Tổ chức lại không gian đô thị cho sự ra đời và vận hành của các thành phố vệ tinh ở TP Hồ Chí Minh

Bài viết tập trung làm rõ nguyên nhân thành phố Hồ Chí Minh không ra đời các thành phố vệ tinh cho dù đã có ý định hình thành từ lâu; tổ chức lại không gian hành chính theo mô hình tỉnh và vùng đô thị để đảm bảo cho sự ra đời của đô thị vệ tinh, các đơn vị hành chính thức bậc trong đô thị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổ chức lại không gian đô thị cho sự ra đời và vận hành của các thành phố vệ tinh ở TP Hồ Chí Minh DIEÃN ÑAØN TOÅ CHÖÙC LAÏI KHOÂNG GIAN ÑOÂ THÒ CHO SÖÏ RA ÑÔØI VAØ VAÄN HAØNH CUÛA CAÙC THAØNH PHOÁ VEÄ TINH ÔÛ TP.HCM PGS.TS. NGUYEÃN MINH HOØA PCT Hoäi Quy hoaïch vaø Phaùt trieån TP.HCM M oâ hình ñaïi ñoâ thò ñôn cöïc (mega city), töùc laø moät thaønh phoá coù dieän tích cöïc lôùn, daân soá haøng trieäu ngöôøi, nhöng chæ coù moät trung taâm ñôn nhaát ñaõ trôû neân laïc haäu, bôûi heä quaû cuûa ñaïi ñoâ thò raát naëng neà, chaúng haïn nhö quaù taûi cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø xaõ hoäi, quaù taûi daân soá. Caùc quoác gia coá gaéng tìm kieám caùc moâ hình phaùt trieån khaùc nhau ñeå phaù boû tình traïng naøy nhö vuøng ñoâ thò, ñoâ thò veä tinh, ñoâ thò ñoái troïng. Thuû ñoâ Haø Noäi vaø TP.HCM hieän nay, veà cô baûn laø moät ñaïi ñoâ thò ñôn cöïc. Baét ñaàu töø 2005, TP.HCM tìm kieám kieåu phaùt trieån môùi laø “ña cöïc, phi taäp trung hoaù” vôùi caùc ñoâ thò veä tinh, nhöng ñeán nay vaãn khoâng thu ñöôïc keát quaû. Baøi vieát naøy taäp trung laøm roõ hai ñieàu sau ñaây: thöù nhaát, taïi sao TP.HCM khoâng ra ñôøi ñöôïc caùc thaønh phoá veä tinh cho duø ñaõ coù yù ñònh haønh thaønh töø raát laâu. Thöù hai, laø toå chöùc laïi khoâng gian haønh chính theo moâ hình tænh vaø vuøng ñoâ thò ñeå ñaûm baûo cho ra ñôøi ñoâ thò veä tinh, cuõng nhö caùc ñôn vò haønh chính thöù baäc trong ñoâ thò. 1. Nhöõng coá gaéng baát thaønh trong vieäc hình thaønh caùc ñoâ thò veä tinh 1.1. Ñoâ thò veä tinh ôû Taây Baéc vaø Ñoâ thò Caûng Hieäp Phöôùc Töø naêm 2000, tröôùc aùp löïc thöïc teá vaø söï ñoøi hoûi cuûa xaõ hoäi (baùo chí, yù kieán cuûa caùc nhaø khoa hoïc) veà vieäc phaûi coù söï thay ñoåi veà quy hoaïch ôû khu vöïc trung taâm, khoâng theå duy trì tình traïng quaù taûi naøy laâu theâm ñöôïc nöõa, laõnh ñaïo TP.HCM ñaõ nhaän thaáy phaûi thay ñoåi moâ hình quy hoaïch. Do vaäy thaønh phoá coá gaéng hieän thöïc hoaù vieäc hình thaønh 2 ñoâ thò veä tinh ôû hai cöïc cuûa thaønh phoá. Ñoâ thò veä tinh Taây Baéc ñöôïc hình thaønh bôûi moät quyeát ñònh ban haønh vaøo thaùng 8-2004, coù dieän tích 10.000ha bao goàm caùc xaõ Taân Thôùi Nhì (huyeän Hoùc Moân) vaø Taân Phuù Trung, Taân An Hoäi, Phöôùc Hieäp, Thaùi Myõ cuûa huyeän Cuû Chi. Thaønh phoá môùi naøy caùch trung