Tổng quan nguồn nguyên liệu làm vật liệu xây dựng ở tỉnh Ninh Thuận và thực trạng khai thác sử dụng chúng

Bài viết này trình bày một số thông tin cơ bản về nhu cầu, thực trạng sản xuất nguồn vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh nhằm phục vụ cho công tác quy hoạch, quản lý, khai thác và sử dụng chúng một cách hiệu quả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tổng quan nguồn nguyên liệu làm vật liệu xây dựng ở tỉnh Ninh Thuận và thực trạng khai thác sử dụng chúngTẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học – Đại học HuếTập 5, Số 1 (2016)TỔNG QUAN NGUỒN NGUYÊN LIỆU LÀM VẬT LIỆU XÂY DỰNGỞ TỈNH NINH THUẬN VÀ THỰC TRẠNG KHAI THÁC SỬ DỤNG CHÚNGHoàng Hoa Thám1*, Nguyễn Quang Tuấn1, Nguyễn Văn Phương21Khoa Địa lý - Địa chất, Trường Đại học Khoa học – Đại học Huế2Sở Tài Nguyên – Môi trường, tỉnh Ninh Thuận*Email:thamdc77@gmail.comTÓM TẮTNinh Thuận là tỉnh không đa dạng về các loại hình khoáng sản, chúng phát triển chủ yếu lànhóm khoáng sản phi kim loại, với nhiều nguồn gốc và loại hình khác nhau. Trong đó, mộtsố loại khoáng sản có chất lượng tốt, trữ lượng lớn được sử dụng làm vật liệu xây dựngnhư đá xây dựng, đá ốp lát, cát xây dựng, sét gạch ngói,… có giá trị kinh tế cao, chúngkhông chỉ đáp ứng nhu cầu cho tỉnh mà còn cung cấp cho các khu vực lân cận.Từ khóa: Ninh Thuận, nguyên liệu, vật liệu, xây dựng,…1. MỞ ĐẦUNinh Thuận là tỉnh nằm ở khu vực Nam Trung Bộ, không đa dạng về các loại hìnhkhoáng sản, chủ yếu là khoáng sản phi kim loại, chúng phân bố rộng khắp trên toàn bộ diện tíchcủa tỉnh với quy mô, chất lượng, trữ lượng khác nhau. Bên cạnh đó, Ninh Thuận còn chịu ảnhhưởng của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nên có điều kiện thuận lợi giao lưu phát triển kinhtế,… Hàng năm nhu cầu về nguồn vật liệu phục vụ nhu cầu xây dựng trên địa bàn của tỉnh cũngnhư vùng lân cận ngày một tăng cả về số lượng lẫn chất lượng.Tuy nhiên, thực trạng khai thác sản xuất vật liệu xây dựng của tỉnh còn rất nhỏ, tăngtrưởng chậm, không xứng tầm với nguồn nguyên liệu dùng sản xuất vật liệu xây dựng cũng nhưđáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn công nghiệp hóa của tỉnh. Trong đócần chú trọng đến công tác điều tra, thăm dò khai thác các nguồn nguyên liệu có trên địa bàncủa tỉnh, để từng bước đưa ngành khai thác, sản xuất vật liệu xây dựng trở thành một ngànhkinh tế trọng điểm của tỉnh đến năm 2020 là cần thiết.Trên cơ sở tổng hợp các tài liệu đã được công bố, kết hợp với các đợt khảo sát thực địacủa nhóm tác giả, bài báo sẽ cung cấp một số thông tin cơ bản về nhu cầu, thực trạng sản suấtnguồn vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh nhằm phục vụ cho công tác quy hoạch, quản lý, khaithác và sử dụng chúng một cách hiệu quả.131Tổng quan nguồn nguyên liệu làm vật liệu xây dựng ở tỉnh Ninh Thuận và thực trạng khai thác …2. TỔNG QUAN KHU VỰC NGHIÊN CỨU2.1. Vị trí khu vực nghiên cứuNinh Thuận nằm ở khu vực Nam Trung Bộ, có tọa độ địa lý từ 11018’14” đến12009’15” vĩ độ Bắc và 108009’08” đến 109014’25” kinh độ Đông. Phía Bắc giáp tỉnh KhánhHòa, phía Nam giáp tỉnh Bình Thuận, phía Tây giáp tỉnh Lâm Đồng, phía Đông giáp biển Đông[6].Hình 