Tóm tắt Luận án tiến sĩ Kỹ thuật: Nghiên cứu phương pháp tìm kiếm tài liệu dựa trên công thức toán

Mục tiêu tổng quát của đề tài là đề xuất được một mô hình hệ thống cho phép biểu diễn, lưu trữ và tìm kiếm tài liệu dựa trên công thức toán với nhiều nền tảng hệ thống khác nhau: máy đơn, mạng nội bộ, trên Internet.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án tiến sĩ Kỹ thuật: Nghiên cứu phương pháp tìm kiếm tài liệu dựa trên công thức toán BỘ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNGHỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƢU CHÍNH VIỄN THÔNG CAO XUÂN TUẤNNGHIÊN CỨU PHƢƠNG PHÁP TÌM KIẾMTÀI LIỆU DỰA TRÊN CÔNG THỨC TOÁN Chuyên ngành: Hệ thống thông tin Mã số: 62.48.01.04 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ KỸ THUẬT Hà Nội, 2017Công trình hoàn thành tại:Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thôngNgười hướng dẫn khoa học: 1. PGS.TS Võ Trung Hùng 2. TS Nguyễn Mạnh HùngPhản biện 1:Phản biện 2:Phản biện 3:Luận án được bảo vệ trước Hội đồng cấp Học việnHọp tại số 122 Hoàng Quốc Việt, Hà NộiVào lúc:Có thể tìm hiểu luận án tại:Thư viện Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông 1 MỞ ĐẦU Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển mạnh mẽ củamạng Internet và công nghệ Web là sự bùng nổ thông tin số. Số lượngngười sử dụng và lượng thông tin sản sinh ra trên mạng Internet giatăng rất nhanh và chúng ta có thể tìm thấy hầu hết thông tin cần thiếtkhi có nhu cầu. Đặc biệt, lượng thông tin liên quan đến khoa học, phụcvụ học tập, nghiên cứu cũng gia tăng nhanh chóng và phong phú vềlĩnh vực. Các công cụ tìm kiếm phổ biến hiện nay như Google, Yahoo,Bing… chỉ hỗ trợ mạnh việc tìm kiếm các dữ liệu dưới dạng văn bảnvà hình ảnh, việc tìm kiếm các dữ liệu đặc biệt như các công thức toánthì các công cụ này hầu như chưa thực hiện được. Hiện nay, đã có nhiều công cụ cho phép soạn thảo và quản lý côngthức toán, nhưng việc tìm kiếm còn gặp nhiều khó khăn do chưa cóchuẩn chung về biểu diễn và lưu trữ. Vì thế, để tìm kiếm tài liệu dựatrên công thức toán, chúng ta cần có một cơ chế thống nhất để mô tả,lưu trữ và tìm kiếm theo ngữ nghĩa tương ứng với công thức đó. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu tổng quát của đề tài là đề xuất được một mô hình hệ thốngcho phép biểu diễn, lưu trữ và tìm kiếm tài liệu dựa trên công thức toánvới nhiều nền tảng hệ thống khác nhau: máy đơn, mạng nội bộ, trênInternet. Mục tiêu cụ thể như sau: (1) Đề xuất một không gian biểu diễn và lưu trữ công thức toántheo một cách thống nhất và có thể chuyển đổi dễ dàng từ nhiềunguồn, nhiều công cụ soạn thảo và lưu trữ khác nhau. (2) Trên cơ sở mô hình thống nhất cách biểu diễn và lưu trữ đó, đềxuất phát triển một công cụ cho phép soạn thảo, tìm kiếm công thứctoán một cách thuận lợi trong các văn bản. 2 (3) Đề xuất các giải pháp để tìm kiếm các tài liệu dựa trên côngthức toán trên môi trường Internet bao gồm cả các Web thường vàSemantic Web (Web ngữ nghĩa). Ý nghĩa và đóng góp Về mặt khoa học, các nghiên cứu này cho phép mở ra các hướngnghiên cứu mới về tiêu chuẩn lưu trữ, xử lý, khai thác các tài liệutoán học trên các hệ thống máy tính và mạng máy tính khác nhau.Đặc biệt, nghiên cứu xử lý các vấn đề phát sinh do các hệ điều hành,phần mềm ứng dụng sử dụng các tiêu chuẩn mã hóa và lưu trữ khácnhau. Ví dụ, để chuyển đổi một tài liệu nói chung hay một tài liệutoán học nói riêng giữa các phần mềm soạn thảo như MicrosoftWord, OpenOffice, LaTeX,... Về mặt thực tiễn, luận án đã đề xuất và thử nghiệm thành công cáccông cụ cho phép soạn thảo, xử lý, tìm kiếm và chuyển đổi các tài liệutoán học; đã triển khai ở mức thử nghiệm một Semantic Web cho cáctài liệu toán học và đã xây dựng một hệ thống tìm kiếm các tài liệu dựatrên công thức toán (VNMathSearch). Những kết quả bước đầu này làcơ sở quan trọng để có thể tiếp tục thực hiện những nghiên cứu mớitrong tương lai. Những đóng góp chính của luận án có thể được tóm tắt trên cácđiểm chính như sau: (1) Đề xuất được một không gian soạn thảo, lưutrữ thống nhất các công thức toán và dễ dàng chuyển đổi định dạngcông thức sang các tiêu chuẩn lưu trữ khác nhau, (2) Đề xuất và thửnghiệm thành công một hệ thống tìm kiếm tài liệu dựa trên công thứctoán (văn bản hoặc Web) dựa trên ba thành phần: bộ sưu tập dữ liệu(crawler), lập chỉ mục (index) và tìm kiếm (search), (3) Đề xuất vàthử nghiệm thành công một hệ thống tìm kiếm các tài liệu toán họcdựa trên Semantic Web. 3 Bố cục của luận án Luận án được trình bày thành 4 chương. Trong đó, chương 1 giớithiệu tổng quan về tìm kiếm văn bản và công thức toán. Chương 2trình bày những nghiên cứu về biểu diễn và lưu trữ công thức toán.Chương 3 trình bày những giải pháp đề xuất về tìm kiếm tài liệu dựatrên công thức toán và chương 4 là thử nghiệm, đánh giá những kếtquả nghiên cứu của chương 2 và chương 3. CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ TÌM KIẾM VĂN BẢN VÀ CÔNG THỨC TOÁN Chương này trình bày một số kết quả nghiên cứu tổng quan liênquan đến đề tài gồm: những khái niệm về văn bản và hệ thống tìmkiếm văn bản; các vấn đề đối với lưu trữ và tìm kiếm văn bản chứacông thức toán; định hướng nghiên cứu ...