Tình hình đề kháng colistin ở một số vi khuẩn gram âm thường gặp trong nhiễm khuẩn bệnh viện tại tp. HCM

Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) và sự đề kháng kháng sinh (KS) là vấn đề thời sự ở tất cả các nước trên thế giới do làm tăng chi phí điều trị, kéo dài thời gian nằm viện, tăng tỷ lệ tử vong cũng như làm tăng sự trỗi dậy của các vi khuẩn (VK) đề kháng KS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tình hình đề kháng colistin ở một số vi khuẩn gram âm thường gặp trong nhiễm khuẩn bệnh viện tại tp. HCMY Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 21 * Số 3 * 2017 Tổng Quan TÌNH HÌNH ĐỀ KHÁNG COLISTIN Ở MỘT SỐ VI KHUẨN GRAM ÂM THƯỜNG GẶP TRONG NHIỄM KHUẨN BỆNH VIỆN TẠI TP. HCM Trần Khánh Linh, Cao Thị Bảo Vân TỔNGQUAN nhưng sự xuất hiện chủng VK gram âm kháng hầu hết các loại KS kể cả colistin mới chính là Nhiễm khuẩn bệnh viện (NKBV) và sự đề điều đáng lo ngại(31). Đặc biệt, khi những VK đakháng kháng sinh (KS) là vấn đề thời sự ở tất cả kháng này lại lây lan rộng rãi trong môi trườngcác nước trên thế giới do làm tăng chi phí điều bệnh viện(18).trị, kéo dài thời gian nằm viện, tăng tỷ lệ tử vong Từ năm 2009 đến nay, một số gen khángcũng như làm tăng sự trỗi dậy của các vi khuẩn colistin nằm trên chromosome của một số VK(VK) đề kháng KS(27), đặc biệt là nhóm VK gram âm đã được xác định gồm pmrCAB, phoPQ,thường gặp trong NKBV và cộng đồng được đặt lpxACD và mgrB(1). Năm 2015, lần đầu tiên tác giảtên là “ESKAPE” (Enterococcus faecium, Liu Yi-Yun công bố gene kháng colistin mcr-1Staphylococcus aureus, Klebsiella pneumonia, nằm trên plasmid của E. coli, đây là cơ chế khángAcinetobacter baumannii, Pseudomonas aeruginosa, cực kỳ nguy hiểm vì khả năng lan truyền ngangEnterobacter spp)(27). gen kháng nhanh hơn(29). Chỉ trong vòng ba Vi khuẩn kháng nhiều loại KS mới nhất kể cả tháng sau công bố đầu tiên của Liu, gen khángcarbapenem đã làm colistin trở thành lựa chọn colistin mcr-1 đã được phát hiện thêm ở các châuđiều trị quan trọng(1). Colistin là KS sinh thuộc lục khác(29). Và điều đáng báo động là gene mcr-1nhóm polymycin được dùng nhiều trong thập đã được phát hiện ở E. coli phân lập từ động vậtniên 50 nhưng bị hạn chế sử dụng từ thập niên và người tại Việt Nam(23).70 vì các báo cáo về độc tính đối với thận và thần Từ thực tế trên, chuyên đề tổng quan nàykinh(1). Tuy nhiên, gần đây đã có nghiên cứu cho được thực hiện với mục đích giới thiệu chung vềthấy tác dụng độc thận của colistin có thể phục cơ chế kháng colistin phổ biến của VK gram âm,hồi được và tác dụng độc thần kinh thì rất đồng thời đánh giá tình hình kháng colistin ở cáchiếm(1). Sự thiếu hụt nguồn KS mới cho điều trị chủng VK gram âm thường gặp trong NKBV tạibệnh nhiễm khuẩn đã làm colistin được tái sử Tp. HCM nhằm cung cấp thêm thông tin cho bácdụng, kéo theo sự xuất hiện chủng kháng colistin sĩ lâm sàng trong thực tế điều trị, góp phần giảmở nhiều nước trên thế giới(1). Tỉ lệ VK kháng thiểu sự kháng thuốc của VK.colistin có sự khác nhau giữa các vùng lãnh thổ,giữa các quốc gia và phần lớn thường dưới 10% TÓMTẮTVỀ CƠCHẾ KHÁNGCOLISTIN(Bảng 1). VK gram âm thực hiện nhiều cách để ngăn Sự phát triển và gia tăng tình trạng kháng KS cản sự tác động của colistin như biến đổi vỏkết hợp với tỉ lệ bệnh truyền nhiễm cao đã làm capsule, kênh porin, hệ thống bơm đẩy thuốc vàViệt Nam trở thành điểm nóng về kháng KS ở biến đổi lipopolysaccharide (LPS)(1). LPS ở màngChâu Á(13). Tại TP. HCM, từ năm 2007 đến nay ngoài tế bào vi khuẩn là thành phần chủ yếuđã phát hiện VK Gram âm kháng colistin (ColR) chịu sự tác động của KS colistin. Màng ngoàivới tỉ lệ thấp, phố biến dưới 10% (5,7,8,24,33,34,35,36). Dù gồm lớp đôi lipid và các ion hóa trị hai như Ca2+tỉ lệ kháng colistin ghi nhận tại TP. HCM thấp và Mg2+ vai trò giữ ổn định màng(16). KS colistin Đại học Y Dược TP. HCM Viện Pasteur TP. HCMTác giả liên lạc: PGS.TS. Cao Thị Bảo Vân ĐT: 0903761753 Email: vancao.pasteur@gmail.comHội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Nguyễn Tri Phương năm 2016 13Tổng Quan Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 21 * Số 3 * 2017tích điện dương nên có xu hướng cạnh tranh và thế Ca2+ và Mg2+, hạn chế sự gắn kết của colistinthay thế vị trí ion Ca2+ và Mg2+, làm mất ổn định lên màng tế bào, giảm tác động diệt khuẩn củaLPS và cuối cùng làm tế bào VK chết(16) (Hình 1). colistin(1). 2. Biến đổi LPS bằng cách bổ sung 4-amino- ...