Trở ngại kinh tế của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam

Bài viết phân tích những trở ngại kinh tế, nhận thức và sự chuẩn bị của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) Việt Nam trong quá trình hội nhập Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC). Để đạt mục tiêu nghiên cứu trên, nhóm tác giả đã sử dụng phương pháp định lượng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trở ngại kinh tế của doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam HỘI THẢO KHOA HỌC - QUẢN TRỊ VÀ KINH DOANH (COMB-2015) TRỞ NGẠI KINH TẾ CỦA DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI VIỆT NAM ECONOMIC CONSTRAINTS OF SMALL & MEDIUM ENTERPRISES IN VIETNAM PGS.TS. Hạ Thị Thiều Dao, ThS. Nguyễn Thị Mai, ThS. Trần Thị Thanh Hải Khoa Kinh tế Quốc tế, Trường Đại học Ngân hàng TPHCM, Bộ môn Cơ bản – Cơ sở, Cơ sở II Trường Đại học Ngoại thương, Khoa Kế toán – Kiểm toán, Trường Đại học Kinh tế TPHCM daohtt@buh.edu.vn, trucmai1911ftu@gmail.com, luulihaithanh@yahoo.com TÓM TẮT Bài viết phân tích những trở ngại kinh tế, nhận thức và sự chuẩn bị của doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) ViệtNam trong quá trình hội nhập Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC). Để đạt mục tiêu nghiên cứu trên, nhóm tác giả đãsử dụng phương pháp định lượng. Thông qua thống kê mô tả những trở ngại kinh tế của DNNVV Việt Nam hiện naytừ dữ liệu điều tra của Viện Khoa học quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) năm 2013, cũng như nhận thức và nhữngbiện pháp chuẩn bị cho hội nhập AEC của 93 DNNVV tại 10 quốc gia thành viên ASEAN (số liệu khảo sát của ViệnKenan Châu Á (OSMEP) năm 2009) cho thấy DNNVV Việt Nam đang đối mặt với các trở ngại lớn như: (1) cạnhtranh gay gắt từ các doanh nghiệp tư nhân trong và ngoài nước, (2) khó khăn về thị trường tiêu thụ, (3) thiếu vốn;hạn chế trong hiểu biết luật, quy định của chính phủ và cơ hội, thách thức khi gia nhập AEC. Từ đó, nghiên cứu đưara một số gợi ý nhằm giúp các DNNVV Việt Nam khắc phục những trở ngại trên, sẵn sàng chủ động hội nhập vào thịtrường khu vực. Từ khóa: trở ngại kinh tế, hội nhập AEC, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV)Việt Nam ABSTRACT The paper analyzes the economic constraints, awareness and preparation of SMEs in Vietnam in the process ofintegration into ASEAN Economic Community (AEC). To achieve the research objectives, the authors have usedmixed methods, combining qualitative research and quantitative. Qualitative methods were conducted with theanalysis of the survey data of the Kenan Institute Asia (OSMEP) in 2009 with 93 SMEs of 10 ASEAN countries aouttheir awareness and measures to prepare for AEC integration. Quantitative methods were implemented throughdescriptive statistics of economic obstacles of the current SMEs in Vietnam from the survey data of the Institute ofEconomic Sciences Central Management (CIEM) in 2013. The results for Vietnam shows that SMEs are facing majorobstacles, such as: (1) intense competition from the private and abroad sector, (2) difficulties in consuming markets,(3) lack of funds; limitations in understanding the laws, regulations and government opportunities and challenges tojoining AEC. Since then, the study provides some suggestions to help Vietnam overcome SMEs’ obstacles, ready toactively integrate into regional markets. Keywords: economic obstacles, AEC integration, small and medium-sized enterprises Vietnam1. Giới thiệu Các DNNVV đóng vai trò quan trọng trong cộng đồng các quốc gia ASEAN, chiếm đến 89 – 99%số lượng doanh nghiệp tại các nước thành viên, tạo ra 52-97% việc làm và đóng góp 23-58% GDP, 10-30% tổng kim ngạch xuất khẩu (OECD, 2012). Phát triển DNNVV là một trong 3 trụ cột quan trọng củaAEC. Tuy nhiên, theo báo cáo của OECD (2012) khó khăn chung của các DNNVV ASEAN là hạn chếtrong tiếp cận tài chính, công nghệ, thị trường cạnh tranh và lực lượng doanh nhân chưa đáp ứng đượcyêu cầu của hội nhập. Trước tình hình đó, nhiều chính sách hỗ trợ DNNVV được áp dụng, song hiệu quảkhông cao, tập trung ở các CLMV. Như vậy, hội nhập AEC mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng tạo ranhững thách thức lớn cho các DNNVV. Với đặc thù quy mô nhỏ, chi phí sản xuất cao, thiếu kinh nghiệmsản xuất, sản phẩm kém chất lượng, thiếu vốn, công nghệ, không đủ thông tin thị trường (Cường, Sang vàAnh, 2008), DNNVV Việt Nam cần phải hiểu rõ những trở ngại của mình, cũng như nhận thức đầy đủ vềnhững chiến lược cần phải đầu tư để tiếp cận thị trường khu vực và hội nhập AEC bền vững.2. Tổng quan lý thuyết 45 TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ - ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG Các DNNVV thường phải đối mặt với 3 hạn chế cơ bản: (1) về khả năng, kỹ năng của người laođộng (Clarke và Gibson, 1998; Ntsika, 2001); (2) thiếu khả năng quản lý (Megginson, Byrd vàMeginnson, 2003; Kuratko và Welsch, 2004; Rwigema và Venter, 2004) và (3) khả năng tiếp cận thịtrường, thị phần, hạn chế về nguồn vốn (Ntsika, 2001). Khi hội nhập quốc tế, cánh cửa thị trường rộngmở cũng đồng nghĩa với tính cạnh tranh càng gay gắt hơn, dẫn đến 3 trường hợp sau : (1) có khả năngcạnh tranh quốc tế, có thể thu lợi từ quá trình hội nhập, (2) hộ ...