Tự do hóa dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài – Những khía cạnh tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam

Bài viết "Tự do hóa dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài – Những khía cạnh tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam" sẽ phân tích rõ hơn những khía cạnh tác động nêu trên trong bối cảnh tự do hoá dòng vốn FPI ngày càng sâu rộng ở Việt Nam, trên cơ sở đó đề xuất một số khuyến nghị cho các nhà hoạch định chính sách trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tự do hóa dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài – Những khía cạnh tác động đến thị trường chứng khoán Việt Nam TỰ DO HOÁ DÒNG VỐN ĐẦU TƯ GIÁN TIẾP NƯỚC NGOÀI – NHỮNG KHÍA CẠNH TÁC ĐỘNG ĐẾN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM TS. Trần Thị Xuân Anh ThS. Nguyễn Lâm Anh Khoa Tài chính, Học viện Ngân hàng Tóm tắt Cùng với việc tự do hoá khu vực tài chính, dịch vụ tài chính, tự do hoá tài khoảnvốn trong đó bao gồm cả tự do hoá dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài (FPI-Foreign Portfolio Investment) là yêu cầu đặt ra trong quá trình hội nhập nền kinh tếViệt Nam hiện nay. Điều này một mặt mở rộng cơ hội đa dạng hoá công cụ đầu tư, cơsở nhà đầu tư nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu vốn trong nền kinh tế, song mặt khác sẽlàm gia tăng áp lực cạnh tranh cho thị trường tài chính trong nước, thậm chí có thểgia tăng bất ổn cho hệ thống tài chính và áp lực đối với hệ thống giám sát. Bài viết nàysẽ phân tích rõ hơn những khía cạnh tác động nêu trên trong bối cảnh tự do hoá dòngvốn FPI ngày càng sâu rộng ở Việt Nam, trên cơ sở đó đề xuất một số khuyến nghị chocác nhà hoạch định chính sách trong thời gian tới. Từ khoá: FPI, tự do hoá dòng vốn, thị trường chứng khoán Việt Nam. Together with the liberalization of financial sector, financial services, capitalaccount, Foreign Portfolio Investment (FPI) liberalisation is set up as the requirementof the Vietnam economic integration. This is an extended hand opportunity to diversifyinvestment instruments, investor base in order to better meet the needs of capital in theeconomy, but on the other hand will put more competitive pressure on domecticfinancial markets, even increase instability for the financial system and the pressure onthe surveillance system. This paper further analyzes the impact of those aspects in thecontext of deeper FPI liberalisation in Vietnam, and then proposes somerecommendations for policy makers in near future. Key words: Foreign Portfolio Investment, Capital flows liberalisation,Vietnam stock market. 1. Tự do hoá dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài Tự do hoá dòng vốn hay còn gọi là tự do hoá giao dịch vốn là quá trình dỡ bỏdần những hạn chế, quy định về luân chuyển dòng vốn giữa các quốc gia. Cụ thể hơnđây là quá trình giảm thiểu sự can thiệp của Chính phủ, dỡ bỏ kiểm soát vào các quyết 75định đầu tư và huy động vốn, cho phép các định chế tài chính và các nhà đầu tư trongvà ngoài nước tham gia tự do hơn các giao dịch vốn.1 Theo quan điểm nghiên cứu củaMcKinnon (1973), các loại hình vốn trong quá trình tự do hoá dòng vốn bao gồm: vốnđầu tư trực tiếp (FDI); vốn đầu tư gián tiếp (FPI) thông qua đầu tư cổ phiếu, trái phiếu;các công cụ thị trường tiền tệ và các công cụ phái sinh, trong đó tự do hoá FDI sẽ đượctiến hành trong giai đoạn đầu của quá trình cải cách, tiếp đến là các hạng mục sau. Nhưvậy, với quá trình hội nhập hiện nay, tự do hoá FPI đang là vấn đề đặt ra đối với hầuhết các nền kinh tế. Đầu tư gián tiếp nước ngoài (FPI-Foreign Portfolio Investment) là hình thức đầutư gián tiếp xuyên biên giới. Điều 3, Luật Đầu tư Việt Nam 2005 quy định: Đầu tưgián tiếp là hình thức đầu tư thông qua việc mua cổ phần, cổ phiếu, trái phiếu, các giấytờ có giá khác; thông qua các quỹ đầu tư chứng khoán và thông qua các định chế tàichính trung gian khác mà nhà đầu tư không trực tiếp tham gia quản lý hoạt động đầutư. Mặc dù vậy, ranh giới hiện nay của vốn FPI cũng đã có nhiều thay đổi do quá trìnhtoàn cầu hóa và hội nhập, các nhà đầu tư vốn gián tiếp nước ngoài có thể tham gia vàoquản trị, điều hành công ty, hỗ trợ tiếp cận công nghệ, tiếp cận thị trường… trong hoạtđộng của các công ty, qua đó đã góp phần mang lại các giá trị gia tăng cho doanh nghiệp.Tại Việt Nam, tự do hoá dòng vốn nói chung và vốn FPI nói riêng đã được đề cậptrong các văn bản pháp quy cũng như trong định hướng phát triển thị trường tài chínhđến năm 2020 của Ủy ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) và Ngân hàng nhànước (NHNN), trong đó bao gồm các nội dung cơ bản: Thứ nhất, giảm thiểu và dỡ bỏ dần các biện pháp hạn chế giao dịch vốn trên thịtrường tài chính nhằm tạo điều kiện cho dòng vốn được lưu thông trên thị trường, từ đóphát huy hiệu quả vai trò, chức năng của thị trường tài chính: thu hút, huy động nguồntài chính trong và ngoài nước góp phần tài trợ cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội;tăng cường nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn tài chính; thực hiện chính sách tài chínhtiền tệ của Nhà nước. Thứ hai, giảm thiểu sự can thiệp trực tiếp của Chính phủ vào các quyết định pháthành và đầu tư vốn trên thị ...