Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Địa chất: Các thành tạo trầm tích tầng mặt và mối liên quan với địa hóa môi trường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Địa chất: Các thành tạo trầm tích tầng mặt và mối liên quan với địa hóa môi trường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình với mục tiêu làm sáng tỏ thành phần vật chất (đặc điểm độ hạt, thành phần khoáng vật, thành phần hóa học), quy luật phân bố độ hạt của trầm tích tầng mặt trên địa bàn tỉnh Ninh Bình;...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Địa chất: Các thành tạo trầm tích tầng mặt và mối liên quan với địa hóa môi trường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT ĐẶNG THỊ VINH CÁC THÀNH TẠO TRẦM TÍCH TẦNG MẶT VÀ MỐI LIÊN QUAN VỚI ĐỊA HÓA MÔI T RƯỜNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH BÌNH Ngành: Khoáng vật học và Địa hóa học Mã số : 62440205 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA CHẤT HÀ NỘI - 2014 Công trình được hoàn thành tại: Bộ môn Khoáng Thạch, Khoa Địa Chất, Trường Đại học Mỏ - Địa Chất, Hà Nội. Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Nguyễn Khắc Giảng, Trường Đại học Mỏ - Địa Chất, Hà Nội 2. TS. Đỗ Văn Nhuận, Trường Đại học Mỏ - Địa Chất, Hà Nội Phản biện 1: PGS.TSKH Nguyễn Địch Dỹ, Hội Trầm tích Việt Nam Phản biện 2: TS Phạm Văn Thanh, Hội Địa hóa Việt Nam Phản biện 3: TS Quách Đức Tín , Tổng cục Địa chất và Khoáng sản - Bộ Tài nguyên và Môi trường Luận án được bảo vệ trước Hội đồng đánh giá luận án cấp Trường, họp tại Trường Đại học Mỏ - Địa Chất vào hồi .… giờ… ngày…. tháng .... năm 2014. Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: Thư viện Quốc Gia Hà Nội hoặc Thư vi ện Trường Đại học Mỏ - Địa Chất Hà Nội. 1 Tính cấp thiết của đề tài Chất lượng môi trường nói chung, môi trường nước mặt và trầm tích nói riêng có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của con người và sinh vật. Đối với trầm tích thì sự hấp phụ, lưu giữ các chất gây ô nhiễm lại phụ thuộc đáng kể vào thành phần vật chất (như độ hạt, thành phần khoáng vật...) và môi trường hóa lý của chúng. Do đó việc nghiên cứu làm sáng tỏ đặc điểm thành phần vật chất, môi trường thành tạo của trầm tích tầng mặt là rất cần thiết. M ặt khác, trong những năm gần đây, chất lượng môi trường bị ảnh hưởng bởi các nguồn gây ô nhiễm như chất thải từ các khu công nghiệp, các nhà máy, xí nghiệp, các xưởng sản xuất...Trên thế giới đã có nhiều quốc gia phải gánh chịu hậu quả của việc ô nhiễm môi trường như sự kiện ngộ độc thủy ngân ở vịnh Manimata (Nhật Bản) năm 1953. Năm 1803 ở Italia, do hoả hoạn hơi thuỷ ngân bốc lên lan toả nhiều cây số là nhiễm độc 900 người … Trước thực trạng đó thì Việt Nam trong đó có tỉnh Ninh Bình cũng có thể đứng trước nguy cơ tương tự. Xuất phát từ ý nghĩa và tầm quan trọng của việc nghiên cứu môi trường, đề tài luận án “Các thành tạo trầm tích tầng mặt và mối liên quan với địa hoá môi trường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình” đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt. Kết quả nghiên cứu của luận án sẽ góp phần làm sáng tỏ đặc điểm địa hóa môi trường trầm tích tầng mặt cũng như môi trường nước mặt, các nguyên nhân gây ô nhiễm, các đề xuất nhằm hạn chế và khắc phục ô nhiễm. