Tóm tắt Luận án Tiến sỹ Địa chất: Nghiên cứu hiện tượng dịch chuyển đất đá trên sườn dốc vùng đồi núi Quảng Trị - Thừa Thiên Huế, đề xuất phương pháp dự báo và phòng chống phù hợp

Luận án hướng đến mục đích nghiên cứu: xác định được hiện trạng, nguyên nhân, động lực và quy luật phân bố, phát triển các quá trình dịch chuyển đất đá trên sườn dốc vùng đồi núi Quảng Trị - Thừa Thiên Huế; thành lập bản đồ phân vùng dự báo nguy cơ trượt lở đất đá trên sườn dốc vùng đồi núi Quảng Trị - Thừa Thiên Huế và đề xuất giải pháp phòng chống phù hợp, phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sỹ Địa chất: Nghiên cứu hiện tượng dịch chuyển đất đá trên sườn dốc vùng đồi núi Quảng Trị - Thừa Thiên Huế, đề xuất phương pháp dự báo và phòng chống phù hợp BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỎ - ĐỊA CHẤT NGUYỄN THỊ THANH NHÀN NGHIÊN CỨU HIỆN TƯỢNG DỊCH CHUYỂN ĐẤT ĐÁ TRÊN SƯỜN DỐC VÙNG ĐỒI NÚI QUẢNG TRỊ THỪA THIÊN HUẾ, ĐỀ XUẤT PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO VÀ PHÒNG CHỐNG PHÙ HỢP Ngành: Kỹ thuật địa chất Mã số: 62520501 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA CHẤT Hà Nội - 2014 Công trình được hoàn thành tại: Bộ môn Địa chất công trình; Khoa Địa chất; Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Hà Nội Người hướng dẫn khoa học 1. PGS.TS Tạ Đức Thịnh, Bộ Giáo dục và Đào tạo 2. GS.TSKH Nguyễn Thanh, Hội Địa chất công trình và Môi trường Việt Nam Phản biện 1: PGS.TS Nguyễn Huy Phương Hội Địa chất công trình và Môi trường Việt Nam Phản biện 2: PGS.TS Phạm Hữu Sy Trường Đại học Thủy Lợi Phản biện 3: TS. Phan Sỹ Thanh Tổng Công ty Tư vấn Xây dựng Thủy lợi Việt Nam Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Trường họp tại Trường đại học Mỏ - Địa chất vào hồi …..giờ … ngày … tháng… năm 2014 Có thể tìm hiểu luận án tại thư viện: Thư viện Quốc Gia, Hà Nội hoặc Thư viện Trường Đại học Mỏ - Địa chất 1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết Vùng đồi núi Quảng Trị - Thừa Thiên Huế (QT-TTH) chiếm hơn 2/3 diện tích lãnh thổ, với địa hình quanh co, nhiều đèo dốc, cùng với chế độ khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, vào mùa mưa lũ thường xảy ra quá trình dịch chuyển đất đá trên sườn dốc (SD), đủ mọi quy mô và chủ yếu tập trung vào các tuyến đường giao thông, nhất là đường HCM và mái dốc các công trình thuỷ công. Quá trình dịch chuyển đất đá (DCĐĐ) trên mái dốc (MD) đã phá huỷ taluy, nền đường, làm ách tắc giao thông, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Thế nhưng các nghiên cứu quá trình DCĐĐ trên SD, MD vùng QT-TTH còn rất ít, nhiều vấn đề về bản chất, nguyên nhân, điều kiện, động lực, quy luật, phân loại,… cũng như phương pháp dự báo, phòng chống, giảm thiểu thiệt hại do quá trình DCĐĐ gây ra chưa được nghiên cứu thấu đáo. Vì vậy, việc chọn đề tài luận án là rất cấp thiết, có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao (hình 1). Hình 1. Sơ đồ vùng đồi núi Quảng Trị - Thừa Thiên Huế 2. Mục đích - Xác định được hiện trạng, nguyên nhân, động lực và quy luật phân bố, phát triển các quá trình DCĐĐ trên SD vùng đồi núi QT-TTH. - Thành lập bản đồ phân vùng dự báo nguy cơ trượt lở đất đá (TLĐĐ) trên SD vùng đồi núi QT-TTH và đề xuất các giải pháp phòng chống (GPPC) phù hợp, phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu là môi trường tự nhiên - kỹ thuật (TN-KT) vùng đồi núi QT - TTH, trọng tâm là SD, MD và quá trình DCĐĐ trên chúng (chủ yếu là trượt lở). Trong đó, quan điểm SD trong luận án bao gồm cả SD tự nhiên 2 và nhân tạo (mái dốc) với cách tiếp cận sườn dốc chủ yếu hình thành do các nguyên nhân tự nhiên và mái dốc cơ bản hình thành nên do tác động của con người (chủ yếu hoạt động xây dựng đường) - Phạm vi nghiên cứu bao gồm vùng đồi núi QT - TTH với độ cao > 50m. Chiều sâu nghiên cứu trên dưới 50m tính từ mặt đất tự nhiên đến tầng đất đá tương đối ổn định bên dưới. 4. Nội dung nghiên cứu - Nghiên cứu tổng quan về hiện tượng DCĐĐ trên sườn dốc, mái dốc. - Nghiên cứu đặc điểm môi trường TN - KT vùng đồi núi QT - TTH. - Nghiên cứu quá trình DCĐĐ trên SD, MD vùng đồi núi QT - TTH. - Dự báo nguy cơ phát sinh DCĐĐ trên SD, MD vùng đồi núi nghiên cứu. - Nghiên cứu, đề xuất GPPC DCĐĐ trên SD, MD vùng đồi núi QT - TTH. 5. Phương pháp nghiên cứu - Thu thập, kế thừa, phân tích, tổng hợp có chọn lọc các thông tin, kết quả nghiên cứu; phương pháp phân tích hệ thống; phương pháp chuyên gia; phương pháp phân tích ảnh viễn thám; phương pháp mô hình toán - bản đồ;... 6. Những điểm mới của luận án - Phân tích, đánh giá các yếu tố môi trường TN - KT và ảnh hưởng của nó đến sự hình thành các quá trình DCĐĐ trên SD, MD vùng đồi núi QT - TTH. - Đề xuất phân loại các quá trình dịch chuyển đất đá trên sườn dốc, mái dốc vùng đồi núi QT - TTH. - Vận dụng thành công phương pháp mô hình toán - bản đồ có sự trợ giúp của công nghệ GIS để đánh giá cường độ hoạt động DCĐĐ trên sườn dốc vùng đồi núi QT-TTH trên cơ sở xây dựng hệ thống đa chỉ tiêu môi trường TN-KT. 7. Những luận điểm bảo vệ Luận điểm 1: Quá trình DCĐĐ trên SD, MD vùng đồi núi QT - TTH là kết quả tương tác giữa các yếu tố môi trường tự nhiên và hoạt động kinh tế - xây dựng, trong đó hoạt động xây dựng đường giao thông và mưa cường độ cao kéo dài là nguyên nhân chính gây ra hàng loạt các quá trình sườn dốc. Luận điểm 2: Hiện tượng TLĐĐ trên SD, MD vùng đồi núi QT-TTH có môi trường TN - KT đa dạng, phức tạp hoàn toàn có thể đánh giá, dự báo bằng mô hình toán - bản đồ với sự trợ giúp của công nghệ GIS theo 5 cấp độ từ rất yếu đến rất mạnh. Trong đó, cường độ trượt lở đất đá từ mạnh đến rất mạnh chiếm 44,58%, tập trung chủ yếu trên mái dốc đường giao thông qua các xã thuộc huyện Hướng Hóa, A Lưới, Nam Đông. 8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn - Góp phần hoàn thiện cơ sở lý thuyết, phương pháp luận nghiên cứu quá trình DCĐĐ trên SD, MD. - Trên cơ sở dự báo phân vùng nguy cơ dịch chuyển đất đá trên sườn dốc, đề xuất được các giải pháp khoa học công nghệ phù hợp phòng chống, giảm thiểu tác hại do dịch chuyển đất đá gây ra ở vùng đồi núi QT - TTH. - Kết quả nghiên cứu là nguồn tài liệu tin cậy, có thể tham khảo, sử dụng trong quy hoạch, khai thác hợp lý lãnh thổ, trong thiết kế, thi công các công trình, đặc biệt là đường giao thông, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và đảm 3 bảo ổn định an ninh, quốc phòng vùng nghiên cứu. 9. Cơ sở tài liệu chính của luận án Luận án được hoàn thành trên cơ sở các tài liệu thu thập được qua 7 đợt thực địa (tháng 11/2008, 01/2009, 10/2009, 5/2010, 2/2011, 11-12/2013, 1/2014); 3 đề tài nghiên cứu khoa học mà tác giả làm chủ nhiệm (1 đề tài cấp Bộ, 2 đề tài cấp Trường). Báo cáo khảo sát địa chất dự án bền vững hoá công trình do mưa lũ gây ra năm 2009 trên đường ...