Tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa của địa danh 'Long Xuyên' ở tỉnh An Giang

Thành phố Long Xuyên là đô thị trung tâm của tỉnh An Giang, có vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Bài viết này trình bày một số ý kiến trao đổi nhằm góp phần làm rõ nguồn gốc, ý nghĩa của địa danh nêu trên và các tên gọi liên quan ở tỉnh An Giang.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tìm hiểu nguồn gốc và ý nghĩa của địa danh “Long Xuyên” ở tỉnh An Giang AGU International Journal of Sciences – 2020, Vol. 25 (2), 1 – 11 TÌM HIỂU NGUỒN GỐC VÀ Ý NGHĨA CỦA ĐỊA DANH “LONG XUYÊN” Ở TỈNH AN GIANG Đào Ngọc Cảnh1 1 Trường Đại học Cần Thơ Thông tin chung: ABSTRACT Ngày nhận bài: 19/08/2019 Ngày nhận kết quả bình duyệt: Long Xuyen city is the central city of An Giang province, playing an 07/10/2019 important role for the provincial socio-economic development. In the Ngày chấp nhận đăng: historical process, this land has many different names related to different 04/2020 administrative units. In particular, the two most important names are Dong Title: Xuyen, which appeared in 1789, and Long Xuyen in 1868. These names have A study on origin and meaning been mentioned by many researchers, but there are still some unclear issues. of geographical name “Long This article presents some ideas to contribute to clarifying the origin and Xuyen” in An Giang province meaning of the above mentioned geographical names and the related names Keywords: in An Giang province. Dong Xuyen, Long Xuyen, Nam Ky (Basse-Cochinchine), TÓM TẮT An Giang province Thành phố Long Xuyên là đô thị trung tâm của tỉnh An Giang, có vai trò Từ khóa: Đông Xuyên, Long Xuyên, quan trọng đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Trong tiến trình lịch Nam Kỳ, tỉnh An Giang sử, vùng đất Long Xuyên có nhiều tên gọi khác nhau liên quan đến những đơn vị hành chính khác nhau. Trong đó, hai tên gọi quan trọng nhất là Đông Xuyên xuất hiện năm 1789 và Long Xuyên xuất hiện năm 1868. Các tên gọi này đã được nhiều nhà nghiên cứu đề cập, nhưng cũng còn nhiều vấn đề chưa sáng tỏ. Bài viết này trình bày một số ý kiến trao đổi nhằm góp phần làm rõ nguồn gốc, ý nghĩa của địa danh nêu trên và các tên gọi liên quan ở tỉnh An Giang. 1. GIỚI THIỆU đề về sự hình thành một vùng đất, sự giao lưu, Địa danh học là ngành khoa học nghiên cứu về tiếp biến văn hóa và nhiều thông tin liên quan đến tên gọi của các đối tượng tự nhiên hoặc nhân tạo vùng đất đó. Vì vậy, địa danh được quan tâm trên bề mặt đất như: Sông hồ, rừng núi, biển đảo, nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau như: Địa cầu đường, đình miếu, các địa bàn cư trú (thôn ấp, lý, lịch sử, ngôn ngữ, văn hóa, du lịch, v.v… buôn sóc…) và các đơn vị hành chính (xã, huyện, Thành phố (TP) Long Xuyên ngày nay là đô thị tỉnh, thành phố...). trung tâm của tỉnh An Giang, có vai trò quan Địa danh có quan hệ mật thiết với đời sống con trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của người, bảo lưu các dấu ấn văn hóa - lịch sử và tỉnh. Trong tiến trình lịch sử, trên địa bàn TP hoàn cảnh xã hội mà nó ra đời. Thông qua địa Long Xuyên đã xuất hiện nhiều tên gọi khác nhau danh, người nghiên cứu có thể kiến giải nhiều vấn liên quan đến những đơn vị hành chính khác nhau. 1 AGU International Journal of Sciences – 2020, Vol. 25 (2), 1 – 11 Trong đó, hai tên gọi quan trọng nhất là Đông để giải mã cho tên gọi địa danh, tức là phục hồi từ Xuyên xuất hiện năm 1789, thời chúa Nguyễn nguyên của địa danh. Nghiên cứu này tập trung Ánh và tên gọi Long Xuyên xuất hiện năm 1868, làm rõ mối quan hệ giữa tên gọi “Long Xuyên” thời Pháp thuộc. Các tên gọi này đã được sử sách với “Đông Xuyên”. Từ đó đã xác định “Đông nói đến; đồng thời cũng đã được nhiều nhà nghiên Xuyên” là từ nguyên của “Long Xuyên”. cứu quan tâm tìm hiểu. Tuy nhiên, cho đến nay, 2.2.3 Phương pháp địa lý học lịch sử cũng còn không ít vấn đề về địa danh “Long Địa lý học lịch sử là phương pháp nghiên cứu Xuyên” và các tên gọi liên quan khác chưa được nhằm làm rõ những thay đổi về không gian địa lý sáng tỏ. Vì vậy, bài viết này trình bày một số ý qua các thời kỳ lịch sử. Nghiên cứu nàyvận dụng kiến trao đổi nhằm góp phần làm rõ nguồn gốc, ý phương pháp địa lý học lịch sử để làm rõ sự ra đời nghĩa của địa danh Đông Xuyên và các địa danh của thủ Đông Xuyên thời chúa Nguyễn Ánh và liên quan ở tỉnh An Giang. ...