Tổng hợp, cấu trúc và hoạt tính kháng tế bào ung thư của phức chất cis-[PtCl2(Piperiđin)(para-Cloanilin)] và cis-[PtCl2(Piperiđin)(Xiclohexylamin)]

Trong bài báo này các tác giả tiếp tục nghiên cứu tổng hợp, xác định cấu trúc và thử hoạt tính sinh học của hai phức chất cis-điamin hỗn tạp mới của Pt(II) là Cis-[PtCl2(piperiđin)(p-cloanilin)] và cis-[PtCl2(piperiđin)(xiclohexylamin)].
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng hợp, cấu trúc và hoạt tính kháng tế bào ung thư của phức chất cis-[PtCl2(Piperiđin)(para-Cloanilin)] và cis-[PtCl2(Piperiđin)(Xiclohexylamin)] JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Interdisciplinary Sci., 2014, Vol. 59, No. 1A, pp. 156-161 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn TỔNG HỢP, CẤU TRÚC VÀ HOẠT TÍNH KHÁNG TẾ BÀO UNG THƯ CỦA PHỨC CHẤT cis-[PtCl2 (PIPERIĐIN)(para-CLOANILIN)] VÀ cis-[PtCl2 (PIPERIĐIN)(XICLOHEXYLAMIN)] Nguyễn Thị Thanh Chi, Phạm Văn Thống Khoa Hoá học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Nghiên cứu đã tổng hợp được hai phức chất cis-điamin hỗn tạp của Pt(II) chưa được mô tả trong các tài liệu là Cis-[PtCl2 (Pip)(p-Cl-anilin)] (P1) và Cis-[PtCl2 (Pip)(xiclohexylamin)] (P2). Cấu trúc của chúng được xác định bằng phân tích hàm lượng nước kết tinh, hàm lượng Pt, phổ IR và 1 H NMR. Ở các phức chất đó piperiđin tồn tại ở cấu dạng ghế và phối trí với Pt(II) qua N ở vị trí e, p-cloanilin và xiclohexylamin phối trí với platin(II) qua nguyên tử N của nhóm -NH2 . Kết quả thử hoạt tính sinh học của P2 trên bốn dòng tế bào ung thư gan Hep-G2, ung thư mô liên kết KB, ung thư biểu mô vú MCF7 và ung thư tử cung Fl cho thấy nó có khả năng ức chế tế bào ung thư KB và Fl với giá trị IC50 tương ứng là 2,82 và 5,20 µg/mL. Từ khóa: phức cis-điamin platin(II), piperiđin, kháng tế bào ung thư.1. Mở đầu Đến nay đã có ba thế hệ thuốc với hoạt chất là phức chất của platin được sửdụng rộng rãi trong việc điều trị nhiều bệnh ung thư khác nhau ở người với tên thươngphẩm là Cisplatin, Cacboplatin và Oxaliplatin, chúng đều thuộc loại phức cis-điamin củaplatin(II). Tuy nhiên, do chúng có độc tính cao và chưa đáp ứng được sự gia tăng của cácthể loại ung thư khác nhau nên việc nghiên cứu tìm ra các phức chất mới của platin(II) vớihi vọng có hoạt tính kháng tế bào ung thư cao, độc tính thấp vẫn đang thôi thúc các nhàkhoa học [1-4]. Ở Việt Nam, phức chất cis-điamin hỗn tạp của platin(II) đã được chú trọng nghiêncứu từ những năm 2001. Kết quả thử hoạt tính kháng tế bào ung thư của nhiều phứcchất trong số chúng cho thấy một số phức chất chứa phối tử amin dị vòng như piperiđin,quinolin có hoạt tính cao [5, 6]. Trong bài báo này chúng tôi tiếp tục nghiên cứu tổng hợp,xác định cấu trúc và thử hoạt tính sinh học của hai phức chất cis-điamin hỗn tạp mới củaPt(II) là Cis-[PtCl2 (piperiđin)(p-cloanilin)] và cis-[PtCl2 (piperiđin)(xiclohexylamin)].Liên hệ: Nguyễn Thị Thanh Chi, e-mail: thanhchi_sp@yahoo.com.vn156 Tổng hợp, cấu trúc và hoạt tính kháng tế bào ung thư của phức chất...2. Nội dung nghiên cứu2.1. Thực nghiệm2.1.1. Tổng hợp các phức chất Phức chất K[PtCl3 (Pip)] (P0) được tổng hợp theo phương pháp mô tả trongtài liệu [5]. Tổng hợp Cis-[PtCl2 (piperiđin)(p-cloanilin)] (P1): Cho từ từ dung dịch chứa 1,1mmol p-cloanilin vào dung dịch chứa 1 mmol P0. Khuấy hỗn hợp phản ứng ở nhiệt độphòng, sau khoảng 30 phút thấy kết tủa trắng tách ra, khuấy hỗn hợp phản ứng thêm4 giờ nữa. Lọc tách lấy kết tủa, rửa kết tủa bằng HCl 0,1N, nước, etanol. Hiệu suấtphản ứng 54%. Tổng hợp cis-[PtCl2 (piperiđin)(xiclohexylamin)] (P2): Cho từ từ dung dịch chứa1,5 mmol xiclohexylamin vào dung dịch chứa 1 mmol P0. Khuấy hỗn hợp phản ứng ởnhiệt độ phòng, sau khoảng 5 phút thấy kết tủa trắng tách ra, khuấy hỗn hợp phản ứngthêm 4 giờ nữa. Lọc tách lấy kết tủa, rửa kết tủa bằng HCl 0,1N, nước và etanol lạnh. Sảnphẩm được kết tinh lại trong dung môi etanol thu được tinh thể hình kim màu trắng ngà.Hiệu suất phản ứng sau khi kết tinh là 50%.2.1.2. Phương tiện nghiên cứu Hàm lượng nước kết tinh và platin trong P1 và P2 được xác định bằng phương pháptrọng lượng tại Khoa Hóa học, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. Phổ IR được ghi trênmáy IMPAC-410-NICOLET trong vùng 4000-400 cm−1 , mẫu đo ở dạng viên nén vớiKBr. Phổ 1H NMR của các chất được đo trên máy Brucker ADVANCE (500 MHz), chấtchuẩn là TMS, tại Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Phức chất P2 được thử hoạt tính kháng các dòng tế bào ung thư gan Hep-G2, ungthư mô liên kết KB, ung thư biểu mô vú MCF7 và ung thư tử cung Fl tại Phòng Sinh họcthực nghiệm -Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện Hàn lâm Khoa học và Côngnghệ Việt Nam.2.2. Kết quả và thảo luận Theo quy luật ảnh hưởng trans, khi cho phức chất P0 tác dụng với các amin sẽ tạora sản phẩm trong đó amin ở vị trí cis so với piperiđin. Vì thế khi cho P0 tác dụng vớiamin là p-cloanilin chúng tôi thu được sản phẩm P1 như ở Hình 1. Tương tự, khi tác dụngvới xiclohexylamin thì thu được phức chất P2 có cấu trúc như được chỉ ra ở Hình 2. Kết quả xác định hàm lượng nước kết tinh trong phức chất P1 và P2 đều là 0,0 %cho thấy, P1 và P2 không chứa nước kết tinh. Hàm lượng Pt trong phức chất P1 và P2xác định đư ...