Tranh sơn mài

Sơn mài hay tranh sơn mài là từ chỉ tranh được vẽ trên nền vóc bằng cách dùng sơn ta làm chất kết dính với các vật liệu dùng để vẽ tranh sơn mài sau đó được mài phẳng. Với tranh sơn mài truyền thống cần phải trải qua các công đoạn vẽ cũng có thể xem là một quy trình vẽ tranh sơn mài.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tranh sơn mài Tranh sơn mài, phong cách và chất liệu Sơn mài hay tranh sơn mài là từ chỉ tranh được vẽ trên nền vóc bằng cách dùng sơn ta làm chất kết dính với các vật liệu dùng để vẽ tranh sơn mài sau đó được mài phẳng. Với tranh sơn mài truyền thống cần phải trải qua các công đo ạn v ẽ cũng có th ể xem là m ột quy trình vẽ tranh sơn mài. Chất liệu sơn mài. Để màu ở dạng bột có thể vẽ được thì cần một chất kết dính: sơn mài, sơn dầu, tempera, màu bột... tên mỗi một chất liệu xuất phát từ sự xử dụng chất kết dính khác nhau. Đ ối v ới sơn dầu chất kết dính là dầu lanh, với tempera là lồng đỏ trứng, và v ới màu b ột là keo pha loãng. Tranh Sơn mài dùng sơn ta làm màu vẽ* và làm chất kết dính với các vật li ệu sơn mài, là những vật liệu có thể mài phẳng được, rất đa dạng nhưng có thể quy thành ba d ạng v ật li ệu chính sau đây: Màu dưới dạng bột là son, phẩm màu (màu bột); Vật liệu là kim loại được dát thật mỏng như vàng- bạc quỳ , bạc thiếc…; Những vật liệu thô trong tự nhiên như vỏ trứng, vỏ ốc, vỏ trai… Thông thường, tranh mà kết hợp nhiều loại vật liệu, kể c ả nh ững v ật li ệu ở d ạng thô thì được xem là tranh tổng hợp. Sơn ta là một chất kết dính đặc bi ệt, dù kết h ợp v ới nh ững v ật liệu phong phú như trên vẫn tạo ra một sự kết hợp nhuần nhuyễn đến đ ộ không th ể g ọi đó là tranh tổng hợp. Một bức tranh sơn mài để thật sự quyến rũ thì th ường là s ự kết h ợp đ ầy đ ủ ba loại vật liệu đã nêu. Sự kết hợp những vật liệu sơn mài, với những liều lượng khác nhau trong m ột bức tranh, làm nên sự khác biệt. Ở mỗi họa sỹ khi thành một thói quen sử dụng, hay m ột s ự yêu thích đ ặc biệt một loại vật liệu, chẳng hạn vỏ trứng, sẽ dùng nhiều hơn những vật li ệu khác thì có th ể trở thành một phong cách. Tranh Sơn mài và đặc trưng phong cách chất liệu. Khi nói đến các tác phẩn nghệ thuật thì phong cách là bao hàm luôn trong đó vì có phong cách thì mới có nghệ thuật. Đặc trưng Phong cách chất liệu sơn mài là thể hiện cách riêng của mỗi người trong việc xử lý chất liệu sơn mài, để có hiệu quả như họa sỹ mong mu ốn, và đi ều này có thể đọc được trên mặt tranh. Với tranh sơn mài, quy trình làm tranh phụ thu ộc rất nhiều vào đặc tính ch ất li ệu s ơn ta, ch ất liệu này do rất chậm khô nên để có được hiệu quả thì chỉ nên vẽ từng l ớp m ỏng, v ới cách v ẽ này rất dễ biến công việc vẽ thành công việc tô màu. Tuy nhiên trong thực tế các họa s ỹ s ơn mài với những kinh nghiệm riêng về đặc tính chất li ệu cùng những hi ểu bi ết v ề hi ệu qu ả trong việc gia giảm tỉ lệ các loại vật liệu, việc phối hợp gi ữa các vật li ệu đó… k ết h ợp v ới cá tính tạo hình: coi trọng nét, mảng… , hay coi trọng việc xuất hiện những ma-che** đầy ngẫu hứng và từ đó hình thành nên phong cách. Dưới đây xin giới thiệu các tác phẩm sơn mài mà mỗi họa sỹ là một phong cách rất riêng: Tranh sơn mài của họa sỹ Võ Nam : Màu sắc thường rất tươi tắn, họa sỹ đặc biệt yêu thích khai thác ma-che ở những mảng màu tối giúp cho tranh có độ trong, các mảng trứng (trong sơn mài vốn là để lấy màu trắng) được khai thác vừa phải. Tranh sơn mài của họa sỹ An Hòa : Tranh của họa sỹ giản dị trong bố cục và màu sắc; nét được thể hiện rất chắt lọc đạt đến mức nhẹ nhàng và tinh t ế m ột cách b ất ng ờ nh ư trong tác phẩm Tiếng diều, các mảng trắng hay phần sáng trong tranh đ ược h ọa s ỹ x ử d ụng k ết h ợp giữa màu và trứng rất uyển chuyển, sự xuất hiện màu trắng của trứng rất hài hòa, tự nhiên. Tranh sơn mài của họa sỹ Lê Ngọc Linh : Tranh của họa sỹ có gam màu rất ngọt ngào, cùng việc khai thác ma-che** một cách tối đa, hình cũng như nét rất tự nhiên và có duyên. Tranh sơn mài của họa sỹ Nguyễn Quang Sơn : Họa sỹ thường vẽ gam nóng, dùng son, là một gam màu đặc trưng của sơn mài, kết hợp rất hi ệu qu ả các chất li ệu s ơn mài, khai thác được vẻ đẹp của chất liệu bằng sự kết hợp rất nhuần nhuyễn các lo ại v ật li ệu. M ỗi m ột tác phẩm là một cách khai thác khác nhau vẻ đẹp của vật liệu như Chân dung I và II h ọa s ỹ khai thác màu trắng của vỏ trứng, Quy hoạch khai thác vẻ đẹp c ủa son, Ba không h ọa s ỹ khai thác màu sắc lấp lánh nhưng rất hài hòa của vỏ ốc... *Từ màu vẽ ở đây để chỉ trong thực tế người ta đôi khi vẫn vẽ những lớp màu chỉ với sơn ta không thôi mà không có pha trộn thêm màu nào cả. **Ma-che: là từ chỉ sự phong phú các màu sắc, các sắc độ trong m ột m ảng hình mà không làm phá vỡ (làm nát) mảng hình đó. ...