tứ thư - phần 2

trong lịch sử văn hóa, tư tưởng phương Đông, bộ sách tứ thư có một vai trò cực kỳ quan trọng giúp ta hiểu thấu đáo hơn nền tảng văn hóa truyền thống của dân tộc mình để rồi từ đó có những định hướng cho chặng đường phát triển tiếp theo. phần 2 của "tứ thư" trình bày nội dung của 2 cuốn luận ngữ và mạnh tử trong bộ "tứ thư".
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
tứ thư - phần 2Chương 13. Tử Lộ1. Tử Lộ hỏi về quản lý chính sự.Khổng Tử nói: Tự mình làm gương cho dân noi theo, Chịu khó nhọc cùng những công việc khónhọc của dân.Tử Lộ xin Khổng Tử dạy thêm.Khổng Tử giảng tiếp: Phải bền bỉ, không được mỏi mệt.Lời bình:Ở đây Khổng Tử nói về ba nguyên tắc trong quản lý chính sự:Tự mình làm gương cho dân noi theo: Muốn cho dân thi hành những đức tốt như nhân, nghĩa, lễ,trí, tín thì người lãnh đạo phải gương mẫu về mọi mặt, phải lo cái lo trước thiên hạ; tổ chức bấtcứ phong trào nào cũng phải là người đi trước, người gương mẫu. Khi đó không cần ra lệnh, dâncũng sẽ làm theo.Cùng chịu khó nhọc với dân: Muốn khiến dân làm việc khó nhọc về công ích, mình cũng phảicùng khó nhọc với dân chứ không chỉ ra mệnh lệnh. Một người được kinh qua rèn luyện ngàycàng kiên cường, càng có sức chịu đựng, càng ngày càng vượt qua mọi thử thách, càng ngàycàng có nhiều kinh nghiệm. Nếu người lãnh đạo biết bỏ sức lực trí tuệ ra trước, quần chúng nhândân mới tự giác làm theo, dù công việc khó nhọc cũng không oán trách.Phải bền bỉ, không được mỏi mệt: Đây là yêu cầu quan trọng. Người lãnh đạo là người gánh váctrọng trách, gánh thì nặng mà đường thì xa, nên phải có nhiệt tình, bền bỉ không biết mệt mỏi,mới hoàn thành được nhiệm vụ.2. Trọng Cung làm tổng quản cho họ Quý, hỏi về quản lý chính sự.Khổng Tử nói: Trước là giao và kiểm soát công việc của những người dưới quyền. Tha thứ chonhững sai lầm nhỏ của họ. cử người hiền tài ra làm việc.Cộng đồng chia sẻ sách hay: http://www.downloadsach.comPage 282Trọng Cung hỏi tiếp: Làm như thế nào biết được người hiền tài để cử ra?Khổng Tử nói: Cử người mà mình biết, còn những người mà mình không biết, người ta có bỏhọ đâu?Lời bình:Trọng Cung làm tổng quản (phụ trách chung mọi việc) cho họ Quý, là quyền thần nước Lỗ, hỏiKhổng Tử về nguyên tắc lãnh đạo. Khổng Tử trả lời có ba điểm:Trước là giao và kiểm soát công việc: Đây là muốn nói phải phân công nhiệm vụ theo chức vụcủa cấp dưới, làm rõ chế độ trách nhiệm trên mỗi cương vị, tránh được tính tùy tiện. Làm côngtác lãnh đạo, phải xây dựng được bộ máy hoạt động theo một trình tự nhất định, nếu không sẽ rốiloạn. Có như vậy, bản thân không khó nhọc mà mọi việc đều xong cả.Tha thứ những lỗi nhỏ: Đó là người lãnh đạo phải biết bỏ qua, tha thứ lỗi nhỏ cho cán bộ cấpdưới. Người lãnh đạo phải có tác phong của người đứng đầu, có yêu cầu nghiêm khắc với cấpdưới, ai mắc sai lầm lớn phải xử lý nghiêm túc; nhưng cũng cần có lòng độ lượng bao dung, bỏqua những lỗi lầm nhỏ của người khác. Con người không phải ai cũng là thánh nhân mà có thểtránh được các sai lầm. Nếu những sai lầm nhỏ có thể tha thứ được thì tha thứ, như thế sẽ khônglạm dụng hình phạt mà khiến cho cấp dưới cảm thấy ấm lòng. Làm được như vậy sẽ thu phụcđược nhân tâm.Cử người hiền tài ra làm việc: Đó là chọn lựa đề bạt người có tài năng đức độ, tạo điều kiện chongười có đức có tài phát huy hết năng lực của mình. Có như vậy mới tạo nên một không khí thiđua lành mạnh trong cấp dưới, làm cho cấp dưới cảm thấy tiền đồ rộng mở, tích cực chắp cánhđể bay cao bay xa, nhưng làm thế nào để chọn cử được hiền tài? Trước là chọn người mình đãhiểu biết. Còn đối với người mình chưa hiểu thì đã có dân, có người khác hiểu biết đề cử họ, cònphải lo sợ gì?3. Tử Lộ hỏi: Nếu vua nước Vệ mời thầy đi làm quan quản lý chính sự, thầy làm việc gì trướctiên?Khổng Tử nói: Việc trước tiên nhất định phải là chính danh đã.Cộng đồng chia sẻ sách hay: http://www.downloadsach.comPage 283Tử Lộ hỏi: Thật thế ư? Thầy nói viễn vông đó. Sao lại phải chính danh?Khổng Tử nói: Trò Do (Tử Lộ) sao lại ăn nói thô thiển như vậy? Người quân tử gặp việc mìnhchưa rõ thì không phát biểu tùy tiện. Danh phận không rõ ràng thì nói sẽ không thuận. Nói khôngthuận thì việc không thành. Việc không thành thì lễ nhạc sẽ mất đi trật tự. Lễ nhạc mất đi trật tựthì hình phạt sẽ không thỏa đáng. Hình phạt không thỏa đáng khiến cho dân không biết làm nhưthế nào cho đúng.Cho nên người quân tử khi định được danh phù hợp với thực thì có thể nói ra được, mà nói ra làcó thể thực hành thông suốt. Người quân tử đối với lời mình nói thì không bao giờ để sơ suất.Lời bình:Đoạn này nói về học thuyết chính danh của Khổng Tử, một thuyết có ảnh hưởng rất lớn trongNho gia. Chính là chính xác, đúng với thực, ngay thẳng. Danh là tên gọi, khái niệm, có thể suy ralà tư tưởng, lý luận. Chính danh là danh đúng với thực, tức là yêu cầu xác định đường lối tưtưởng, xác định cơ sở lý luận đúng đắn. Danh không đúng với thực (danh bất chính) sẽ dẫn tớichỗ lý luận hỗn loạn (ngôn bất thuận). Lý luận hỗn loạn thì tư tưởng con người sẽ hỗn loạn. Tưtưởng con người hỗn loạn thì không phân biệt rõ phải trái, không phân biệt rõ vinh nhục, khôngkhí xã hội sẽ bị bại hoại, vấn để phát sinh ngày càng nhiều (sự bất thành). Điều đó dẫn đến làmviệc chính sự sẽ mất đạo lý, cho nên hình phạt sẽ không theo phép, dân không biết đâu là phảitrái. Khi dân đ ...