Trong bài này, tác giả nghiên cứu chế tạo Forsterite Mg2SiO4 có pha tạp Ni để làm nguyên liệu cho vật liệu laser và quang học. Các phương pháp phân tích nhiệt (TGA, DTA), nhiễu xạ tia X (XRD) và huỳnh quang được sử dụng để nghiên cứu quá trình hình thành pha và đưa tạp vào tinh thể.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng hợp Forsterite Mg2SiO4 Pha Ni
T¹p chÝ Hãa häc, T. 45 (6A), Tr. 7 - 10, 2007
TæNG HîP FORSTERITE Mg2SiO4 PHA Ni
§Õn Tßa so¹n 15-11-2007
Ph¹m Gia Ng÷, § o Quèc H ¬ng, Ph¹m V¨n L©m
ViÖn Hãa häc, ViÖn Khoa häc v% C«ng nghÖ ViÖt Nam
SUMMARY
In this work, Ni-doped Mg2SiO4 was synthesized by sol-gel method, using TEOS and
MgCl2.6H2O, NiSO4.7H2O. TEOS was directly hydrolyzed in aqueous solution of MgCl2 and
NiSO4 (0,1 wt %) in presence of NH4OH (pH = 11 - 12) resulting to gel mixture of silicic acid,
magnesium hydroxide and nickel hydroxide. The gel mixture was filtered, washed and then
thermal treated at high temperature. The decomposition of gel precursor mixture and formation
of Ni-doped Mg2SiO4 depend strongly on the thermal treatment. Themal gravimetry analysis
(TGA) and Differential thermal analysis (DTA) and X-ray diffraction (XRD) indicated thermal
decomposition of mixture until 750oC and the formation of phase Ni-doped Mg2SiO4 at 900oC.
During the process, Ni-doping dispersed uniformly into Mg2SiO4. The luminescence of Ni in Ni-
doped Mg2SiO4 was observed.
I - Më §ÇU bè ®ång nhÊt v& cã nhiÖt ®é ph©n huû thÊp, t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¶n óng pha r¾n [9].
Trong hÖ MgO-SiO2, Forsterite Mg2SiO4 tõ Trong b&i n&y, chóng t«i nghiªn cøu chÕ t¹o
l©u ® cã nhiÒu øng dông l&m vËt liÖu chÞu nhiÖt Forsterite Mg2SiO4 cã pha t¹p Ni ®Ó l&m nguyªn
v& c¸ch nhiÖt [1]. GÇn ®©y, Mg2SiO4 ë d¹ng tinh liÖu cho vËt liÖu laser v& quang häc. C¸c ph8¬ng
thÓ, cã pha t¹p ®8îc dïng l&m vËt liÖu quang ph¸p ph©n tÝch nhiÖt (TGA, DTA), nhiÔu x¹ tia
häc, laser [2,3]. ë d¹ng bét mÞn, Mg2SiO4 l& X (XRD) v& huúnh quang ®8îc sö dông ®Ó
th&nh phÇn quan träng trong c¸c gèm sinh häc nghiªn cøu qu¸ tr×nh h×nh th&nh pha v& ®8a t¹p
do cã ®é bÒn hãa häc cao, kh«ng ®éc h¹i, kh«ng v&o tinh thÓ.
bÞ c¬ thÓ ®&o th¶i... Theo ph8¬ng ph¸p truyÒn
thèng, Forsterite cã thÓ ®iÒu chÕ b»ng ph¶n øng II - THùC NGHIÖM
pha r¾n [4]. Víi ph8¬ng ph¸p n&y qu¸ tr×nh tæng
hîp ph¶i thùc hiÖn trong thêi gian d&i ë nhiÖt ®é 1. Hãa chÊt
cao 1400 - 1500oC v× c¸c chÊt ®Çu v& s¶n phÈm
®Òu ë tr¹ng th¸i r¾n, tèc ®é ph¶n øng bÞ giíi h¹n §Ó tæng hîp Forsterite Mg2SiO4 pha Ni c¸c
bëi qu¸ tr×nh khuÕch t¸n trong pha r¾n. §Ó kh¾c hãa chÊt Si(C2H5O)4 (TEOS, Aldrich),
phôc nh÷ng nh8îc ®iÓm trªn, nhiÒu t¸c gi¶ ® sö MgCl2.6H2O, NiSO4.7H2O v& NH4OH (Trung
dông ph8¬ng ph¸p kÕt tña ®ång thêi v& ph8¬ng Quèc) cã ®é s¹ch PA ® ®8îc sö dông.
