Tổ chức dạy học vận dụng đạo hàm giải bài toán thực tế thông qua mô hình hóa toán học

Bài viết đề cập đến việc tổ chức dạy học vận dụng đạo hàm giải bài toán thực tế, thông qua mô hình hóa toán học. Hoạt động này giúp học sinh nắm vững kiến thức đạo hàm và kỹ năng vận dụng đạo hàm để giải bài toán thực tế, khuyến khích họ tích cực vận dụng tri thức toán học vào việc giải quyết các vấn đề thực tiễn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổ chức dạy học vận dụng đạo hàm giải bài toán thực tế thông qua mô hình hóa toán họcTRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 62 (02/2019) No. 62 (02/2019) Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: https://tapchikhoahoc.sgu.edu.vn TỔ CHỨC DẠY HỌC VẬN DỤNG ĐẠO HÀM GIẢI BÀI TOÁN THỰC TẾ THÔNG QUA MÔ HÌNH HÓA TOÁN HỌC The organization of teaching and applying the derivative to solving practical problems through mathematical modelingTS. Phan Anh TàiTrường Đại học Sài GònTóm tắtBài báo đề cập đến việc tổ chức dạy học vận dụng đạo hàm giải bài toán thực tế, thông qua mô hình hóatoán học. Hoạt động này giúp học sinh nắm vững kiến thức đạo hàm và kỹ năng vận dụng đạo hàm đểgiải bài toán thực tế, khuyến khích họ tích cực vận dụng tri thức toán học vào việc giải quyết các vấn đềthực tiễn. Tổ chức dạy học toán như vậy còn giúp học sinh hiểu sâu hơn mối liện hệ giữa toán học vàthực tiễn, rèn năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn.Từ khóa: Mô hình hóa, đạo hàm, bài toán thực tế.AbstractThe article mentions the organization of teaching and applying the derivative to solving practicalproblems through mathematical modeling. This activity helps students master the knowledge of thederivative and the skills of applying the derivative to solving the real problems. It also createsmotivation and encourages children to actively use mathematical knowledge to solve practicalproblems. Thereby, it is necessary to help students better understand the relationship betweenmathematics and practice, and train children to solve problems.Keywords: Modeling, derivative, practical problems. 1. Đặt vấn đề thông (THPT) với hệ thống lý thuyết và bài Dạy học Toán, điều quan trọng là giáo tập phong phú, đa dạng, có nhiều sự độcviên (GV) làm thế nào giúp học sinh (HS) đáo trong các phương pháp giải tạo nên sựhiểu, nắm vững và vận dụng tri thức toán hấp dẫn say mê đối với HS.học để giải quyết vấn đề (GQVĐ), đặc biệt Vận dụng các kiến thức về ứng dụnglà các vấn đề thực tiễn liên quan. Chủ đề đạo hàm để GQVĐ (chẳng hạn như về tínhứng dụng đạo hàm của hàm số chứa đựng đơn điệu và cực trị của hàm số) chúng tanhiều tiềm năng to lớn trong việc phát huy cũng có thể giải quyết được một loạt bàinăng lực nhận thức và sáng tạo của HS. toán: khảo sát tính đơn điệu của hàm số;Đây là một chủ đề thú vị trong chương điều kiện để hàm số đơn điệu trên khoảngtrình toán học ở trường Trung học phổ cho trước; áp dụng tính đơn điệu để chứngEmail: phananhtai@sgu.edu.vn 117SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 62 (02/2019)minh đẳng thức, bất đẳng thức; dùng tính dạy học cụ thể. Lang (1996) khẳng địnhđơn điệu để giải phương trình, hệ phương rằng các tình huống có vấn đề cũng baotrình; xét cực trị của hàm số để tìm giá trị hàm các ứng dụng và các tình huống môlớn nhất, giá trị nhỏ nhất.v.v. Ngoài ra, nó hình hóa (modeling).còn được áp dụng để GQVĐ trong các Theo Phạm Văn Hoàn [1], việc giảingành khoa học khác như là Vật lí, Hóa các bài toán có nội dung thực tế thườnghoc, Sinh học và các vấn đề thực tế. Do đó được tiến hành qua các bước:để HS nắm vững bản chất của nội dung này Bước 1: Chuyển bài toán thực tế vềthì cách tốt nhất các em phải làm chủ được dạng ngôn ngữ thích hợp với lí thuyết toántri thức đó, các em phải là người chủ động học dùng để giải (lập mô hình toán học củalĩnh hội tri thức và vận dụng chúng một bài toán);cách thành thạo. Dạy học giải bài toán Bước 2: Giải bài toán trong khuôn khổthông qua mô hình hóa (MHH) toán học sẽ của lí thuyết toán học;giúp cho mong muốn, yêu cầu đó được khả Bước 3: Chuyển kết quả lời giải toánthi hơn. Để giải quyết các bài toán thực tế, học về ngôn ngữ của lĩnh vực thực tế.HS phải trải qua quá trình MHH toán học – 2.2. Mô hình toán học và quy trìnhquá trình chuyển vấn đề thuộc lĩnh vực giải bài toán thực tế thông qua mô hìnhngoài toán học thành vấn đề của toán học, hóa toán họcrồi sử dụng các công cụ toán để tìm câu trả Theo Common Core State Standardslời cho vấn đề được đặt ra. ...