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận á n là các thành tạo trầm tích tầng mặt lộ ra trên mặt có tuổi từ Pleistocen muộn đến nay phân bố trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. Phạm vi nghiên cứu : Phạm vi nghiên cứu trên toàn tỉnh Ninh Bình. Mục tiêu của luận án - Làm sáng tỏ thành phần vật chất (đặc điểm độ hạt, thành phần khoáng vật, thành phần hoá học), quy luật phân bố độ hạt của trầm tích tầng mặt trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. - Làm sáng tỏ đặc điểm địa hoá môi trường của các kim loại nặng trong trầm tích tầng mặt trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, kết quả ng hiên cứu làm cơ sở khoa học cho việc định hướng, quy hoạch, sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên. 2 Nhiệm vụ của luận án 1- Nghiên cứu các điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội…tác động đ ến địa hoá môi trường trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. 2- Nghiên cứu sự ph ân bố các tướng trầm tích tầng mặt và đặc điểm thành phần vật chất: nghiên cứu đặc điểm độ hạt, đặc điểm thành phần khoáng vật, đặc điểm thành phần hoá học của trầm tích tầng mặt phân bố trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. 3- Nghiên cứu môi trường hoá lý của trầm tích tầng mặt và nước mặt trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. 4- Nghiên cứu đặc điểm địa hoá các kim loại nặng trong trầm tích tầng mặt và nước mặt, đánh giá mức độ ô nhiễm của chúng, tìm hiểu nguyên nhân gây ô nhiễm, đưa ra một số biện pháp nhằm hạn chế ô nhiễm. Cơ sở tài liệu xây dựng luận án Luận án được hoàn thành dựa trên kết quả nghiên cứu trực tiếp của NCS từ năm 2009 - 2012 (khi thực hiện đề tài cấp bộ, mã số B2010 -02-99 mà NCS làm chủ nhiệm). Trong quá trình khảo sát thực địa tại 145 điểm, NCS đã thu thậ p được 161 mẫu trầm tích tầng mặt trong đó có 53 mẫu bùn đáy và 108 mẫu trầm tích bở rời), lấy nước tại 52 điểm khảo sát. Thêm vào đó, NCS có sử dụng kết quả phân tích về kim loại nặng và độ hạt của 50 mẫu trầm tích, kết quả phân tích kim loại nặng của 20 mẫu nước mặt từ đề tài khoa học công nghệ cấp tỉnh “Điều tra đánh giá tổng hợp điều kiện địa chất tự nhiên, môi trường khu vực Cồn Nổi và vùng đất ngập nước ven biển trên địa bàn tỉnh Ninh Bình phục vụ quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòn g” do PGS.TS Lê Tiến Dũng chủ trì. Ngoài ra, NCS đã tham khảo các báo cáo tổng kết đề tài và các bài báo công bố kết quả nghiên cứu về vấn đề địa chất của tỉnh Ninh Bình, các tài liệu trong và ngoài nước liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu và vùng nghiên cứu … Những luận điểm bảo vệ 1. Các trầm tích tầng mặt trên địa bàn tỉnh Ninh Bình bao gồm các thành tạo lộ ra trên mặt có tuổi từ Pleistocen muộn đến nay. Trong đó các trầm tích Pleistocen muộn thuộc hệ tầng Vĩnh Phúc (Q13avp) bao gồm tướng bùn châu thổ - biển ven bờ bị phong hoá loang lổ; Các trầm tích Holocen sớm - giữa thuộc hệ tầng Hải Hưng (Q 21-2hh) bao gồm tướng bùn đầm lầy ven biển chứa than bùn và tướng sét xám xanh vũng vịnh ; các trầm tích Holocen muộn thuộc hệ tầng Thái Bình (Q 23tb) bao gồm các 3 tướng tiêu biểu: tướng bột cát b ...