ph¸p sol-gel ®Ó chÕ t¹o Forsterite nãi riªng v& 2. Qu¸ tr×nh tæng hîp
c¸c vËt liÖu gèm nãi chung [5,6,7,8]. ¦u ®iÓm
cña c¸c ph8¬ng ph¸p n&y l& t¹o ra vËt liÖu cã ®é C¸c hãa chÊt MgCl2.6H2O v& Si(C2H5O)4
s¹ch v& ®é ®ång nhÊt cao trong thêi gian ng¾n ë ®8îc tÝnh to¸n theo hîp thøc cña Mg2SiO4
nhiÖt ®é thÊp. B¶n chÊt cña ph8¬ng ph¸p n&y l& L8îng NiSO4.7H2O ®8îc tÝnh to¸n sao cho
t¹o ra c¸c hîp chÊt trung gian ë tr¹ng th¸i ph©n th&nh phÇn Ni trong s¶n phÈm b»ng 0,1% khèi
7
l8îng. Pha 100 ml dung dÞch hçn hîp chøa 0,67 - Nung ®Õn nhiÖt ®é 900oC, tèc ®é t¨ng
mmol/l NiSO4 v& 0,71 mol/l MgCl2. nhiÖt 10oC/phót, l8u mÉu ë 900oC trong thêi
Hçn hîp dung dÞch muèi MgCl2.6H2O, gian 30 phót.
NiSO4.7H2O ® chuÈn bÞ nh8 trªn ®8îc ®un C¸c s¶n phÈm thu ®8îc sau nung ®8îc ®Æc
nãng trªn m¸y khuÊy tõ ë nhiÖt ®é cì 70 - 80oC. tr8ng b»ng ph8¬ng ph¸p nhiÔu x¹ tia X trªn thiÕt
L8îng TEOS ®8îc nhá giät tõ tõ v&o dung dÞch, bÞ D5000 (Siemens, CHLB §øc), ph8¬ng ph¸p
®ång thêi sö dông NH4OH 10% ®Ó ®iÒu chØnh huúnh quang trªn m¸y Microspec 2300i (Mü)
pH lu«n trong kho¶ng 10 - 11. Ph¶n øng t¹o ra (dïng laser Kimmon- NhËt B¶n) v& Raman trªn
dung dÞch huyÒn phï mÇu tr¾ng s÷a. Sau khi m¸y LABRAM 1B.
dïng hÕt TEOS, tiÕp tôc khuÊy v& ®un nãng
dung dÞch huyÒn phï ë 90 - 100oC kho¶ng 60 III - KÕT QU¶ V B N LUËN
phót. TiÕn h&nh läc, röa huyÒn phï b»ng n8íc
cÊt ®Ó lo¹i hÕt c¸c s¶n phÈm phô. SÊy kÕt tña Sù thuû ph©n trùc tiÕp cña TEOS trong hçn
nh o, tr¾ng mÞn thu ®8îc ë 100oC kho¶ng 48 hîp dung dÞch MgCl2 v& NiSO4 ë kho¶ng pH =
giê. 10 - 11 t¹o th&nh hçn hîp gel ®ång nhÊt gi÷a
§Ó x¸c ®Þnh h&nh vi nhiÖt cña hçn hîp gel H2SiO3, Mg(OH)2 v& Ni(OH)2. ë ®©y NH4OH
sau khi sÊy chóng t«i sö dông ph8¬ng ph¸p ph©n ®ãng vai trß kiÒm yÕu, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh t¹o
tÝch nhiÖt (TGA v& DTA) trªn hÖ thiÕt bÞ th&nh gel Mg(OH)2,Ni(OH)2 ®ång thêi víi gel
Shimadzu TA-50 (NhËt B¶n) víi tèc ®é t¨ng ...