Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu tác động của thu nhập ngoài lãi đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế "Nghiên cứu tác động của thu nhập ngoài lãi đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại tại Việt Nam" được nghiên cứu với mục tiêu: Đánh giá tác động của thu nhập ngoài lãi đến hiệu quả hoạt động của các NHTM Việt Nam. Việc nghiên cứu tác động này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng giúp cho các ngân hàng có thể đánh giá ảnh hưởng của thu nhập ngoài lãi đến hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương mại, từ đó đưa ra các chính sách, phát triển các sản phẩm dịch vụ phi tín dụng nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động cho ngân hàng thương mại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Nghiên cứu tác động của thu nhập ngoài lãi đến hiệu quả hoạt động của các ngân hàng thương mại tại Việt NamBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH PHAN THỊ THU HẰNG NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA THU NHẬP NGOÀI LÃI ĐẾN HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH PHAN THỊ THU HẰNG NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA THU NHẬP NGOÀI LÃI ĐẾN HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI TẠI VIỆT NAM TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 9340201 Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS Phan Diên Vỹ TP. HỒ CHÍ MINH - NĂM 2024 1 CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU NGHIÊN CỨU1.1. Lý do lựa chọn đề tài nghiên cứu Hiệu quả hoạt động (HQHĐ) luôn là mối quan tâm hàng đầu của tất cả các Ngânhàng thương mại (NHTM). Để tồn tại và phát triển thì hoạt động kinh doanh của bất cứmột doanh nghiệp nào, kể cả NHTM phải đảm bảo có hiệu quả. Thu nhập của ngânhàng là thước đo phản ánh hiệu quả trong hoạt động kinh doanh của các NHTM. Hiệnnay, nguồn thu nhập của NHTM gồm thu từ lãi và thu nhập ngoài lãi. Nhưng trên thựctế, minh chứng từ các báo cáo tài chính của các NHTM cho thấy thu nhập chính của cácngân hàng vẫn là thu nhập từ lãi với tỷ trọng qua các năm đều cao. Cụ thể, trong báo cáo tình hình triển khai kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội vàhoạt động ngân hàng của Ngân hàng nhà nước quý 1 năm 2023 thì Thu nhập từ hoạtđộng tín dụng của các NHTM chiếm 79,6% tổng thu nhập của NHTM. Tuy nhiên, vớiđịnh hướng hạn mức tăng trưởng tín dụng bị hạn chế theo mức trần của Ngân hàng Nhànước (NHNN) trong những năm vừa qua và thời gian tới, lãi suất dần được thúc đẩy cảicách theo hướng thị trường. Thêm vào đó, nếu chỉ tập trung vào các hoạt động tín dụngtruyền thống các NHTM sẽ chịu nhiều rủi ro và đối mặt với thách thức nghiêm trọngtrước những sự bất ổn của nền kinh tế, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và còn chịunhiều áp lực thích ứng với tác động của cách mạng công nghiệp 4.0. Trước bối cảnh đó, việc chuyển mình để thích nghi với xu thế hiện đại, chuyểnđổi cơ cấu thu nhập của các NHTM là điều tất yếu. Vài năm trở lại đây, các Ngân hàngđã và đang có sự thay đổi trong cơ cấu thu nhập của mình theo hướng giảm dần tỷ trọngthu từ lãi và tích cực gia tăng tỷ trọng thu từ các hoạt động ngoài lãi như: dịch vụ, đầutư, chứng khoán, môi giới, tư vấn… Với việc mở rộng các hoạt động phi truyền thống,các NHTM có thể phân tán và giảm rủi ro, thúc đẩy cạnh tranh trên phân khúc thị trườngrộng hơn, thu nhập từ nhiều nguồn hơn và cao hơn. Một trong các nội dung của đề án Cơ cấu lại hệ thống các TCTD được Thủ tướngChính phủ phê duyệt theo Quyết định số 254/QĐ-TTg ngày 01/03/2012 là: “Từng bướcchuyển dịch mô hình kinh doanh của các NHTM theo hướng giảm bớt sự phụ thuộc vàohoạt động tín dụng và tăng thu nhập từ hoạt động dịch vụ phi tín dụng”, cho đến naycác NHTM vẫn luôn theo đuổi mục tiêu này. Điều này cho thấy các NHTM đang dầnchú trọng hơn vào các hoạt động tạo ra TNNL. Theo nguồn tổng hợp của tác giả về cơ 2cấu thu nhập của nhóm các NHTM Việt nam niêm yết, tỷ trọng TNNL trên tổng thunhập có xu hướng tăng trưởng qua các năm: từ 22,7 % năm 2015, 24,5 % năm 2016,26,3% năm 2018, và đạt mức 31,9% cho 2022.Vì thế, việc gia tăng thu nhập ngoài lãi(TNNL) đang dần trở thành một chiến lược quan trọng và có tác động lớn đến HQHĐcủa NHTM. Về mặt lý thuyết, tăng tỷ lệ TNNL có thể tạo ra nguồn thu nhập hoạt động ổnđịnh hơn cho ngân hàng, từ đó cải thiện hiệu quả kinh doanh có điều chỉnh rủi ro(Odesanmi và Wolfe, 2007). Hay theo Chiorazzo và cộng sự (2008), Baele và cộng sự(2007) cũng cho rằng tăng nguồn TNNL sẽ làm tăng hiệu quả hoạt động đối với cácngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng lớn thì sự tác động càng mạnh mẽ. Đối với cácNHTM Việt Nam, các nghiên cứu của Lê Long Hậu & Phạm Xuân Quỳnh (2016) vàNguyễn Minh Sáng & Nguyễn Thị Thuỳ Trang (2018) hay Văn Thị Thái Thu (2022)chỉ ra rằng việc tăng tỷ lệ TNNL sẽ có tác động tích cực đến khả năng sinh lời cho cácNHTM Việt Nam. Tuy nhiên, một số nghiên cứu thực nghiệm không hoàn toàn ủng hộđiều này. Nghiên cứu của Delpachitra và Lester (2013); Lepetit, Nys, Rous, và Tarazi(2008); Li và Zhang (2013); Maudos (2017); và Williams (2016) đều cho rằng thu nhậpngoài lãi làm tăng rủi ro cho các NHTM. Những nghiên cứu về mối liên hệ giữa thunhập ngoài lãi và khả năng sinh lời của các ngân hàng như nghiên cứu của Edirisuriyavà ctg. (2015) cũng đã cho thấy thu nhập ngoài ...