TS ĐỖ HỒNG THÁI NGHIÊN CỨU VÀ DẠY HỌC - LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG Ở VIỆT BẮC (TS ĐỖ HỒNG THÁI) Phần 1

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TS ĐỖ HỒNG THÁI NGHIÊN CỨU VÀ DẠY - HỌC LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG Ở VIỆT BẮC LỜI GIỚI THIỆU Nhà trường phổ thông có trách nhiệm lớn trong việc giáo dục thế hệ trẻ theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
TS ĐỖ HỒNG THÁI NGHIÊN CỨU VÀ DẠY HỌC - LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG Ở VIỆT BẮC (TS ĐỖ HỒNG THÁI) Phần 1 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TS ĐỖ HỒNG THÁI NGHIÊN CỨU VÀ DẠY - HỌC LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG Ở VIỆT BẮC LỜI GIỚI THIỆU Nhà trường phổ thông có trách nhiệm lớn trong việc giáo dục thế hệ trẻ theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”(1). Bộ môn Lịch sử có vị trí quan trọng đối với công cuộc giáo dục này, như Tổng Bí thư Đỗ Mười đã khẳng định: Phải coi trọng giáo dục lịch sử dân tộc, lịch sử cách mạng, lịch sử quân đội, phải in nhiều sách lịch sử phổ biến rộng, phải coi lịch sử là tài liệu giáo khoa số một trong nhà trường... Nếu không làm tốt giáo dục lịch sử, thanh niên sẽ chạy theo đồng tiền, chạy theo lợi ích khác, có hại cho sự nghiệp chung”(2). Tiếc rằng, ở nước ta trong nhiều năm qua môn Lịch sử bị xem là môn phụ, hiện nay lại bị tác động tiêu cực của cơ chế thị trường nên tụt xuống hàng cuối của thang giá từ các môn học ở trường phổ thông. Tình trạng trên cần sớm chấm dứt về những quan niệm sai lầm đối với bộ môn và bằng nhiều biện pháp có hiệu quả để nâng cao chất lượng dạy và học. Một trong những biện pháp có ý nghĩa quan trọng về lý luận và thực tiễn đối với giáo dục lịch sử là tổ chức tốt cho việc dạy, học Lịch sử ở địa phương, theo chương trình đã quy định. Trên thực tế, hiện nay không ít giáo viên còn gặp những khó khăn, lúng túng khi thực hiện các tiết lịch sử địa phương, nên hiệu quả, chất lượng dạy học còn thấp. 2 Việc giảng dạy và học tập Lịch sử địa phương đã được chú trọng từ lâu ở nhiều nước (như Liền Xỏ cũ) và ở nước ta sau cách mạng tháng Tám 1945, Lịch sử địa phương được đưa vào chương trình lịch sử của nhà trường phổ thông Việt Nam sau các cuộc cải cách giáo dục (1950, 1956, 1979) đã khẳng định vị trí, ý nghĩa của việc dạy, học Lịch sử địa phương và đạt được nhiều kết quả vè mặt nội dung và phương pháp dạy học. Cho đến nay đã có nhiều quyển sách biên soạn về lịch sử địa phương, như Công tác ngoại khoá Lịch sử ở trường cấp II, III” của Phan Ngọc Liên, Nguyễn Phan Quang, Trần Văn Trị (1968), quyển Lịch sử địa phương của Trương Hữu Quýnh, Phan Ngọc Liên... (1989) và nhiều quyển khác của Nguyễn Cảnh Minh, Trịnh Tùng, Nguyễn Thị Côi, Trần Đức Minh... Một số Sở Giáo dục và Đào tạo (Nam Hà, Hà Bắc, Hà Tây, Hải Phòng, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Bình Định...) đã tổ chức biên soạn tập bài giảng về Lịch sử địa phương. Như vậy Đô Hồng Thái đã tiếp thu được nhiều thành tựu nghiên cứu của Lịch sử địa phương về mặt quan điểm lý luận cũng như nội dung và phương pháp dạy học. Tuy nhiên, phần đóng góp của tác giả không nhỏ trong việc ông hợp, hệ thông hoá và nâng cao những vân để khoa học về lịch sử địa phương, tạo điều kiện cho các giáo viên các trường trung học phổ thông, đặc biệt ở vùng Việt Bắc, làm tốt hơn một công việc quan trọng được qui định trong 3 chương trình lịch sử ở trường trung học phổ thông. Hơn 1 nữa, Đỗ Hồng Thái đã có khá nhiều thành tựu và kinh nghiệm trong việc nghiên cứu Lịch sử địa phương, nên sách này cũng phản ánh những hiểu biết (lý luận và thực tế), kỹ năng nghiệp vụ khá thành thạo của mình, làm cho sách thêm sinh động, phong phú, bổ ích và hứng thú đối với giáo viên. Sách cấu tạo thành 2 phần một cách hợp lý về nội dung và cân đối về bố cục: Phần thứ nhất trình bày những vân để cơ bản về lịch sử địa phương: Khái niệm, vị trí, ý nghĩa của việc nghiên cứu, dạy học ở trường phổ thông... Phần thứ hai tập trung nêu rõ những công việc cụ thể mà giáo viên và học sinh cần tiến hành trong nghiên cứu và dạy học Lịch sử địa phương. Thông qua việc trình bày những quan điểm, lý luận, tác giả dẫn chứng nhiều sự kiện, tài liệu lịch sử cụ thể, chủ yếu ở Việt Bắc để người đọc nhận thức cụ thể và thấy rõ cách làm. Người đọc dễ dàng nhận thấy những vấn để lớn, cơ bản được trình bày trong sách của Đỗ Hồng Thái: - Vị trí và mối quan hệ của Lịch sử địa phương đối với (1). Hồ Chí Minh – Toàn tập, Tập X, NXB Sự thật. Hà Nội, 1989 tr.862 (2). Xem tập Xưa và nay, số tháng 7 – 1996. trang 4. 4 Lịch sử dân tộc, đó là một bộ phận không tách rời của lịch sử dân tộc. Do đó, việc học Lịch sử địa phương là cẩn thiết nó không chỉ bổ sung, làm phong phú, cụ thể hoá bức tranh sinh động của Lịch sử dân tộc mà Còn có tác dụng to lớn trong việc giáo dục lòng tự hào, yêu qúi quê hương - một nội dung quan trọng của lòng yêu nước - và xác định trách nhiệm đối với việc xây dựng và bảo vệ quê hương. - Việc dạy học Lịch sử địa phương ở trường PTTH thực sự là một công tác khoa học đòi hỏi tính khoa học cao, tính Đảng sâu sắc, tính nhân dân rộng lớn, tính nghiệp vụ và giáo dục. Cần phải quán triệt những nguyên tắc cơ bản sau: ...