Trượt đốt sống thắt lưng một tầng, mức độ nhẹ: lâm sàng và hình ảnh học

Bài viết này được nghiên cứu với mục đích nhằm mô tả đặc điểm lâm sàng và hình ảnh học của trượt đốt sống thắt lưng một tầng, mức độ nhẹ. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Trượt đốt sống thắt lưng một tầng, mức độ nhẹ: lâm sàng và hình ảnh họcT¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018TRƯỢT ĐỐT SỐNG THẮT LƯNG MỘT TẦNG, MỨC ĐỘ NHẸ:LÂM SÀNG VÀ HÌNH ẢNH HỌCPhạm Vô Kỵ*; Vũ Văn Hòe**; Nguyễn Hùng Minh**; Nguyễn Văn Hưng**TÓM TẮTMục tiêu: mô tả đặc điểm lâm sàng và hình ảnh học của trượt đốt sống thắt lưng một tầng,mức độ nhẹ. Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu mô tả cắt ngang đặc điểm lâm sàng vàhình ảnh học của 62 bệnh nhân (BN) trượt đốt sống thắt lưng một tầng. Kết quả: 62 BN(23 nam, 39 nữ), tuổi trung bình 48,85. Triệu chứng lâm sàng gồm: chỉ đau lưng (1,6%), đaulưng kèm đau theo rễ (98,4%) và đau cách hồi thần kinh (38,7%), dấu bậc thang (27,4%),Lasègue dương tính (98,4%). Trên X quang quy ước, 79% trượt độ I và 21% trượt độ II. TrượtL4 chiếm 74,2% và trượt L5 là 22,6%. Trên X quang động: 68,3% tăng độ trượt. Trên cộnghưởng từ (CHT): thoát vị đĩa đệm (46,8%), hẹp lỗ liên hợp (98,4%) và phì đại mấu khớp(88,7%). Kết luận: đau lưng, đau theo rễ và đau cách hồi thần kinh là những triệu chứngthường gặp, nhưng không đặc hiệu. Dấu hiệu bậc thang là dấu hiệu đặc trưng, nhưng chỉ gặpở 27,4% trượt đốt sống thắt lưng mức độ nhẹ. X quang động là công cụ hữu ích để đánh giámất vững cột sống. CHT rất tốt để đánh giá chèn ép thần kinh và mô mềm.* Từ khóa: Trượt đốt sống một tầng; Triệu chứng lâm sàng; Hình ảnh học.Low Grade and Single Level Lumbar Spondylolisthesis: ClinicalSymptoms and ImagingSummaryObjectives: To describe clinical symptoms and imaging of low grade and single-level lumbarspondylolisthesis. Subjects and methods: A cross-sectional study included 62 patients who hadsingle-level lumbar spondylolisthesis. Clinical symptoms and imaging were recorded. Results:Sixty-two patients (23 males, 39 females). The average age was 48.85 years. Clinicalsymptoms included: Only low back pain (1.6%), low back pain with radicular pain (98.4%),intermittent neurogenic claudication (38.7%), step sign (27.4%), positive Lasègue (98.4%).X-ray conventional showed 79% grade I and 21% grade II spondylolisthesis with 74.2% at L4and 22.5% at L5. There was 68.3% of enhaned slip on X-ray dynamics. On MRI, there was46.8% of herniated disc, 98.4% of narrow foramen, 88.7% of facet hypertrophy. Conclusions:Low back pain, radicular pain and intermittent neurogenic claudication were common, but nonspecific symptoms of spondylolisthesis. Step sign is specific symptom with 27.4% of low gradespondylolistheisis. X-ray dynamic is useful in evaluating instability. MRI is very good to evaluatenerve root compression and soft-tissue.* Keywords: Single level spondylolisthesis; Clinical symptoms; Imaging.