Tóm tắt Luận án Tiến sỹ Kinh tế: Định hướng xây dựng chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán Quốc tế

Luận án Tiến sỹ Kinh tế: Định hướng xây dựng chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán Quốc tế nhằm đề xuất định hướng xây dựng hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán quốc tế. Mời bạn đọc cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tóm tắt Luận án Tiến sỹ Kinh tế: Định hướng xây dựng chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán Quốc tế 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Xu hướng toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới đòi hỏi các quốc gia phải sử dụng ngôn ngữ kế toán chung nhằm giúp đảm bảo thông tin có thể so sánh trên phạm vi quốc tế. Đây là vấn đề mang tính toàn cầu và ảnh hưởng đến lợi ích của các quốc gia nên nhận được sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu. Theo khảo sát của Baker & Barbu (2007) giai đoạn từ những năm 1960 đến 2004 có 214 bài báo đề cập đến quá trình hòa hợp kế toán quốc tế của 66 tạp chí. Sau đó, việc nghiên cứu đã được mở rộng sang nhiều quốc gia bằng việc so sánh giữa các quốc gia hay tập trung vào một quốc gia qua những mốc thời gian khác nhau để đánh giá mức độ cũng như cách thức hội tụ của các quốc gia. Tại Việt Nam, đáp ứng xu hướng hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế, Việt Nam đã và đang thiết lập hành lang pháp lý về kế toán, kiểm toán theo thông lệ các nước nhằm hoàn thiện và nâng cao chất lượng thông tin báo cáo tài chính, trong đó một bộ phận quan trọng là hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam. Bên cạnh đó, sự tồn tại song song hệ thống chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán dẫn đến những cản trở cho quá trình hội tụ kế toán. Ngoài ra, qui trình soạn thảo và ban hành chuẩn mực kế toán chưa chuyên nghiệp. Với mong muốn đáp ứng yêu cầu trên, tác giả lựa chọn đề tài “Định hướng xây dựng chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán quốc tế”. Các kết quả nghiên cứu được mong đợi sẽ đóng góp thêm vào lý luận và thực tiễn hội tụ kế toán quốc tế tại Việt Nam. 2. Mục đích nghiên cứu Mục đích của luận án là đề xuất định hướng xây dựng hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán quốc tế. 2 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu - Hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế. - Hệ thống chuẩn mực của các quốc gia lớn tiêu biểu như Hoa Kỳ, Pháp và Trung quốc và các quốc gia Đông Nam Á có đặc điểm gần với Việt Nam. - Những chuẩn mực kế toán Việt Nam. 3.2. Phạm vi nghiên cứu Tác giả tập trung nghiên cứu chuẩn mực kế toán và chuẩn mực báo cáo tài chính áp dụng cho doanh nghiệp là đối tượng của hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính do Hội đồng Chuẩn mực kế toán quốc tế ban hành. 4. Những điểm mới và các đóng góp của luận án 4.1. Những điểm mới của luận án - Chứng minh xu thế hội tụ là quá trình tất yếu. - Khảo sát thực trạng hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam. - Định hướng xây dựng hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam về cách thức hội tụ. 4.2. Các đóng góp của luận án Về lý luận, luận án đã giải quyết được những nội dung sau: - Làm rõ xu thế tất yếu và các đặc điểm của hội tụ kế toán quốc tế. Quá trình hội tụ là một quá trình không thể đảo ngược, trong đó mỗi quốc gia sẽ lựa chọn phương thức phù hợp với điều kiện của quốc gia mình. - Đánh giá những thành quả và tồn tại trong hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam cũng như khả năng áp dụng các chuẩn mực quốc tế tại Việt Nam. Các kết quả thực nghiệm cho thấy hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam được xem là có ảnh hưởng đến nền kinh tế nhưng còn chứa đựng nhiều tồn tại trong nội hàm cũng như sự tương thích với các quy định khác dẫn đến những hạn chế trong áp dụng. - Khái quát cách thức hội tụ kế toán quốc tế của một số quốc gia trong khu vực, qua đó nêu ra những ưu, nhược điểm của từng cách thức. 3 - Đề xuất định hướng cho Việt Nam trong việc phát triển hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính để đáp ứng xu thế hội tụ kế toán quốc tế. Về thực tiễn, luận án đã góp phần vào các vấn đề như: - Giúp cơ quan quản lý Nhà nước mà cụ thể là Bộ Tài chính có những nhận định đúng đắn trong việc xây dựng chiến lược và lộ trình thích hợp cho Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán quốc tế. - Là tư liệu cho những nhà nghiên cứu trong lĩnh vực kinh tế nói chung và kế toán, kiểm toán nói riêng để tiếp tục nghiên cứu sâu và phát triển rộng hơn những vấn đề liên quan. 5. Bố cục của luận án Luận án gồm 154 trang, 14 bảng, 1 hình và 19 phụ lục. Bố cục của luận án bao gồm: Phần mở đầu Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu về hội tụ kế toán quốc tế. Chương 2: Xu thế tất yếu và những đặc điểm của quá trình hội tụ kế toán quốc tế. Chương 3: Khảo sát và đánh giá hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam trong bối cảnh hội tụ kế toán quốc tế. Chương 4: Định hướng xây dựng hệ thống chuẩn mực báo cáo tài chính Việt Nam đáp ứng xu thế hội tụ kế toán quốc tế. Kết luận. 4 CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VỀ HỘI TỤ KẾ TOÁN QUỐC TẾ 1.1. Giới thiệu Chương này nhằm hệ thống và phân tích các nghiên cứu trước đó trên thế giới cũng như tại Việt Nam liên quan đến đề tài, chỉ ra những vấn đề còn tồn tại mà luận án sẽ tập trung giải quyết, xác định mục tiêu đề tài, nội dung và phương pháp nghiên cứu. 1.2. Lược sử quá trình hội tụ kế toán quốc tế Quá trình hội tụ kế toán quốc tế phân thành hai giai đoạn: - Giai đoạn tạo tiền đề hội tụ (1973 – 2000) - Giai đoạn hội tụ (từ năm 2001 đến nay) 1.3. Các nghiên cứu liên quan đến đề tài 1.3.1. Các nghiên cứu trên thế giới Hội tụ kế toán được sự quan tâm nhiều bởi các nhà nghiên cứu trên thế giới, tập trung các nghiên cứu theo các chủ đề: - Các tác nhân thúc đẩy quá trình hội tụ. - Các kết quả đạt được của quá trình hội tụ. - Các trở ngại của quá trình hội tụ. - Ảnh hưởng của việc hội tụ đến chất lượng báo cáo tài chính và nền kinh tế. - Đánh giá lại viễn cảnh hội tụ kế toán sau hành động trì hoãn của Hoa Kỳ năm 2012. 1.3.2. Các nghiên cứu về hội tụ của Việt Nam Việt Nam bắt đầu nghiên cứu việc ban hành các chuẩn mực kế toán năm 1999 và đến nay đã có 26 chuẩn ...