Tổ chức bộ máy quản lý hành chính Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XIX: từ Gia Định thành đến Nam Kỳ lục tỉnh (Tiếp theo và hết)

Bài viết trình bày cục diện giằng co và những giải pháp cho vấn đề giải quyền lực Gia Định thành; Nam Kỳ lục tỉnh, thành quả của quá trình thống nhất tổ chức hành chính quốc gia trên vùng đất Nam Bộ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổ chức bộ máy quản lý hành chính Nam Bộ nửa đầu thế kỷ XIX: từ Gia Định thành đến Nam Kỳ lục tỉnh (Tiếp theo và hết)TO CHUC BO MAY QUAN LY HANH CHINH NAM BO NUA BAU THE KY XIX: TUf GIA OjNH THANH BEN NAM KY LUC TINH (Tiep theo vd hit) NGUYfiN NGOC PHUC*2. Cue dien giang co va nhufng giai vdn xuat than van quan vao chflc Phd Tongphap cho van de giai quyen lUc Gia t r i n . Day cung la ngfldi ma sau MinhDinh thanh Menh giao nhigm vu giai the, ehia Bic Thanh lam cac tinh. Cudi nam 1831, cai Thfla hfldng thanh qua tri vi dfldc Gia each hanh chfnh d Bic Thanh cd ban hoanLong no lflc tao dflng, song di san md Minh thanh.Mgnh tiep nhan v i n cdn r i t nhieu khdkhan, thach thflc. Trong dd, k h i c phuc Nhflng d Gia Dinh Thanh, tinh hinhnhflng han che dang tdn tai trong he thdng khdng sudn se nhfl vliy. Gia Dinh vdn lachfnh quyen, n h i m thau tdm, nhat thdng d i t hflng nghiep trieu Nguyin. Trong quanquyen lflc, xay dflng vfldng trieu hung he vdi Chan Lap, Xiem La cung cac qudcmanh theo di nguyen cfla tien de Gia Long gia phfa nam khac, d i t Gia Dinh cd vi thedfldc Minh Mgnh dae biet ehu y. Luc ndy, chien Ifldc dae biet. Dae diem dan cfl Giabai toan Bic thanh, Gia Dinh thanh trd Dinh lai khdng t h u i n n h i t , nhieu giai tingthanh mgt trong nhflng flu tien chien Ifldc (Hoa kieu, ngfldi Cdng giao, dai dia chfl,eua vi hoang de tre tudi. thfldng nhan...) cd ngudn gdc, vai trd va Ddi vdi Bic Thanh, van de giai quyet cd thai do chfnh tri khac nhau. Qua trinh xacphan ddn gian hdn. Nguyen Van Thanh - lap nen hanh ehinh eua chua Nguyin eungTdng t r i n Bic Thanh ndi tieng quyen lflc nhfl trieu Nguyen sau nay chfla cd lich sflqua ddi nam 1816, ngfldi ke nhiem la Le lau dai, dn dinh nhfl cac vung mien khacChit (que Binh Dinh) qua ddi khdng lau cua d i t nfldc. Vi the, vigc Ifla chgn, traosau khi tfl chflc nam 1826. Trfldng Van phd quyen lflc Tdng tran cho nhan vat naoMinh - vien Tdng t r i n tiep theo eung tfl se cd tac dgng to ldn, trflc tiep den cue dienchflc sau hai nam tai nhigm. Dfldng nhfl cd va sfl dn dinh vfldng trieu. Thflc te, nhflngehu dfch, chflc vu Tdng tran Bic Thanh sau nhan vdt tflng n i m gifl chflc vu nay, deu ladd bi bo trdng nhieu ndm. Cudi eung, nam ket qua cua mgi tfnh toan, can nhic tfl1831, trieu dinh bd nhiem Le Dai Cfldng - phfa trieu dinh Hue. ThS. Khoa Lich sfl - Trfldng DH KHXH&NV - DH QGHNT6 chuc bg mty quin i^ hanh cliinh., 53Tfl nam 1808 cho den khi giai the Gia Dinh gifla Gia Long, Minh Menh vdi mdt ben lathanh, 4 ngfldi da l i n Ifldt gifl chflc Tdng Tdng t r i n Le Van Duyet - nhan vat anhtran, trong dd 2 ngfldi trieu dinh tai cfl: hfldng va cung ndi tieng sic sao chfnh tri (36). Quan hg ddi ben ndy vdn chit chfla TT Tdng tr^n Tiidi gian trj nhieu mau t h u i n , tuy am thim, nhflng nhim 1 Nguyfin Vin Nhin 1808- 1812 cung ngay cang khd ed the dung hoa. Sfl 1819- 1820 dung Le Van Duyet, nhUng trong lUdng 2 L6 Vin Duyet 1812-1815 dinh, chu dfch eua Gia Long, n h i t la Minh 1820-1832 Mgnh, tim each de kiem che quyen lUc cfla 3 Truong Tin Bao 1816 4 Nguyen Hoing Dire 1816-1819 Le v a n Duyet dfldc coi la mgt trong cac nhan td quan trgng, tac dgng trflc tiep vao 6 day, nhflng quy dinh hdi ti cua trieu v i n de thu hdi quyen lflc Nam Bg eua trieuNguyen dfldng nhfl bi bd qua, ea bdn vien dinh Nguyen.Tong tran deu que quan Nam Bg: Nguyen Sfl kign dang chu y k nam 1820, ngayv a n Nhan - Tdng t r i n dau tien (trfldc dd sau khi len ngdi, Minh Mgnh tai bd nhigmtflng gifl chflc Lflu t r i n Gia Dinh) ngfldi An Le v a n Duyet lam Tdng t r i n Gia DinhGiang; Le Van Duyet, Nguyen Hoang Dflc (37). Vdi Le Van Duyet, Gia Dinh la d i t cdngfldi Dinh Tfldng, Trfldng T i n Bao ngfldi hfldng; trfldc dd, trong cae nam 1812 - 1815,Vinh Long. Dd la chfla ke den cac Hiep Le v a n Duyet da tflng gifl chflc vu ndy, anht r i n nhfl Trinh Hoai Dfle ngfldi Minh hfldng cua Le Van Duyet d Gia Dinh r i thfldng T r i n Bien, Ngd Nhan Tinh d Phien ldn. Biet vay, nhflng vi sao Minh M ...