Tranh gương cung đình Huế trong dòng chảy lịch sử và văn hóa Việt

Xứ Huế - cái nôi của nhiều loại hình văn hóa, nghệ thuật độc đáo, trữ tình và thơ mộng. Trong đó có nhiều loại hình văn hóa, nghệ thuật đã được Việt Nam cũng như Thế giới công nhận là di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của cả nước, của nhân loại. Dưới thời triều đình Nhà Nguyễn, một loại hình hội họa mới, được các Vua triều Nguyễn du nhập vào xứ Huế - loại hình nghệ thuật rất độc đáo và đặc biệt, bởi hội họa được vẽ trên kính, trên gương, đó không phải hội họa trên các chất liệu thông thường mà chúng ta vẫn thấy như trên giấy, trên lụa, trên gốm....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tranh gương cung đình Huế trong dòng chảy lịch sử và văn hóa ViệtTạp chí Khoa học Viện Đại học Mở Hà Nội 57 (07/2019) 33-40 33 TRANH GƯƠNG CUNG ĐÌNH HUẾ TRONG DÒNG CHẢY LỊCH SỬ VÀ VĂN HÓA VIỆT MIRRORS PAINTING OF HUE IMPERIAL PALACE IN THE FLOWS OF VIETNAMESE HISTORY AND CULTURE Nguyễn Thị Bích Liễu *1 Ngày tòa soạn nhận được bài báo: 2/01/2019 Ngày nhận kết quả phản biện đánh giá: 4/7/2019 Ngày bài báo được duyệt đăng: 26/7/2019 Tóm tắt: Xứ Huế - cái nôi của nhiều loại hình văn hóa, nghệ thuật độc đáo, trữ tình và thơmộng. Trong đó có nhiều loại hình văn hóa, nghệ thuật đã được Việt Nam cũng như Thế giới côngnhận là di sản văn hóa vật thể, phi vật thể của cả nước, của nhân loại. Dưới thời triều đình NhàNguyễn, một loại hình hội họa mới, được các Vua triều Nguyễn du nhập vào xứ Huế - loại hìnhnghệ thuật rất độc đáo và đặc biệt, bởi hội họa được vẽ trên kính, trên gương, đó không phải hộihọa trên các chất liệu thông thường mà chúng ta vẫn thấy như trên giấy, trên lụa, trên gốm....Loạihình nghệ thuật này có cách thể hiện cũng như chất liệu khác lạ, theo dòng chảy thời gian và sựthăng trầm của lịch sử, giờ đây đã trở thành một di sản khá đặc biệt, mang trong mình bản sắc vănhóa, nghệ thuật rất riêng của xứ Huế, đem lại giá trị thẩm mỹ, giá trị nghệ thuật đặc sắc và cả giátrị về lịch sử mà không dòng hội họa nào có được. Chỉ có điều, theo sự bồi lở của dòng chảy lịch sửvà văn hóa Việt Nam, hiện loại hình tranh gương này chỉ còn lại số lượng khá ít, nhiều bức họa đãbị mai một và bị hỏng, không còn nguyên vẹn. Loại hình nghệ thuật này rất cần có sự bảotồn và lưu trữ đặc biệt để có thể lưu truyền hậu thế, trở thành di sản văn hóa nghệ thuậtđược lưu giữ ngàn đời. Từ khóa: Tranh gương, nghệ thuật, di sản, cung đình Huế, bảo tồn Abstract: Hue - the cradle of many unique cultural and artistic forms with many types ofculture and arts - has been recognized as tangible and intangible cultural heritages by Vietnam andthe world. Under the Nguyen Dynasty, a new type of painting was introduced into the land of Hueby the Nguyen Dynasty kings. This is a very unique and special art form, because the painting ispainted on glass, on the mirror, not on the usual materials that we still see like on paper, on silk, onpottery ... According to the flow of time and the ups and downs of history, this type of art, with itsstrange expression and material, has become a quite special heritage, bringing with it a verycultural and artistic identity. Currently, this type of mirror paintings remains only a small amount,1 * Trường Đại học Mở Hà Nội34 Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinionso it is necessary to have special preservation and storage to be able to circulate in the future, tobecome a preserved cultural and artistic heritage. Keywords: Mirror paintings, art, heritage, Hue imperial palace, conservation. 1. Đặt vấn đề 2. Các loại hình tranh gương Nhà Nguyễn - một triều đại mang trong GS. Chu Quang Trứ thì cho rằng:mình rất nhiều thăng trầm của lịch sử. Với 13 “Đối chiếu số tranh được biết, nguồn tàiđời Vua và 143 năm trị vì, Nhà Nguyễn đã để liệu trên đáng tin, song không hoàn toànlại cho hậu thế khối di sản văn hóa, nghệ đúng với số tranh hiện có dù chỉ ở ngaythuật vật thể, phi vật thể đồ sộ. Các di sản của trong các điện thờ” [2]. Theo GS, tranhCố đô mang trong mình nhiều giá trị biểu gương xứ Huế có 3 nguồn xuất xứ ứngtrưng cho trí tuệ, cho tâm hồn đất và người xứ với ba dòng tranh gương sau:Huế. Bao thế hệ đã qua, những tinh hoa đã Dòng tranh với các bài thơ ngự chế -hội tụ và hun đúc, chắt lọc, tạo nên một nền tranh thi họa: Loại tranh gương này do cácvăn hóa, nghệ thuật đậm đà bản sắc của xứ Vua triều Nguyễn đặt hàng từ Trung Quốc,Huế mà không nơi nào có được. Ở đó, có do các nghệ nhân Trung Quốc vẽ. Các tácnghệ thuật tranh gương, có những bức bích phẩm thuộc dòng tranh này được vua Thiệuhọa trên gương đã được nâng niu và truyền Trị (1841 - 1847) - vị vua thứ ba của vươnggiữ từ các vị vua triều Nguyễn. Những tác triều Nguyễn tại Đại Nam ngự chế về haiphẩm bích họa trên gương này chỉ được xuất mươi thắng cảnh của đất Thần Kinh xưa dohiện trong chốn cung đình triều Nguyễn. vua xếp hạng. Chùm thơ của vua Thiệu TrịĐược đóng trong khung gỗ, sơn son thiếp có 20 bài thơ ca ngợi thắng cảnh đẹp củavàng rất cầu kỳ. Đó là những tác phẩm bí ...