Tôm càng xanh - Giant freshwater prawn

Đặc điểm Hình thái của tôm càng xanh được nhiều tác giả mô tả như Holthius; Đức và ctv. (1988 và 1989); Forster và Wickins 1972. Tuy nhiên, ở nước ta trong ao nuôi hay trong khai thác tự nhiên thì xuất hiện 2 dạng tôm càng mà được gọi là tôm càng xanh và tôm càng lửa. Tôm càng xanh phân bố ở tất cả các thủy vực nước ngọt (đầm, ao, sông, rạch, ruộng lúa...) và kể cả ở vùng nưóc lợ cửa sông. Trên thế giới tôm phân bố ở khu hệ Ấn Độ Dương và Tây...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tôm càng xanh - Giant freshwater prawn Tôm càng xanh - Giant freshwater prawnTên Tiếng Anh:Giant freshwater prawnTên Tiếng Việt:Tôm càng xanhPhân loạiNgành: ArthropodaLớp: MalacostracaBộ: DecapodaHọ: PalaemonidaeGiống: MacrobrachiumLoài:Macrobrachium rosenbergiiĐặc điểmHình thái của tôm càng xanh được nhiều tác giả mô tả nhưHolthius; Đức và ctv. (1988 và 1989); Forster và Wickins1972. Tuy nhiên, ở nước ta trong ao nuôi hay trong khai tháctự nhiên thì xuất hiện 2 dạng tôm càng mà được gọi là tômcàng xanh và tôm càng lửa.Tôm càng xanh phân bố ở tất cả các thủy vực nước ngọt(đầm, ao, sông, rạch, ruộng lúa...) và kể cả ở vùng nưóc lợcửa sông. Trên thế giới tôm phân bố ở khu hệ Ấn Độ Dươngvà Tây Nam Thái Bình Dương. Ở Việt nam, tôm càng xanhphân bố chủ yếu các tỉnh Nam bộ đặc biệt là các vùng nướcngọt và vùng cửa sông ven biển ở Đồng Bằng Sông CửuLong.Vòng đời của tôm càng xanh có có 4 giai đoạn rõ ràng làtrứng, ấu trùng, hậu ấu trùng và tôm trưởng thành. Tômtrưởng thành sống ở vùng nước ngọt, thành thục và giao vitrong nước ngọt, nhưng sau đó chúng di cư ra vùng nước lợ(có độ mặn 6-18%o) và ấu trùng nở ra, sống phù du trongnưóc lợ. Khi hoàn thành 11 lần lột xác để thành tôm con thìtôm di chuyển dần vào trong vùng nước ngọt.Trong tự nhiên, tôm thành thục và giao vĩ xảy ra hầu nhưquanh năm. Tùy từng nơi mà chỉ tập trung vào những mùachính, ở Đồng Bằng Sông Cửu Long, có hai mùa tôm sinhsản chính là khoảng tháng 4-6 và tháng 8-10. Tôm cái thànhthục lần đầu ở khoảng 3-3.5 tháng kể từ hậu ấu trùng 10-15ngày tuổi (PL10-15). Kích cỡ tôm nhỏ nhất đạt thành thục đượcghi nhận là khoảng 10-13cm và 7.5g. Tuy nhiên, tuổi thànhthục và kích cỡ thành thục của tôm còn phụ thuộc vào rấtnhiều yếu tố như môi trường và thức ăn.Giống như các loài giáp xác khác, sinh trưởng của tôm càngxanh không liên tục, có sự gia tăng kích thước nhanh sau mỗilần lột xác. Tốc độ sinh trưởng của tôm đực và cái gần nhưtương đương nhau cho tới khi chúng đạt kích cở 35-50g, sauđó khác nhau rõ theo giới tính, tôm đực sinh trưởng nhanhhơn tôm cái và đạt trọng lượng có thể gấp đôi tôm cái trongcùng một thời gian nuôi. Tôm cái khi bắt đầu thành thục(khoảng 40g, hay 140-150cm chiều dài) thì sinh trưỏng giảmvì nguồn dinh dưỡng chủ yếu tập trung cho sự phát triển củabuồng trứng. Một hiện tượng thường thấy trong nuôi tômcàng xanh là sự phân đàn khá rõ kể cả trong cùng một nhómgiới tính. Kích thưóc của tôm có thể đạt 40-50 g trong thờigian 4-5 tháng