Tổ chức dạy học môn Kĩ thuật ở tiểu học vận dụng phương pháp dự án

Bài viết đề cập tới việc xây dựng quy trình vận dụng phương pháp DHDA trong quá trình dạy học môn học này đồng thời đưa ra những gợi ý về việc vận dụng phương pháp này đối với các chủ đề môn Kĩ thuật trong chương trình lớp 4, 5.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổ chức dạy học môn Kĩ thuật ở tiểu học vận dụng phương pháp dự ánJOURNAL OF SCIENCE OF HNUEEducational Sci., 2016, Vol. 61, No. 6B, pp. 118-128This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vnDOI: 10.18173/2354-1075.2016-0108TỔ CHỨC DẠY HỌC MÔN KĨ THUẬTỞ TIỂU HỌC VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP DỰ ÁNDương Giáng Thiên HươngKhoa Giáo dục Tiểu học, Trường Đại học Sư phạm Hà NộiTóm tắt. Dạy học dự án là một kiểu dạy học hiện đại, có tác dụng sâu sắc trong việc rènluyện các năng lực học tập cho học sinh, tạo cơ hội cho học sinh độc lập nghiên cứu, giảiquyết vấn đề thực tiễn đồng thời rèn luyện cho các em năng lực sáng tạo, hợp tác, giaotiếp. . . Đối với học sinh tiểu học, việc rèn luyện cho các em những phẩm chất năng lực kểtrên ngày càng trở nên cần thiết và cấp bách, tạo cơ sở và nền tảng để thực hiện tốt mụctiêu giáo dục trong bối cảnh xã hội hiện tại. Điều này cần phải được thực hiện trong cácmôn học ở tiểu học nói chung và môn Kĩ thuật nói riêng. Trên cơ sở phân tích khái niệm,đặc điểm và bản chất của dạy học dự án (DHDA), tính phù hợp của DHDA với đặc điểmchương trình môn Kĩ thuật ở tiểu học, với đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh tiểu học, bàiviết đề cập tới việc xây dựng quy trình vận dụng phương pháp DHDA trong quá trình dạyhọc môn học này đồng thời đưa ra những gợi ý về việc vận dụng phương pháp này đối vớicác chủ đề môn Kĩ thuật trong chương trình lớp 4, 5.Từ khóa: Dạy học dự án, tiểu học, môn Kĩ thuật.1.Mở đầuĐổi mới nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức dạy học theo hướng tích cực hoá hoạtđộng của người học, lấy hoạt động của người học làm trung tâm, từ lâu đã trở thành một trongnhững nội dung phát triển giáo dục mà ngành giáo dục đang nỗ lực thực hiện. Đã có nhiều côngtrình nghiên cứu và tài liệu hướng dẫn thực hiện việc tổ chức hoạt động dạy học lấy học sinh làmtrung tâm, nhấn mạnh tới vai trò chủ đạo, nhận thức tích cực, chủ động, sáng tạo của người họcđược triển khai và bước đầu có những hiệu quả nhất định. Phương pháp dạy học dự án là một trongnhững phương pháp dạy học đáp ứng với định hướng đổi mới giáo dục đã đề ra. Nó giúp cho họcsinh tổng hợp kiến thức từ nhiều lĩnh vực học tập và áp dụng một cách sáng tạo, kết hợp lí thuyếtvà thực hành để giải quyết các vấn đề thực tiễn, giúp người học tạo ra được những sản phẩm thật,có thể trưng bày và sử dụng, hiểu được sâu sắc hơn ý nghĩa của kiến thức. Không dừng lại ở đó,dạy học theo dự án tạo điều kiện để học sinh phát triển kĩ năng giao tiếp, hợp tác, làm việc nhómvà học tập độc lập.Chính bởi những ưu điểm vượt trội này, phương pháp dạy học dự án được nghiên cứu vàvận dụng ở nhiều nơi trên thế giới, trong nhiều môn học, cấp học theo nhiều hướng nghiên cứukhác nhau như các nghiên cứu lí luận của Kilpatrick. W. H , Thomas J. W, Blumenfeld. P. C, Frey.Ngày nhận bài: 15/5/2016. Ngày nhận đăng: 20/7/2016Liên hệ: Dương Giáng Thiên Hương, e-mail: huongdgt@hnue.edu.vn118Tổ chức dạy học môn kĩ thuật ở tiểu học vận dụng phương pháp dự ánK, Knoll. M, Nguyễn Văn Cường, Nguyễn Lăng Bình, Đỗ Hương Trà [1 - 4]. . . ; các nghiên cứuthực tiễn về hiệu quả của dạy học dự án, phong cách học tập dự án, những thách thức trong dạyhọc dự án, giải pháp nâng cao hiệu quả dạy học dự án hay thiết kế và tổ chức dạy học dự án ở cáccấp học. . . của các tác giả Allison, Boaler J , Edelson D. C, Đỗ Hương Trà [3, 5]. . .Môn Kĩ thuật trong nhà trường Tiểu học dành cho học sinh lớp 4, lớp 5 nghiên cứu hai thànhphần cơ bản là các phương tiện kĩ thuật và các quá trình sản xuất. Đây là môn học có tính thựchành cao, giúp học sinh biết cách sử dụng một số dụng cụ lao động đơn giản để cắt khâu thêu trênvải, nấu ăn, chăm sóc rau hoa, vật nuôi, lắp ghép mô hình kĩ thuật, tạo ra được những sản phẩm cótính thực tiễn cao, phục vụ cho cuộc sống hàng ngày của các em. Với mục tiêu như trên, quá trìnhdạy và học môn Kĩ thuật rất phù hợp với việc vận dụng các phương pháp dạy học hướng đến việcphát triển năng lực người học, gắn lí thuyết với thực tiễn như PPDA.Tuy nhiên, việc vận dụng PPDA trong dạy học các môn học ở tiểu học nói chung và đặcbiệt là môn Kĩ thuật nói riêng chưa được quan tâm nghiên cứu, nhận thức của GVTH về PPDAcũng như việc vận dụng PPDA trong dạy học vẫn còn hạn chế. Thực trạng này đã đặt ra nhiệm vụnghiên cứu việc tổ chức dạy học môn Kĩ thuật vận dụng PPDA nhằm góp phần nâng cao khả năngvận dụng phương pháp này, góp phần đổi mới quá trình giáo dục ở tiểu học hiện nay.2.2.1.Nội dung nghiên cứuKhái quát cơ sở lí luận về dạy học dự án trong dạy học tiểu học2.1.1. Dự án và phương pháp dạy học dự ánTrong tiếng Anh thuật ngữ “dự án” là “project”, có nguồn gốc từ tiếng Latinh là “proicere”có nghĩa là phác thảo, dự thảo, thiết kế.Tác giả Nguyễn Văn Cường cho rằng: Dạy học theo dự án là một hình thức dạy học, trongđó người học thực hiện một nhiệm vụ học tập phức hợp, có sự kết hợp giữa lí thuyết với thực hành,tạo ra các sản phẩm có thể giới thiệu. Nhiệm vụ này được người ...