đời đã có sự gắn bó với nhucầu thực tiễn và gắn với khoa học. Triết học Hy Lạp cổ đại phát triển qua 3 thời kỳ sau: - Triết học thời kỳ tiền Socrates (thời kỳ sơ khai) - Triết học thời kỳ Socrates (thời kỳ cực thịnh) - Triết học thời kỳ Hy Lạp hoá I.1.2. Nội dung/đặc điểm chính Triết học Hy Lạp cổ đại xuất hiện vào lúc xã hội này đã phát triển lên chế độchiếm hữu nô lệ với hai giai cấp chủ yếu là chủ nô và nô lệ nên nó là hệ tư tưởng, làthế giới quan của giai cấp chủ nô thống trị, đồng thời nó còn là công cụ bảo vệ, duy trì Trang 2Tư tưởng Con người, Xã hội trong Triết học Phương Tây cổ đại tới cận đạiđịa vị, quyền lợi của giai cấp chủ nô, là công cụ nô dịch, đàn áp các giai cấp khác vềmặt tư tưởng. Bên cạnh tính giai cấp rõ rệt đó, triết học Hy Lạp cổ đại coi trọng, đềcao vai trò của con người, coi con người là tinh hoa của tạo hoá. Do là một trongnhững nền triết học mở đường trong lịch sử triết học nhân loại hơn nữa các quan niệmtriết học được rút ra trên cơ sở suy luận, suy đoán từ sự quan sát trực tiếp các sự kiệnxảy ra trong tự nhiên, trong xã hội nên triết học Hy Lạp cổ đại mang nặng tính sơkhai, chất phác, ngây thơ. Tuy nhiên, từ trong sự khởi đầu đó, các nhà triết học saunày đã nhìn thấy ở triết học Hy Lạp cổ đại mầm mống của tất cả các kiểu thế giớiquan sau này và xem n ...