taâm Saøi Goøn khoaûng 30km, döï tính daân soá vaøo khoaûng 300.000 daân, moät phaàn lôùn trong soá ñoù ñöôïc chuyeån töø noäi thaønh ra cuøng vôùi vieäc hình thaønh caùc caùc tröôøng ñaïi hoïc, caùc khu coâng nghieäp, khu dòch vuï thöông maïi, khu daân cö vaø vui chôi giaûi trí. Nhöng cho ñeán nay, ñoâ thò veä tinh naøy khoâng ra ñôøi ñöôïc bôûi nhieàu lyù do, trong ñoù coù lyù do aùch taéc giao thoâng ôû cöûa ngoõ Taây Baéc thaønh phoá vaø chöa haáp daãn nhaø ñaàu tö. Ñoâ thò caûng Hieäp Phöôùc naèm treân ñòa baøn xaõ Hieäp Phöôùc vaø xaõ Long Thôùi huyeän Nhaø Beø. Hai maët Ñoâng vaø Nam 48 SË 95+96 . 2018 ≥ ki’n Chuy™n gia & Nhµ qu∂n l˝ cuûa ñoâ thò naøy ñöôïc bao boïc bôûi soâng Soaøi Raïp, phía Nam thoâng hôïp. Thöïc teá cho thaáy caùc tænh Ñoàng Nai, Bình Döông, Taây Ninh, thaúng ra bieån Ñoâng. Noù coù dieän tích quy hoaïch laø 3.912ha vôùi daân Baø Ròa-Vuõng Taøu ñang trôû thaønh moät cöïc taêng tröôûng ñoäc laäp vaø ñoái soá döï kieán laø 250.000 ngöôøi. Ñoâ thò caûng Hieäp Phöôùc raát coù tieàm troïng vôùi TP.HCM. Trong 10 naêm trôû laïi ñaây FDI ñoå vaøo khu vöïc naøy naêng bôûi vì noù caùch trung taâm thaønh phoá khoâng xa chæ coù 18km, taêng nhanh vaø cao hôn TP.HCM, toác ñoä ñoâ thò hoaù vaø taêng tröôûng caûnh quan töï nhieân raát ñeïp, do vaäy ngoaøi khu caûng vôùi coâng suaát nhanh hôn, trong khi TP.HCM coù daáu hieäu baõo hoaø vaø chaäm laïi, moät 130 trieäu taán/naêm vaø khu coâng nghieäp phuïc vuï caûng ra thì nôi ñaây soá lôïi theá so saùnh nhö giaù thueâ ñaát, lao ñoäng tay ngheà cao, cô sôû dòch seõ trôû thaønh moät khu ñoâ thò sinh thaùi keát hôïp soâng nöôùc vaø du lòch vuï chaát löôïng cao, cô sôû ñaøo taïo nhaân löïc bò caïnh tranh maïnh vaø bieån raát tröõ tình vôùi caùc resort vaø bieät thöï ven bieån. Tuy nhieân ñoâ coù xu höôùng giaûm ñi; löïc löôïng lao ñoäng nhaäp cö vaøo caùc tænh mieàn thò naøy cuõng chöa phaùt trieån ñöôïc do tình traïng bieán ñoåi khí haäu vaø Ñoâng (tröø TP.HCM) cao hôn vaøo TP.HCM. Hôn nöõa lôïi theá khaùc maø nöôùc bieån daâng. TP.HCM coù theå thaáp hôn laø khu vöïc naøy coù theå keát noái tröïc tieáp vôùi 3 vuøng coù theá maïnh laø daûi ñoâ thò mieàn Trung, vuøng Taây Nguyeân vaø 1.2. Söï nhaàm laãn trong quan nieäm ñoâ thò veä tinh trong vuøng ñoâ thò Asean qua caùc cöûa khaåu cuûa Taây Ninh. Do vaäy trong chieán löôïc daøi Ñoâng Nam Boä vaø ñòa baøn TP.HCM haïn caàn coi caùc tænh, thaønh phía Baéc cuûa thaønh phoá laø ñôn vò hôïp taùc Ngaøy 20-5-2008, Thuû töôùng Chính phuû kyù Quyeát ñònh 589/QÑ-TTg ngang baèng chöù khoâng neân coi laø ñôn vò phuï thuoäc, hay thöù caáp trong veà vieäc pheâ duyeät Quy hoaïch vuøng TP.HCM ñeán naêm 2020 vaø taàm vuøng ñoâ thò roäng lôùn. Vì theá, caùc thaønh phoá laø trung taâm cuûa caùc tænh chæ coù theå laø ...