1. Sơ đồ hành chính tỉnh Ninh Thuận2.2. Đặc điểm địa chất khu vực nghiên cứuTrên cơ sở tổng hợp các tài liệu đã được công bố cho thấy cấu trúc địa chất khu vựcnghiên cứu có những đặc điểm chủ yếu sau [1,2]:2.2.1. Địa tầngTrên địa bàn tỉnh Ninh Thuận xuất hiện chủ yếu các đá trầm tích cát kết, bột kết, cát bộtkết, sét kết hệ tầng La Ngà (J2 ln), các đá phun trào và trầm tích phun trào andesit, dacit, ryolit,ryodacit, tuf, tuf ryolit, tufit, tufogen của hệ tầng Đèo Bảo Lộc (J3 đbl), hệ tầng Nha Trang (K132TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học – Đại học HuếTập 5, Số 1 (2016)nt), hệ tầng Đơn Dương (K2 dd) và các thành tạo trầm tích Kainozoi chủ yếu là cuội kết, sạn kết,bazan olivin, bazan tholeit, bazan đặc sit hệ tầng Túc Trưng (N2-Q11 tt), hệ tầng Xuân Lộc(Q11 xl) và các thành tạo trầm tích bở rời khác (hình 2)a.b.c.d.e.f.Hình 2. Ảnh vết lộ các đá trầm tích khu vực nghiên cứua. Trầm tích bột, sét kết; b. Các thấu kính andezit; c. Trầm tích cát màu đỏ;d. Bazan bọt; e,f. Trầm tích hỗn hợp.2.2.2. Các thành tạo magmaChủ yếu là các thành tạo magma trung tính đến axit gồm các đá diorit, gabrodiorit phứchệ Định Quán (Di-GDi-G K1đq), granodiorit, granosyenit, granit biotit, aplit phức hệ Đèo Cả(GDi-G-Gsy K2đc) và các đá granit biotit hạt đều, granit alaskit, granit porphyr, granit aplit,…phức hệ Cà Ná (G-GDi K2 cn), phức hệ Phan Rang (Gp/Epr) (hình 3a,b).133Tổng quan nguồn nguyên liệu làm vật liệu xây dựng ở tỉnh Ninh Thuận và thực trạng khai thác …a.b.Hình 3. Ảnh vết lộ các đá magma khu vực nghiên cứua. Đá diorit thạch anh phức hệ Định Quán; b. Đá granosyenit phức hệ Đèo Cả.2.2.3. Đặc điểm kiến tạoTrên bình đồ cấu trúc hiện tại của tỉnh Ninh Thuận chỉ lộ các thành tạo cấu trúc lớp phủvà các hệ thống đứt gãy phát triễn theo các phương khác nhau, trong đó chủ yếu là các hệ thốngđứt gãy phát triển theo phương Đông Bắc-Tây Nam, Tây Bắc-Đông Nam và hệ thống đứt gãy ávĩ tuyến và á kinh tuyến3. TỔNG QUAN NGUỒN VẬT LIỆU XÂY DỰNGNinh Thuận là một tỉnh không phong phú về các loại hình khoáng sản, nhưng dựa vàocác công trình nghiên cứu đã được công bố cho thấy Ninh Thuận có tiềm năng rất lớn về một sốloại nguyên liệu dùng làm vật liệu xây dựng có chất lượng tốt và trữ lượng lớn như đá xây dựng,đá ốp lát, cát xây dựng, sét gạch ngói, sét gốm sứ,…Trên cơ sở tổng hợp các tài liệu đã được công bố từ các nguồn khác nhau cho thấy trênđịa bàn tình Ninh Thuận đã khoanh định được khoảng 85 mỏ và điểm mỏ với các loại hìnhnguyên liệu khác nhau [7]:134TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ, Trường Đại học Khoa học – Đại học HuếTập 5, Số 1 (2016)- Đá xây dựng có 22 mỏ, với tổng tài nguyên dự báo khoảng 2.828,6 triệu m3.- Sét gạch ngói có 11 mỏ, với tổng tài nguyên dự báo khoảng 25 triệu m3.- Sét gốm sứ có 1 mỏ, chưa xác định trữ lượng.- Fenspat có 1 mỏ, chưa xác định trữ lượng.- Đá ốp lát có 5 mỏ, với tổng trữ lượng và tài nguyên dự báo khoảng 25,388 triệu m3.- Cát xây dựng có 18 mỏ, với tổng tài nguyên dự báo khoảng 5,57 triệu m3.- Đá chẻ xây dựng có 16 mỏ, với tổng tài nguyên dự báo khoảng 28,7 triệu m3.- Đất san lấp có 11 mỏ, với tổng tài nguyên dự báo khoảng 275,2 triệu ...