Trao đổi chất và sự chuyển hóa năng lượng

Để có thể thu nhận được các chất dinh dưỡng có nguồn gốc tự nhiên từ môi trường bên ngoài, cơ thể phải trải qua một quá trình biến đổi sinh lý-sinh hóa phức tạp với sự tham gia của nhiều cơ quan chức năng khác nhau và xảy ra theo một trình tự nhất định được chia thành các phần tương đối độc lập bao gồm: Sự tiêu hóa thức ăn, Chuyển hóa chất, Chuyển hóa năng lượng, Trao đổi nhiệt và Bài tiết, tất cả đều chịu sự điều khiển của hệ thần kinh và các tuyến nội...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trao đổi chất và sự chuyển hóa năng lượng Trao đổi chất và sự chuyển hóa năng lượngĐể có thể thu nhận được các chấtdinh dưỡng có nguồn gốc tự nhiêntừ môi trường bên ngoài, cơ thểphải trải qua một quá trình biến đổisinh lý-sinh hóa phức tạp với sựtham gia của nhiều cơ quan chứcnăng khác nhau và xảy ra theo mộttrình tự nhất định được chia thànhcác phần tương đối độc lập baogồm: Sự tiêu hóa thức ăn, Chuyểnhóa chất, Chuyển hóa năng lượng,Trao đổi nhiệt và Bài tiết, tất cả đềuchịu sự điều khiển của hệ thần kinhvà các tuyến nội tiết có sự tham giacủa các enzyme sinh học.Các chất dinh dưỡng sau khi đượctiêu hóa sẽ đi vào máu trong cơ thể,trải qua quá trình chuyển hóa phứctạp, tổng hợp nên các cấu trúc củatế bào, cung cấp năng lượng cho tếbào thực hiện hoạt động sống.Sự chuyển hóa chất, về bản chất, làmột chuỗi các phản ứng sinh hóaphức tạp. Các phản ứng đó chỉ cóthể xảy ra trong những điều kiệnnhất định như nhiệt độ, thành phầncác ion, thành phần các chất khí vàđộ pH … , đồng thời cũng gópphần quan trọng vào việc ổn địnhmôi trường bên trong cơ thể. Qu átrình trao đổi chất chủ yếu diễn ratrong cơ thể bao gồm các quá trìnhsau:Sự biến đổi Protein Protein là một loại hợp chất hữu cơ phức tạp được cấu tạo từ cácacid amin. chiếm 60-80% trọnglượng khô của tổ chức tế bào, thànhphần của các enzym xúc tác sinhhọc, là thành phần của huyết tươngđảm bảo áp suất thẩm thấu, thamgia vào hệ thống đệm góp phần ổnđịnh nội môi, là các kháng thể,tham gia chức năng bảo vệ cơthể…và còn có khả năng cung cấpnăng lượng cho cơ thể hoạt động.Khi oxi hóa 1g protide sẽ giảiphóng 4,1Kcal năng lượng.Protein chứa trong thực phẩm đượchấp thu và biến đổi đi vào ống tiêuhóa, phân giải thành các acid aminở ruột non, hấp thụ qua thành ruộtđi vào các mao mạch và theo máuđến gan. Một phần các acid aminnày được sử dụng để tổng hợp cácprôtêin cấu trúc và các men, phầnkhác được máu chuyển đến các tổchức để tổng hợp các protein của tổchức và để dự trữ ở tế bào. Quátrình khử các acid amin này tạo cácamoniac, urê, acid uric và creatinin,gọi là nitơ cặn trong máu, trungbình là khoảng 23-25mg%. Phầnacid amin còn lại có thể đượcchuyển thành glucid, lipid, hoặc oxihóa để cung cấp năng lượng, tạothành CO2 và nước. Sản phẩmphân hủy cuối cùng của protein sẽđược thải ra ngoài cùng với nướctiểu và mồ hôi.Chất protein trong thực phẩm từnguồn gốc động vật là nguồn cungcấp những acid amin thiết yếu,những thức ăn từ thực vật thườngbị thiếu một số acid amin thiết yếu,do đó, sự phối hợp các thực phẩmtừ nguồn gốc động vật và thực vậtsẽ đảm bảo đáp ứng các nhu cầu vềcác acid amin thiết yếu cũng nhưcác chất dinh dưỡng khác.Trong cơ thể, protein thường xuyênđược chuyển hoá. Khi thừa, proteinsẽ chuyển thành glucide hoặc lipid.Khi thiếu prôtêin, sự trao đổi chấtsẽ bị rối loạn, cơ thể chậm pháttriển và suy yếu.Trong hoạt động cơ, vai trò cungcấp năng lượng của protein khôngđáng kể so với glucide và lipid, chỉchiếm khoảng 5-7% tổng nănglượng tiêu hao và điều này chỉ xảyra trong các điều kiện đặc biệt.Chỉ số biểu hiện mức độ phân hủyprotein là hàm lượng nitơ trongnước tiểu và urê trong máu. Đây lànhững chỉ số để đánh giá mức độhoạt động mạnh hay yếu của cơ thể