Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu đa hình thái đơn gen MUC1 va gen PSCA trên bệnh nhân ung thư dạ dày

Mục tiêu của đề tài là xác định một số đa hình đơn của gen MUC1 và PSCA trên bệnh nhân ung thư dạ dày; đánh giá mối liên quan giữa các đa hình đơn gen MUC1 và PSCA với một số yếu tố nguy cơ của bệnh nhân ung thư dạ dày. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu đa hình thái đơn gen MUC1 va gen PSCA trên bệnh nhân ung thư dạ dày BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ Y TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI NGUYỄN THỊ NGỌC LANNGHIÊN CỨU ĐA HÌNH THÁI ĐƠN GEN MUC1VÀ PSCA TRÊN BỆNH NHÂN UNG THƯ DẠ DÀY Chuyên ngành : Hóa Sinh Y học Mã số : 62720112 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC HÀ NỘI – 2020 Công trình được hoàn thành tại: TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y HÀ NỘINgười hướng dẫn khoa học : GS. TS. Tạ Thành Văn PGS.TS. Đặng Thị Ngọc DungPhản biện 1: PGS.TS. Bạch Khánh HòaPhản biện 2: PGS.TS. Bạch Vọng HảiPhản biện 3: GS.TS. Trần Văn ThuấnLuận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp TrườngHọp tại: Trường Đại học Y Hà NộiVào hồi: giờ ngày tháng nămCó thể tìm hiểu luận án tại các thư viện: - Thư viên Quốc Gia - Thư viện Trường Đại học Y Hà Nội DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN1. Nguyễn Thị Ngọc Lan, Đặng Thị Ngọc Dung, (2018), Nghiên cứu nồng độ pepsinogen và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân ung thư dạ dày, Tạp chí Y học Việt Nam, Số chuyên đề (469), 87 – 94.2. Trần Văn Chức, Nguyễn Thị Ngọc Lan, Đặng Thị Ngọc Dung, Tạ Thành Văn (2018), Tính đa hình đơn rs2294008 gen PSCA và nguy cơ ung thư dạ dày, Tạp chí nghiên cứu y học, 6 (115), 25-32.3. Nguyen Thị Ngọc Lan, Nguyen Van Tan, Ta Thanh Van, Dang Thi Ngoc Dung (2019), Identification the polymorphism rs4072037 of MUC1 gene in patients with gastric cancer, Journal of Medicine Research, 2 (118 E4), 8-15. 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư dạ dày (UTDD) là một bệnh lý ác tính, đứng thứ nămtrong các ung thư thường gặp và là nguyên nhân gây tử vong thứba trong các bệnh lý ung thư. Cơ chế bệnh sinh của UTDD là mộtquá trình phức tạp, liên quan tới các yếu tố như nhiễmHelicobacter pylori (H.pylori), chế độ ăn uống, lối sống và gen ditruyền. Trong các biến đổi ở mức độ di truyền này, Đa hình đơnnucleotid (Single Nucleotide Polymorphism: SNP) là một trongnhững dạng biến đổi gen thường gặp trong bộ gen người. Trong đónghiên cứu về một số SNP thuộc MUC1 và PSCA khá phổ biếnở các quốc gia có tỷ lệ mắc UTDD cao như Nhật Bản, HànQuốc, Trung Quốc với nhiều kết quả hứa hẹn là những dấu ấnmới giúp sàng lọc nguy cơ UTDD. MUC1 mã hóa proteinmucin-1, đóng vai trò như một hàng rào chống lại những tácđộng ngoại sinh tới tế bào trong điều kiện bình thường. CònPSCA được chứng minh có liên quan tới nhiều ung thư trong đócó UTDD. Việt Nam là một quốc gia có tỷ lệ mắc UTDD caotuy nhiên