Trần thiếu Đế (1395-?)

Trần thiếu Đế (1395-?)Trần Thiếu Đế là vị vua thứ 12 triều Trần Tên thật là Trần Án, vì mới 13 tuổi đã làm vua nên gọi là Thiếu Đế. Hồ Quý Ly xưng là Khâm Đức Hưng Liệt Đại Vương rồi sai người giết con rể mình là Trần Thuận Tông. Ngày 28 tháng 2 năm 1400 Hồ Quý Ly bức Thiếu Đế nhường ngôi cho mình. Âm mưu cướp ngôi nhà Trần để lập nên nhà Hồ của Hồ Quý Ly đến đây hoàn toàn lộ rõ. LÊ QUÍ LY MƯU SỰ THOÁT ĐOẠT Nghệ Tông mất rồi,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trần thiếu Đế (1395-?) Trần thiếu Đế (1395-?)Trần Thiếu Đế là vị vua thứ 12 triều TrầnTên thật là Trần Án, vì mới 13 tuổi đã làm vua nên gọi là Thiếu Đế.Hồ Quý Ly xưng là Khâm Đức Hưng Liệt Đại Vương rồi sai người giết con rểmình là Trần Thuận Tông.Ngày 28 tháng 2 năm 1400 Hồ Quý Ly bức Thiếu Đế nhường ngôi cho mình. Âmmưu cướp ngôi nhà Trần để lập nên nhà Hồ của Hồ Quý Ly đến đây hoàn toàn lộrõ.LÊ QUÍ LY MƯU SỰ THOÁT ĐOẠTNghệ Tông mất rồi, Quí Ly lên làm Phụ chính thái sư, vào ở trong điện, dịchThiên Vô Dật ra chữ Nôm để dạy vua và bắt người ta gọi là Phụ chính cai giáohoàng đế.Từ đấy Quí Ly cứ chuyên làm mọi việc để chực đường thoán đoạt. Việc trongnước, Quí Ly xếp đặt lại cả, hoặc để mua chuộc lấy những người vây cánh.1. VIỆC TÀI CHÍNH. Quí Ly đặt ra một cách làm tiền giấy để thu tiền của dân:Tờ giấy ăn 10 đồng thì vẽ cây rêu bể; ăn 30 đồng thì vẽ cái sóng; ăn 1 tiền thì vẽđám mây; 2 tiền thì vẽ con rùa; 3 tiền thì vẽ con lân; 5 tiền thì vẽ con phượng; 1quan thì vẽ con rồng. Hễ ai làm giấy giả thì phải tội chém. Khi đã có dấu đóng rồithì phát ra bắt dân phải tiêu, còn bao nhiêu tiền đồng thì thu nộp nhà vua; ai màgiấu diếm thì phải tội như là tội làm giấy giả vậy.Việc ruộng đất thì khi trước những nhà tôn thất cứ sai đầy tớ ra chỗ đất bồi ởngoài bể, đắp đê để một vài năm cho hết nước mặn, rồi khai khẩn thành ruộng, đểlàm tư trang. Nay Quí Ly lập lệ rằng, trừ những bậc đại vương, công chúa ra thìnhững người thứ dân không được có hơn 10 mẫu, ai có thừa ra thì phải đem nộpquan, và ai có tội thì được phép lấy ruộng mà chuộc tội.2. VIỆC HỌC HÀNH. Từ trước thì phép thi không có định văn thể, bây giờ địnhlại làm tứ trường văn thể và bỏ thi ám tả; nhất trường làm bài kinh nghĩa; nhịtrường làm bài thi phú; tam trường làm chiếu, chế, biểu; tứ trường làm bài vănsách. Còn như kỳ thi, thì năm trước thi Hương, năm sau thi Hội, ai đã trúng Hộithì vào thi một bài văn nữa để định cao thấp.Những quan làm giáo chức ở các lộ, phủ, châu, thì được cấp ruộng: như ở các lộthì quan đốc học, ở phủ và châu lớn thì quan giáo thụ được ruộng 15 mẫu, ở phủvà châu vừa thì được 12 mẫu, ở phủ và châu nhỏ thì được 10 mẫu.3. VIỆC CAI TRỊ. Ở trong triều thì Quí Ly định lại phẩm phục của các quan; nhấtphẩm mặc áo sắc tía; nhị phẩm sắc đỏ; tam phẩm sắc hồng; tứ phẩm sắc lục; ngũ ,lục, thất phẩm sắc biếc; bát, cửu phẩm sắc xanh; vô phẩm và hoằng nô (1) sắctrắng.