Tổng quan Bệnh Zona - Thần Kinh

Ngày 15 tháng 5 năm 2008 vừa qua, Cơ Quan Thực Dược Phẩm Hoa Kỳ đã đưa ra đề nghị quý vị cao niên từ 60 tuổi trở lên nên chủng ngừa bệnh Shingles. Shingles là bệnh do một loại siêu vi gây ra. Hiện nay, hàng năm tại Hoa Kỳ có khoảng 1 triệu trường hợp mà quá nửa là ở người trên 60 tuổi. Đây là một bệnh khá phổ biến với các dấu hiệu từ vừa phải tới rất đau đớn, khó chịu. Vậy xin cùng tìm hiểu về bệnh này. Shingles hoặc Zona-Thần-Kinh, có tên y...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan Bệnh Zona - Thần Kinh Bệnh Zona-Thần-Kinh Ngày 15 tháng 5 năm 2008 vừa qua, Cơ Quan Thực Dược Phẩm HoaKỳ đã đưa ra đề nghị quý vị cao niên từ 60 tuổi trở lên nên chủng ngừa bệnhShingles. Shingles là bệnh do một loại siêu vi gây ra. Hiện nay, hàng năm tạiHoa Kỳ có khoảng 1 triệu trường hợp mà quá nửa là ở người trên 60 tuổi.Đây là một bệnh khá phổ biến với các dấu hiệu từ vừa phải tới rất đau đớn,khó chịu. Vậy xin cùng tìm hiểu về bệnh này. Shingles hoặc Zona-Thần-Kinh, có tên y học là Herpes Zoster. Bà con dân gian mình còn gọi là bệnh “giời leo” hoặc “giời bò”. Nhưng thực ra “giời leo” là do một loại côn trùng, khi bám vào người,làm ta khó chịu, lấy tay đập chết. Xác trùng chẩy nước, gây ngứa và mụnnước trên da. Hoặc nhiều người tin rằng, quần áo phơi đêm ngoài trời, có con “giời”tiểu vào đó. Khi mặc quần áo, nước tiểu gây ngứa với mụn rộp trên da. Vàbà con mình thường chữa bằng cách đắp trên da đau với gạo nếp và đậuxanh nhai vụn hoặc với các loại lá, cho mát. Hoặc đi các thầy cúng để làmphép khoanh tròn vết đau ở một chỗ, không cho lan ra ngoài. Herpes là bệnh viêm ngoài da do virus gây ra mà đặc điểm là cónhững mụn nước nhỏ. Có ba loại herpes thường gặp là: -H. Simplex (Loét Lạnh) với các bóng nước ở miệng, cửa mình, vàviêm kết mạc; -H. Genital lan truyền do giao hoan, với vết thương rất đau ở cơ quansinh dục và - H. Zoster hoặc shingles, tiếng Việt là Zona thần kinh. Nguyên nhân: Zona-thần-kinh do virus varicella-zoster gây ra. Đây cũng là virus gâyra bệnh thủy đậu chickenpox. Sau khi bị bệnh thủy đậu, siêu vi này có thể quy ẩn cả nhiều nămtrong hạch của rễ sau dây thần kinh tủy sống, rồi đến một thời gian nào đó sẽtái xuất hiện, gây ra bệnh shingles. Triệu chứng: Với lý do chưa được giải thích, các triệu chứng bệnh xuất hiện thànhtừng đợt, lớp này nối tiếp lớp kia. Dấu hiệu sớm của bệnh là cảm giác nhạy cảm. đau hoặc như kimchâm nhoi nhói, ngứa, cháy rát (burning) trên một vùng da. Cảm giác nàychỉ có ở vùng cơ thể chịu ảnh hưởng của dây thần kinh chứa virus. Thườngthường chỉ có một dây thần kinh tủy sống bị virus tấn công. Bệnh nhân cũngbị nhức đầu, đau mình, lên cơn sốt nhẹ. Sau vài ba ngày thì những mụn rộp nhỏ bé xuất hiện trên nền da màuđỏ. Mụn nước sẽ lan rộng tới một vùng da: có thể là một khuôn vuông ở thắtlưng, ở cạnh sườn từ xương sống tới xương ức, bàn chân, bàn tay, hoặc mộtbên mặt, da đầu. Điểm đặc biệt là mụn nước thường chỉ ở một phía, ít khilan qua đường ranh giới giữa thân mình. Mới đầu mụn nước trong, sau đóthành đục có mủ, lõm ở giữa. Khi mụn nước xuất hiện thì nóng sốt cũngthuyên giảm. Mụn nước khô đi sau vài tuần lễ, để lại một lớp vẩy. Vẩy rụng sau vàituần lễ. Da sẽ có sẹo tròn màu bạc xếp thành từng nhóm. Cơn đau trên da cóthể vẫn tồn tại. Rủi ro mắc bệnh: Zona-Thần-Kinh có ở mọi lứa tuổi nhưng thường hay thấy từ 50 tuổitrở lên Bệnh cũng thường có ở: -Người bị suy giảm tính miễn dịch -Người nhiễm HIV -Người bị bệnh tăng phát triển tế bào mới như ung thư -Bệnh nhân đang điều trị với hóa chất ức chế miễn dịch -Người tiếp nhận ghép bộ phận cơ thể -Sau những căng thẳng tinh thần. Virus tấn công rễ dây thần kinh tủy và vùng da chịu ảnh hưởng củadây thần kinh này. Bệnh có thể tái phát nhất là nếu ta dùng các dược phẩm làm giảm tínhmiễn dịch của cơ thể. Nhờ có hệ thống miễn dịch bảo vệ cơ thể với sự tấn công mới của siê uvi thủy đậu, nên ta không bị lây bệnh zona từ người khác nếu đã bị thủy đậu.Tuy nhiên ta có thể bị thủy đậu nếu ta chưa có tính miễn dịch và không đượcbảo vệ khi tiếp xúc với người bị bệnh zona ngoài da Chẩn Đoán Định bệnh căn cứ vào y sử, đặc điểm của các triệu chứng, hình dạngvà vị trí của các mụn nước trên da. Bác sĩ cũng có thể tìm nuôi virus từ chất lỏng của bóng nước. Phương pháp miễn dịch huỳnh quang (immunofluorescence assay) đểquan sát số lượng kháng thể hoặc kháng nguyên tại mô bào chính xác hơn vàcũng tiết kiệm hơn. Bệnh nguy hiểm không? Bình thường thì zona là bệnh không nguy hiểm. Nhưng người bệnhchịu một sự đau đớn ở vùng da bị bệnh liên tục có khi tới cả tháng hoặc cảnăm. Cái đau kinh khủng, gậm nhấm, cực khổ cả về thể xác lẫn tinh thần nàythấy ở quá bán số bệnh nhân ở lão nhân trên 70. Zona tiêu hủy tế bào thần kinh tủy sống và làm rối loạn chức năng dẫntruyền tín hiệu từ ngoài da. Có bệnh nhân tả nhiều loại đau xảy ra kế tiếphoặc cùng một lúc. Khi zona tấn công dây thần kinh tam thoa ở mặt, mụn nước sẽ mọc ratrên mặt, trong miệng và mắt. Nếu mụn mọc gần mắt, cần đi bác sĩ nhãnkhoa ngay vì khi mắt mà bị nhiễm thì thị giác bị mất luôn. Có trường hợp, bệnh lan tới tai khiến tai trong đau, cảm giác trên mặttê liệt, vị giác giảm, mắ ...