Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu sự thay đổi nồng độ cytokin huyết tương trong lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn

Đề tài “Nghiên cứu sự thay đổi nồng độ cytokin huyết tương trong lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn” nhằm hai mục tiêu sau: 1. Đánh giá sự thay đổi nồng độ cytokin huyết tương trong lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn. 2. Nhận xét một số thay đổi lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn được lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu sự thay đổi nồng độ cytokin huyết tương trong lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNGVIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƯỢC LÂM SÀNG 108 -------------------------------------------------- PHẠM QUỐC DŨNGNGHIÊN CỨU SỰ THAY ĐỔI NỒNG ĐỘ CYTOKIN HUYẾTTƯƠNG TRONG LỌC MÁU LIÊN TỤC BẰNG MÀNG LỌC OXIRIS Ở BỆNH NHÂN SỐC NHIỄM KHUẨN Chuyên ngành: Gây mê hồi sức Mã số: 62720122 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC Hà Nội – 2020 CÔNG TRÌNH ĐƯỢC HOÀN THÀNH TẠI VIỆN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC Y DƯỢC LÂM SÀNG 108Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Đỗ Quốc Huy 2. PGS.TS. Lê Thị Việt HoaPhản biện: 1. 2. 3.Luận án sẽ được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Viện họp tại:Vào hồi giờ ngày tháng năm 2020Có thể tìm hiểu luận án tại: 1. Thư viện Quốc gia Việt Nam 2. Thư viện Viện NCKH Y Dược lâm sàng 108 1 ĐẶT VẤN ĐỀ Sốc nhiễm khuẩn là bệnh lý hay gặp trong hồi sức cấp cứu. Hiệnnay, mặc dù có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị nhưng tỉ lệtử vong do sốc nhiễm khuẩn vẫn còn cao 40-55%. “Cơn bão cytokin” đã được biết đến trong cơ chế sinh lý bệnhcủa sốc nhiễm khuẩn và là một tình trạng đáp ứng miễn dịch quámức của cơ thể đối với nhiễm khuẩn, gây phóng thích ồ ạt cáccytokin vào trong máu. Điều trị sốc nhiễm khuẩn được thống nhất bởi Sepsis-3 (2016)với các gói xử trí bao gồm bồi phụ thể tích tuần hoàn, sử dụng thuốcvận mạch, giải quyết tình trạng nhiễm khuẩn và các biện pháp hỗ trợkhác. Lọc máu liên tục sử dụng màng lọc hấp phụ được sử dụng gầnđây giúp thải loại cytokin (TNF-α, IL-1b, IL-6, IL-8, IL-10) với hyvọng sẽ chặn đứng được vòng xoắn bệnh lý của sốc nhiễm khuẩn. Màng lọc oXiris có nhiều ưu điểm vượt trội so với các màng lọchấp phụ hay thiết bị hấp phụ khác và là màng lọc duy nhất vừa hấpphụ nội độc tố vi khuẩn vừa hấp phụ các cytokin, sử dụng an toàn vàít biến chứng. Cho đến nay kỹ thuật lọc máu liên tục sử dụng màng lọc hấpphụ oXiris trong hỗ trợ điều trị sốc nhiễm khuẩn còn ít được nghiêncứu. Xuất phát từ giá trị của lọc máu hấp phụ và ưu điểm của mànglọc oXiris chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu sự thay đổi nồngđộ cytokin huyết tương trong lọc máu liên tục bằng màng lọcoXiris ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn” nhằm hai mục tiêu sau: 1. Đánh giá sự thay đổi nồng độ cytokin huyết tương trong lọcmáu liên tục bằng màng lọc oXiris ở bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn. 2. Nhận xét một số thay đổi lâm sàng, cận lâm sàng của bệnhnhân sốc nhiễm khuẩn được lọc máu liên tục bằng màng lọc oXiris. 