nuôi. Kích cở tôm lớn nhất tìm thấy ở Ấn độlà 470 g, Thái lan 470 g và Việt nam 434 g. Chu kỳ lột xác của tôm tùy thuộc vào giai đoạn sinhtrưởng, tình trạng sinh lý, điều kiện dinh dưỡng, điều kiệnmôi trường,.... Tôm càng xanh tuân theo qui luật chung củatôm là tôm nhỏ chu kỳ lột xác ngắn hơn tôm lớn. Chu kỳ lộtxác của tôm trình bày trong bảng:Thời gian lột xác của tôm càng xanh Chu kỳ lột xác (ngày) 9 13 17 18 20 22 22-24 Cơ chế lột xác của tôm càng xanh giống như các loàigiáp xác chân đốt khác. Khi tôm tích lũy đầy đủ chất dinhdưỡng, năng lượng và tới chu kỳ lột xác thì lúc đó lớp vỏ mớihình thành dần dưới lớp vỏ cũ, lớp này rất mỏng, mềm và cogiãn được. Khi lớp vỏ mới này phát triển đầy đủ thì tôm tìmnơi vắng và giàu oxy để lột vỏ. Khi lớp võ cũ lột đi, vỏ mớicòn mềm và co giãn được và dưới áp lực của khối mô cơ lâungày bị ép bởi lớp vỏ cũ, cơ thể tôm bấy giờ giãn nở, lớn lênnhiều và khác hẳn với lúc trước lột xác. Lớp vỏ mới cứng dầnsau 3-6 giờ và tôm sẽ hoạt động lại bình thường sau đó. Quátrình lột vỏ của tôm thực hiện rất nhanh chỉ trong vòng 3-5phút. Khởi đầu tôm ngưng hết mọi hoạt động bên ngoài,uống cong mình gây nên áp lực ngày càng tăng phá vở lớpmàng giữa giáp đầu ngực và vỏ tạo nên một khoảng hở nganglưng. Tôm lúc này co mình thành hình chữ U, áp lực bêntrong cơ thể tăng lên, và dần dần tôm thoát toàn bộ cơ thề quakhoảng hở ở lưng. Sau mỗi lần lột xác, cơ thể tôm tăng lên 9-15% trọng lượng thân.Phân bốTập tínhTôm càng xanh trưởng thành là loài ăn tạp và ăn tầng đáy, nósử dụng nhiều loại động vật khác nhau để làm thức ăn từnhuyễn thể, giáp xác đến tảo sợi và kể cả chất thối rữa hữucơ, và tôm cũng ăn thức ăn viên công nghiệp. Tôm tìm thứcăn bằng cơ quan xúc giác, chúng dùng râu quét ngang, dọcphía trước hưóng di chuyển. Khi tìm gặp thức ăn chúng dùngchân ngực thứ nhất kẹp lấy thức ăn, đưa chân hàm và từ từđưa vào miệng. Tôm có hàm trên và hàm dưới cấu tạo bằngchất kitin nên nghiền được các loại thức ăn cứng như nhuyễnthể... Trong quá trình tìm thức ăn tôm có tính tranh giànhcao, cá thể nhỏ thường tránh xa đàn hay khi tìm được mộtmiếng thức ăn thì di chuyển đi nơi khác, trong khi đó con lớnvẫn chiếm chỗ và đánh đuổi tôm nhỏ. Ngoài ra, tôm còn ănđồng loại khi chúng yếu (ví dụ như mới lột) hay khi thiếuthức ăn.Nhiệt độ: tôm càng xanh là loài thích nghi với biên độ nhiêtđộ rộng từ 18-34oC, nhiệt độ tốt nhất là 26-31oC, ngoài phạmvi nhiệt độ nay tôm sẽ sinh trưởng chậm hay khó lột xác.pH: mức pH thích hợp nhất cho tôm càng xanh là 6.5-8.5, ngoài khoảng nay tôm có thể sống được nhưng sinhtrưởng kém, pH dưới 5 tôm hoạt động yếu và chết sau 6 giờ.Khi gặp môi trường có pH thấp tôm sẽ nổi đầu, dạt vào bờ,mang đổi màu, mang và các phụ bộ bị lở loét, tôm bơi lộichậm chạp và chết sau đó.Oxy hòa tan: môi trường phải có oxy hòa tan > 3 mg/l, dướimức nầy tôm hoạt động yếu, tập trung ven bờ, nổi đầu vàchết sau vài giờ. Nếu hàm lượng oxy vượt quá mức bảo hòacũng gây tác hại đến tôm nhất là quá trình hô hấp (chứa nhiềukhí trong hệ tuần hoà ...