* Bệnh viện Kiên Giang** Bệnh viện Quân y 103Người phản hồi (Corresponding): Phạm Vô Kỵ (phamvoky9999@gmail.com)Ngày nhận bài: 26/07/2017; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 04/11/2017Ngày bài báo được đăng: 18/12/2017129T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018ĐẶT VẤN ĐỀTrượt đốt sống thắt lưng là một sựdịch chuyển bất thường ra trước hoặc rasau của đốt sống phía trên so với đốtsống ở phía dưới vùng thắt lưng. Hệ quảlà làm thay đổi cấu trúc giải phẫu và mấtvững cột sống, gây những triệu chứnglâm sàng tương ứng mức tổn thương.Đây là một bệnh lý có biểu hiện lâmsàng rất đa dạng và phong phú, có thể chỉcó đau lưng, chỉ đau theo rễ hoặc phốihợp cả hai, đôi khi không có triệu chứnggì [6, 7, 8]. Ngày nay, với sự tiến bộ củakhoa học kỹ thuật trong chẩn đoán hìnhảnh như: chụp X quang, cắt lớp vi tính vàcộng hưởng từ (CHT), việc chẩn đoántrượt đốt sống đã trở nên đơn giản, chínhxác và toàn diện.Triệu chứng lân sàng và hình ảnh họccủa trượt đốt sống thắt lưng nói chung,bao gồm trượt nhiều tầng và trượt nặngđã được nhắc đến nhiều trong y văn. Tuynhiên, đặc điểm riêng cho trượt đốt sốngmột tầng, mức độ nhẹ thì chưa có nhiềunghiên cứu được báo cáo. Mục đích củanghiên cứu này: Mô tả đặc điểm lâm sàngvà hình ảnh học của trượt đốt sống thắtlưng một tầng, mức độ nhẹ.ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁPNGHIÊN CỨU1. Đối tượng nghiên cứu.62 BN trượt đốt sống thắt lưng mộttầng, trượt độ I và độ II, nhập viện điều trịtại Khoa Phẫu thuật Thần kinh, Bệnh việnKiên Giang từ 4 - 2012 đến 12 - 2016.2. Phương pháp nghiên cứu.* Thiết kế nghiên cứu: nghiên cứu môtả cắt ngang.* Phương pháp tiến hành:Các triệu chứng về lâm sàng, đặc điểmvề hình ảnh học được thu thập và mô tả.Đánh giá trượt đốt sống theo phân độMayerding (độ I: 1 - 25%; độ II: 26 - 50%; độIII: 51 - 75%; độ IV: 76 - 100%).* Phân tích thống kê:Đặc điểm lâm sàng và hình ảnh họcđược mô tả dưới dạng tỷ lệ phần trăm (%).Dữ liệu phân tích bằng phần mềm SPSS16.0.KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬNQua nghiên cứu 62 BN (23 nam, 39 nữ) trượt đốt sống thắt lưng một tầng, mức độnhẹ, tuổi trung bình 48,85, chúng tôi thấy:1. Đặc điểm lâm sàng.Bảng 1: Các triệu chứng lâm sàng của trượt đốt sống thắt lưng.Các triệu chứngn%Chỉ đau thắt lưngĐau thắt lưng kèm đau theo rễ1 bên2 bên11,6263541,956,5Đau cách hồi thần kinh< 100 m100 - 500 m> 500 m222383,235,561,3130T¹p chÝ y - d−îc häc qu©n sù sè 1-2018Dấu bậc thang1727,458,15690,311,6Giảm phản xạ gân xương chi dưới5893,5Nghiệm pháp Schöber dương tính5183,6Tê, dị cảm4979,0Tê + giảm cảm giác1219,4Không rối loạn11,6Sức cơ 3/523,2Sức cơ 4/523,2Sức cơ 5/55893,5Teo cơ3150,0Lasègue< 300030 - 70> 700Rối loạn cản giácRối loạn vận độngTriệu chứng lâm sàng của trượt đốtsống thắt lưng rất phong phú và đa dạnggồm: chỉ có đau lưng (1,6%), đau lưngkèm đau theo rễ (98,4%) và đau cách hồithần kinh (38,7%), dấu bậc thang(27,4%), Lasègue dương tính 98,4%.Trong nghiên cứu của chúng tôi, 27,4% BNcó dấu hiệu bậc thang. Mặc dù dấu hiệunày được ghi nhận với tỷ lệ thấp, nhưnglại là dấu hiệu đặc trưng của trượt đốtsống. Theo Võ Văn Thanh [3], 35,3% BNcó dấu hiệu này. Tỷ lệ dấu hiệu bậc thangNghiên cứu của ...