2 Chương 1 TỔNG QUAN1.1. Đại cương về cytokin1.1.1 Định nghĩa Cytokin là những protein hay glycoprotein được sản xuất vàphóng thích bởi các tế bào bạch cầu và một số tế bào khác. Cytokinthường có trọng lượng phân tử từ 8 đến 30 kiloDalton và có vai trò lànhững chất truyền tin hóa học giữa các tế bào. Các cytokin đều thamgia vào quá trình đáp ứng miễn dịch để bảo vệ vật chủ chống lại tácnhân gây bệnh và/hoặc điều hòa đáp ứng viêm.1.1.2. Phân loại cytokin- Interleukin (IL): hiện nay có khoảng 40 loại interleukin đã được tìmthấy, ký hiệu là IL-1 đến IL-40.- Interferon (IFN): có 3 loại IFN: α, β và γ.- Yếu tố hoại tử u (TNF): bao gồm 18 loại, ví dụ như TNF-α,CD40L, FasL…- Yếu tố kích thích các dòng bạch cầu (CSF): bao gồm M-CSF, GM-CSF, G-CSF, EPO, SCF, TPO.- Chemokin: 4 nhóm CC, CXC, C và CX3C.1.1.3. Hội chứng phóng thích cytokin và cơn bão cytokin- Hội chứng phóng thích cytokin (cytokine release syndrome - CRS)là một dạng hội chứng đáp ứng viêm hệ thống phát sinh do biếnchứng của một số bệnh hoặc nhiễm khuẩn và cũng là tác dụng phụcủa một số loại thuốc kháng thể đơn dòng, cũng như liệu pháp điềutrị miễn dịch ung thư.- Cơn bão cytokin (cytokin storm): cơn bão cytokin là các trườnghợp CRS nghiêm trọng. 31.1.4. Một số cytokin trong nghiên cứu- Tumour Necrosis Factor-α (TNF-α): yếu tố hoại tử u, là mộtcytokin gây viêm, trọng lượng phân tử 17 kiloDalton. TNF-α gây độctế bào chọn lọc đối với nhiều loại tế bào đã chuyển dạng, đặc biệt khitế bào đó có gắn kết với INF-α.- Interleukin 1b (IL-1b): yếu tố hoạt hóa tế bào lympho, là mộtcytokin gây viêm, trọng lượng phân tử 18 kiloDalton, được sản xuấtbởi các đại thực bào đã hoạt hóa. IL-1b tăng kéo dài ở những bệnhnhân có nguy cơ tử vong cao.- Interleukin-6 (IL-6): là một cytokin gây viêm, trọng lượng phân tử21 kiloDalton. IL-6 điều hòa chứng năng tế bào B và T, tạo máu vàphản ứng trong pha cấp. IL-6 là chất kích thích hiệu quả nhất trongviệc sản xuất các protein giai đoạn cấp tính của gan. Nó là chấttruyền tin thứ 2 được phóng thích bởi các đại thực bào, tế bào nộimạc hay nguyên bào sợi và các tế bào khác để đáp ứng với cytokinIL-1b và TNF-α.- Interkeukin-8 (IL-8): là một cytokin gây viêm, trọng lượng phân tử8 kiloDalton. IL-8 là một chemokin gây viêm được tạo ra bởi nhiềutế bào, đặc biệt là tế bào đơn nhân và có chức năng là yếu tố hoạt hóavà hóa hấp dẫn bạch cầu đa nhân trung tính. IL-8 là một chất sinhmạch máu rất mạnh. Sự có mặt của IL-8 sẽ làm cho bạch cầu trungtính bám vào các tế bào nội mô mao mạch và tiến vào các mô.- Interkeukin-10 (IL-10): là một cytokin kháng viêm mạnh, trọnglượng phân tử 18 kiloDalton. IL-10 là một cytokin được tiết ra bởi tếbào Th0 và Th2, tập hợp con của tế bào lympho T (CD4). IL-10 ngănchặn việc hoạt hóa tổng hợp cytokin của tế bào Th1, tế bào bạch cầuđơn nhân hoạt hóa và tế bào NK. 41.2. Sốc nhiễm khuẩn1.2.1. Định nghĩa- Sốc nhiễm khuẩn được xem là một phân nhóm của nhiễ ...