Ở ngoài thì cải các lộ làm trấn, và đặt thêm quan chức ở lộ, phủ, v.v.... Thanh Hoáđổi ra Thanh Đô trấn; Quốc Oai là Quảng Oai trấn, Đà Giang lộ là Thiên Hưngtrấn, Nghệ An lộ là Lâm An trấn; Tràng An lộ là Thiên Quan trấn; Diễn Châu lộ làVọng Giang trấn; Lạng Sơn phủ là Lạng Sơn trấn; Tân Bình phủ là Tây Bình trấn.Và bỏ các ti xã, chỉ để quản giáp như cũ mà thôi.Ở các lộ, phủ, châu, huyện thì đặt lại quan chức. Lộ thì đặt chánh phó, An phủ sứ;Phủ thì đặt Chánh phó Trấn phủ sứ; châu thì đặt Thông phán, Thiêm phán; huyệnthì đặt Lĩnh úy, Chủ bạ. Lộ coi phủ, phủ coi châu, châu coi huyện. Lộ n ào cũngphải có một tập sổ sách về những việc đinh điền, kiện tụng, đến cuối năm th ì đệ vềkinh để kê cứu.Quí Ly lại phân nước ra từng hạt một, đạt chức đô đốc, đô hộ, đô thống, tổngquản, thái thú, để phong cho những người vây cánh của mình.4. LẬP TÂY ĐÔ. Quí Ly định dời kinh đô vào Thanh Hoá cho dễ đường thoánđoạt, bèn sai quan vào xây thành Tây Đô ở động Yên Tôn (nay còn di tích ở xãYên Tôn, huyện Vĩnh Lộc, tục gọi là Tây Giai). Đến năm Bính Tý (1396) Quí Lybắt Thuận Tông phải dời Kinh về Tây Đô. Qua tháng 3 năm sau, Quí Ly lập mưucho người đạo sĩ vào trong cung xui Thuận Tông nhường ngôi mà đi tu tiên.Thuận Tông phải nhường ngôi cho con, rồi đi tu tiên ở cung Bảo Thanh tại núi ĐạiLại (Thuộc huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hoá).5. SỰ PHẾ LẬP: TRẦN THIẾU ĐẾ (1398 - 1400). Quí Ly bắt Thuận Tôngnhường ngôi rồi lập Thái tử là Án lên làm vua. Thái tử bấy giờ mới có 3 tuổi, tứclà Thiếu đế, niên hiệu là Kiến Tân.Lê Quí Ly làm Phụ chính tự xưng làm Khâm Đức Hưng Liệt Đại Vương, rồi saingười giết Thuận Tông đi.Bấy giờ triều đình có những người như là Thái bảo Trần Nguyên Hãng, Thượngtướng quân là Trần Khát Chân lập hội để mưu trừ Quí Ly, chẳng may sự lộ ra, bịgiết đến hơn 370 người (2).Lê Quí Ly tự xưng là Quốc tổ chương hoàng, ở cung Nhân Thọ, ra vào dùng nghivệ của Thiên tử. Đến tháng 2 năm Canh Thìn (1400) Quí Ly bỏ Thiếu đế rồi tựxưng làm vua thay ngôi nhà Trần.Nhà Trần làm vua nước Nam ta kể từ Trần Thái Tông đến Trần Thiếu đế, với 12ông vua, được 175 năm, công việc trong nước sửa sang được nhiều, chính trị, luậtlệ đều chỉnh đốn lại, học hành thi cử thì mở mang rộng thêm ra. Lại chống với nhàNguyên giữ được giang sơn, lấy đất Chiêm Thành mở thêm bờ cõi, thật là có côngvới nước Nam. Nhưng chỉ có điều luân thường trong nhà thì bậy: cô cháu, anh emtrong họ cứ lấy lẫn nhau, thật là trái với thế tục.Còn như cơ nghiệp ...