TIỂU RA MÁU (Hematuria)

Trong bài kỳ này, chúng ta sẽ tìm hiểu những việc cần làm khi chúng ta tiểu ra máu, mắt thường nhìn thấy hoặc tình cờ khi thử nước tiểu, dưới kính hiển vi thấy có nhiều hồng huyết cầu trong nước tiểu. Thăm khám Sau khi nghe bạn kể bệnh, và hỏi thêm những điều cần biết, bác sĩ sẽ thăm khám để tiếp tục tìm hiểu nguyên nhân khiến bạn chảy máu đường tiểu. Bụng bạn sẽ được đặc biệt chú ý, bác sĩ khám kỹ, tìm xem có bướu lạ khiến ta nghĩ đến ung thư....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TIỂU RA MÁU (Hematuria) TIỂU RA MÁU (Hematuria)Trong bài kỳ này, chúng ta sẽ tìm hiểu những việc cần làm khi chúng ta tiểura máu, mắt thường nhìn thấy hoặc tình cờ khi thử nước tiểu, dưới kính hiểnvi thấy có nhiều hồng huyết cầu trong nước tiểu.Thăm khámSau khi nghe bạn kể bệnh, và hỏi thêm những điều cần biết, bác sĩ sẽ thămkhám để tiếp tục tìm hiểu nguyên nhân khiến bạn chảy máu đường tiểu.Bụng bạn sẽ được đặc biệt chú ý, bác sĩ khám kỹ, tìm xem có bướu lạ khiếnta nghĩ đến ung thư.Ở đàn ông, nhất là nếu trên 50, bác sĩ cần khám thêm hậu môn, xem tuyếnnhiếp hộ (prostate) có to hoặc bị ung thư. Ở phụ nữ, nhiều trường hợp cầnkhám âm đạo, xem máu thực sự từ đâu ra, từ cơ quan sinh dục (tử cung, âmđạo) hoặc đúng từ đường tiểu.Trắc nghiệm và phim chụpTrắc nghiệm đầu tiên cần làm là lấy nước tiểu thử, để xem bạn thực có chảymáu đường tiểu hay không. Nếu bạn có triệu chứng nhiễm tr ùng đường tiểu(tiểu rát buốt, mắc đi tiểu hoài, hoặc nóng sốt, đau vùng thận), bác sĩ có thểcấy trùng nước tiểu luôn, xem vi trùng nào đang làm loạn. Trường hợp nàyta tạm yên tâm, chảy máu đường tiểu có thể chỉ là một trong các triệu chứngcủa nhiễm trùng đường tiểu.Trường hợp tiểu ra máu không có nguyên nhân rõ rệt, nhất là ở người trên50 tuổi (trên 50 tuổi dễ bị ung thư đường tiểu), người chảy máu nhiều mắtnhìn thấy (và thử nước tiểu quả thấy vô số hồng huyết cầu), chúng ta cần tìmhiểu kỹ lưỡng. Các phương cách sau hay được dùng để truy tìm nguyên nhânkhiến tiểu ra máu:1. Cat scan, siêu âm:Phim Cat scan đường tiểu (CT urography) rất tốt để tìm hiểu nguyên nhângây tiểu ra máu.Siêu âm (ultrasound) không bằng phim Cat scan, song có thể dùng trongtrường hợp chúng ta không thể chụp phim Cat scan (như đang mang thai,hoặc phản ứng với thuốc chích vào để chụp phim Cat scan).2. Thử tế bào trong nước tiểu:Lấy nước tiểu thử tìm tế bào lạ (urine cytology) để xem có tế bào ung thưhiện diện trong nước tiểu hay không.3. Soi bọng đái:Người lớn chúng ta ai tiểu ra máu không có nguyên nhân rõ rệt cũng nên soibọng đái (cystoscopy).Soi bọng đái cho chúng ta biết có sạn, b ướu (bướu lành hoặc ung thư), lao,v.v. trong bọng đái. Bác sĩ chuyên khoa tiết niệu (urologist), trong lúc soibọng đái, thấy chỗ nào bất thường, sẽ cắt chỗ mô bất thường đó đem thửnghiệm.4. Sinh thiết thận (renal biopsy):Thỉnh thoảng, có những trường hợp chúng ta nhờ đến bác sĩ chuyên khoathận (nephrologist) đâm kim vào thận, lấy ra một chút mô thận để đem thử.Không phải trường hợp tiểu ra máu nào cũng cần làm sinh thiết thận.Thường chúng ta làm sinh thiết thận khi người bệnh không những tiểu ramáu, trong nước tiểu còn có thêm chất đạm (protein), chức năng thận suygiảm theo thời gian, áp huyết có mòi tăng lên, khiến chúng ta nghĩ đến mộtbệnh trong thận gây các dấu chứng này. Nhiều loại bệnh thận gây tiểu ramáu.Chữa trịSự chữa trị tiểu ra máu tùy vào nguyên nhân ta tìm ra. Không có thuốc nàouống hay chích giúp ngưng chảy máu.Tiểu ra máu do nhiễm trùng đường tiểu chữa bằng trụ sinh. Tiểu ra máu docác nguyên nhân khác, như sạn, ung thư chẳng hạn, cách chữa tất nhiên phứctạp hơn.Thỉnh thoảng có nên thử nước tiểu?Chết, vậy thỉnh thoảng có nên lấy nước tiểu đem thử, xem có máu trongnước tiểu? Đây là câu hỏi nhiều người chúng ta âu lo thắc mắc.Việc thử nước tiểu tìm xem có máu trong nước tiểu không đạt các tiêu chuẩnvề truy tìm ung thư như chụp phim vú để truy tìm ung thư vú, hoặc soi ruộtgià truy tìm ung thư ruột già, nên với người bình thường, chẳng có triệuchứng gì về đường tiểu, việc thỉnh thoảng lấy nước tiểu đem thử tìm máutrong nước tiểu hiện giờ không được đặt ra.Nhiều cơ quan y tế chuyên về truy tìm phòng ngừa, như cơ quan UnitedStates Preventive Services Task Force on the Periodic Health Examination,không khuyên chúng ta thỉnh thoảng lấy nước tiểu thử tìm xem có máu trongnước tiểu.Đời lắm chuyện thực. Tiểu ra máu cũng là một chuyện hay xảy ra khiếnchúng ta buồn phiền, mất vui. Cũng may, tiểu ra máu thường do nguyênnhân lành, chữa không mấy khó.Bác sĩ Nguyễn văn Đức ...