các nghiên cứu về biến đổi di truyền như các SNP trênbệnh nhân ung thư dạ dày ở Việt Nam, đặc biệt là sự kết hợp củacác SNP này với các yếu tố nguy cơ của ung thư dạ dày vẫn hạnchế. Vì các lý do như trên, đề tài “Nghiên cứu đa hình thái đơngen MUC1 và gen PSCA trên bệnh nhân ung thư dạ dày” đượctiến hành nhằm các mục tiêu sau đây:1) Xác định một số đa hình đơn của gen MUC1 và PSCA trên bệnh nhân ung thư dạ dày.2) Đánh giá mối liên quan giữa các đa hình đơn gen MUC1 và PSCA với một số yếu tố nguy cơ của bệnh nhân ung thư dạ dày.1. Tính cấp thiết Đa hình đơn nucleotid là những biến đổi gen thường gặp trongbộ gen con người. Trong thời gian gần đây nghiên cứu về vai tròcủa các SNP này trong mối nguy cơ với các bệnh lý là một chủ đềđược nhiều nhà khoa học quan tâm đặc biệt trong các bệnh lý ungthư, chuyển hóa… Trong UTDD nhiều SNP được báo cáo liên 2quan tới bệnh lý này, trong đó có các SNP của gen MUC1 và genPSCA. Sự phối hợp của các SNP này với các yếu tố nguy cơ nhưtình trạng nhiễm H.pylori, tiền sử uống rượu, hút thuốc lá… cũngbước đầu được nghiên cứu. Nguy cơ mắc các bệnh lý nói chung vàbệnh UTDD nói riêng là sự tổng hòa của các yếu tố nguy cơ và yếutố di truyền. Nghiên cứu về các SNP của MUC1 và PSCA đặc biệttrong sự phối hợp với các yếu tố nguy cơ trong UTDD chưa đượcnghiên cứu tại Việt Nam. Đây là những lý do đề tài của chúng tôiđược tiến hành nghiên cứu.2. Những đóng góp mới của luận án - Xác định được các SNP làm tăng nguy cơ UTDD đó là kiểu genAA của rs4072037 và GG của rs2070803 đều thuộc gen MUC1. - Các kiểu gen nhạy cảm của MUC1 này khi kết hợp với hầuhết các yếu tố nguy cơ khác cũng đều làm tăng nguy cơ mắcUTDD, đặc biệt khi kết hợp với tiền sử UTDD gia đình có thểlàm tăng nguy cơ UTDD lên gấp 6 lần. Khi kết hợp các kiểu gencủa SNP với nhau, chỉ những tổ hợp có 1 trong 2 kiểu gen nhạycảm kể tren thì làm tăng nguy cơ UTDD. Xây dựng được mô hìnhtiên lượng UTDD dựa trên các yếu tố tuổi, tiền sử bệnh lý dạ dàycá nhân, tiền sử UTDD gia đình, tiền sử uống rượu và đặc điểmkiểu gen của rs4072037. Kết quả kiểm định mô hình thu đượcAUC=70%, độ chính xác = 0,63, chỉ số Brier=0,231.3. Bố cục của luận án - Luận án được trình bày 123 trang bao gồm: đặt vấn đề 2 trang,tổng quan 29 trang, đối tượng và phương pháp nghiên cứu 17 trang,kết quả nghiên cứu 34 trang, bàn luận 40 trang, kết luận 1 trang. - Luận án có 27 bảng, 11 biểu đồ, 26 hình, gồm 231 tài liệu thamkhảo được xếp theo thứ tự xuất hiện trong luận án. Chương 1 TỔNG QUAN TÀI LIỆU1.1. Đại cương về ung thư dạ dày1.1.1. Dịch tễ học của ung thư dạ dày. Trên thế giới: Theo Globocan năm 2018 có khoảng 1 triệu caUTDD mới mắc. UTDD trở thành bệnh lý ác tính đứng thứ nămsau ung thư phổi, ung thư vú, ung thư đại tràng và tiền liệt tuyến... 3Hơn 70% số ca mới mắc là của các nước đang phát triển, một nửasố lượng mới mắc của toàn thế giới là ở Đông Á (chủ yếu ở TrungQuốc). Tỷ lệ tử vong đứng thứ 3 trong các bệnh lý ác tính, sau ungthư phổi và ung ...