Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kỹ thuật: Nghiên cứu đánh giá rủi ro xâm nhập mặn khu vực ven biển Thái Bình - Nam Định ứng với các kịch bản mực nước triều và nước biển dâng

Mục tiêu nghiên cứu của luận án "Nghiên cứu đánh giá rủi ro xâm nhập mặn khu vực ven biển Thái Bình - Nam Định ứng với các kịch bản mực nước triều và nước biển dâng" nhằm đánh giá xâm nhập mặn theo không gian đến các xã trong khu vực nghiên cứu; xây dựng bộ chỉ số đánh giá tính dễ bị tổn thương và rủi ro xâm nhập mặn; tính toán thử nghiệm tính dễ bị tổn thương và rủi ro do xâm nhập mặn cho vùng ven biển Thái Bình - Nam Định và đề xuất các giải pháp giảm thiểu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kỹ thuật: Nghiên cứu đánh giá rủi ro xâm nhập mặn khu vực ven biển Thái Bình - Nam Định ứng với các kịch bản mực nước triều và nước biển dâng BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PTNT TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI NGUYỄN VĂN ĐÀO NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ RỦI RO XÂM NHẬP MẶN KHU VỰC VEN BIỂN THÁI BÌNH – NAM ĐỊNH ỨNG VỚI CÁC KỊCH BẢN MỰC NƯỚC TRIỀU VÀ NƯỚC BIỂN DÂNGNgành: Thủy văn họcMã số ngành: 9440224 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT HÀ NỘI, NĂM 2023Công trình được hoàn thành tại Trường Đại học Thủy lợiNgười hướng dẫn khoa học 1: PGS.TS. Nguyễn Mai ĐăngNgười hướng dẫn khoa học 2: GS.TS. Trần Hồng TháiPhản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Tiền Giang, Trường Đại học Khoa học Tự nhiênPhản biện 2: PGS.TS. Hoàng Thanh Tùng, Trường Đại học Thủy lợiPhản biện 3: GS.TS. Huỳnh Thị Lan Hương, Trường Đại học Tài nguyên và Môitrường Hà NộiLuận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án họp tại Phòng Room 5 NhàK1, Trường Đại học Thủy lợi, 175 Tây Sơn, Đống Đa, Hà Nội, vào lúc 8 giờ 30ngày 03 tháng 08 năm 2023.Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: - Thư viện Quốc gia - Thư viện Trường Đại học Thủy lợi MỞ ĐẦU1. Tính cấp thiếtXâm nhập mặn là quá trình phức tạp diễn ra ở các vùng đồng bằng và cửa sôngven biển. XNM có ảnh hưởng rất lớn đến các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội,đặc biệt là các ngành sản xuất nông nghiệp, công nghiệp và đời sống xã hội.Trong những năm gần đây, theo số liệu thống kê tình hình thiệt hại do XNM càngtrở lên nghiêm trọng hơn. Ở Việt Nam nói chung và đồng bằng lưu vực sôngHồng – Thái Bình nói riêng, hiện nay cũng có nhiều nghiên cứu xây dựng bản đồxác định ranh giới XNM dựa trên việc nội suy tuyến tính độ mặn dọc trên sôngchính. Điều đó cho thấy những hạn chế nhất định và mang tính chủ quan khi chưaxét tới việc mặn xâm nhập vào nội đồng. Cùng với đó, các nghiên cứu thườngchỉ tập trung vào việc xây dựng các kịch bản, dự báo khả năng và diễn biến XNMmà chưa phân tích đánh giá cũng như dự báo những thiệt hại tiềm tàng dựa trêncơ sở phân tích rủi ro và tính dễ bị tổn thương với các tiêu chí cụ thể. Chính vìvậy, đối với XNM các nhà quản lý cũng còn khá lúng túng khi đưa ra các giảipháp ứng phó phù hợp nhất là trong bối cảnh Biến đổi khí hậu.Việc nghiên cứu tiếp cận một hướng mới trong việc xây dựng bản đồ hiểm họaXNM, thể hiện sự phân bố hiểm họa do mặn gây ra theo các khu vực (nội đồng)là cần thiết qua đó có thể nhận định về ranh giới ảnh hưởng của XNM phù hợphơn. Bên cạnh đó, để đánh giá những tác động do XNM đến các hoạt động pháttriển KT-XH thì việc xây dựng bộ tiêu chí đánh giá TDBTT do XNM là rất cầnthiết và đó là cơ sở khoa học để đánh giá rủi ro do XNM. Trên cơ sở đó làm rõđược những điểm mạnh, điểm yếu, dự báo những thiệt hại tiềm tàng mà XNM cóthể gây ra nhằm hỗ trợ cho các công tác chuẩn bị ứng phó, quản lý và phục hồiđược chính xác và khả quan hơn cho các vùng bị ảnh hưởng.2. Mục tiêu nghiên cứu- Đánh giá XNM theo không gian đến các xã trong khu vực nghiên cứu.- Xây dựng bộ chỉ số đánh giá tính dễ bị tổn thương và rủi ro XNM. 1- Tính toán thử nghiệm tính dễ bị tổn thương và rủi ro do XNM cho vùng venbiển Thái Bình - Nam Định và đề xuất các giải pháp giảm thiểu.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu- Đối tượng nghiên cứu: Độ mặn tầng nước mặt trong sông và nội đồng, cácđối tượng dễ bị tổn thương do XNM chủ yếu là cây trồng.- Phạm vi nghiên cứu: Diễn biến XNM trong thời gian từ tháng I đến thángIII; các kịch bản NBD đến 2030, 2040 và năm 2050 cho 243 xã thuộc khu vựcven biển Thái Bình và Nam Định.4. Câu hỏi nghiên cứu:- Làm thế nào để xác định nguy cơ XNM trong nội đồng khi lấy nước từ sôngvào đồng phục vụ cho nông nghiệp?- Những tiêu chí nào nên lựa chọn để đánh giá rủi ro XNM cho khu vực nghiêncứu, và trọng số của từng tiêu chí là bao nhiêu?- Làm thế nào để tính toán được các chỉ số về nguy cơ, tính dễ bị tổn thươngvà rủi ro XNM đến từng xã trong khu vực nghiên cứu?5. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứuPhương pháp điều tra thực địa: thu thập các thông tin về tình hình XNM và cácthiệt hại do XNM trên phạm vi nghiên cứu. Phương pháp thống kê: nhằm phântích các đặc trưng thống kê về mực nước, lưu lượng và độ mặn tại các trạm có tàiliệu thực đo. Phương pháp này cũng được sử dụng nhằm chuẩn hóa các dữ liệuthu thập được trong bộ chỉ số đánh giá TDBTT. Phương pháp mô hình toán: môphỏng diễn biến XNM theo các KB. Phương pháp tích hợp bản đồ: xây dựng cácbản đồ hiểm họa và bản đồ rủi ro do XNM. Phương pháp phân tích hệ thống:phân tích các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội từ đó thiết lập bộ tiêu chí đánhgiá rủi ro. Phương pháp chuyên gia: tham vấn ý kiến của các chuyên gia làm việctrực tiếp liên quan đến vấn ...