Tư tưởng canh tân giáo dục Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX

Giáo dục Việt Nam thời kì Pháp thuộc là nền giáo dục mang bản chất thực dân. Trước bối cảnh lịch sử, thực trạng nền giáo dục Việt Nam cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX trên cơ sở tiếp thu những những tiến bộ từ bên ngoài đã đề xuất những tư tưởng canh tân. Bài viết "Tư tưởng canh tân giáo dục Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX" sẽ giúp chúng ta nhìn lại lịch sử, nhìn lại những bài học kinh nghiệm được rút ra từ những lần canh tân giáo dục để có cái nhìn cụ thể, bao quát hơn và để có những quyết sách đúng đắn hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tư tưởng canh tân giáo dục Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 TƢ TƢỞNG CANH TÂN GIÁO DỤC VIỆT NAM CUỐI THẾ KỶ XIX, ĐẦU THẾ KỶ XX Nguyễn Thị Xuân, Lê Thị Yến, Lớp K62B, Khoa Lí luận Chính trị - Giáo dục Công dân GVHD: Nguyễn Thị Thanh Tùng Tóm tắt: Cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX Việt Nam dần trở thành thuộc địa của thực dân Pháp. Tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội và giáo dục ở Việt Nam có những biến động hết sức to lớn. Nền giáo dục phong kiến dưới triều Nguyễn rơi vào khủng hoảng, bế tắc, không phù hợp với yêu cầu của đất nước. Giáo dục Việt Nam thời kì Pháp thuộc là nền giáo dục mang bản chất thực dân. Trước bối cảnh lịch sử, thực trạng nền giáo dục Việt Nam cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX trên cơ sở tiếp thu những những tiến bộ từ bên ngoài đã đề xuất những tư tưởng canh tân, có ảnh hưởng nhất định đối với xã hội Việt Nam, trong đó có những tư tưởng canh tân giáo dục mà một trong những đại diện tiêu biểu là: Nguyễn Trường Tộ, Phan Bội Châu và Phan Chu Trinh. Tư tưởng canh tân giáo dục của các ông chứa nhiều điểm tiến bộ, có ý nghĩa không chỉ với thời đại đó mà còn là những di sản có ý nghĩa đối với sự nghiệp đổi mới giáo dục ở nước ta hiện nay. Từ khóa: Canh tân giáo dục; cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX.I. MỞ ĐẦU Canh tân là một nhu cầu không thể thiếu được trong lịch sử một dân tộc, nhằm đưađất nước phát triển, thoát khỏi tình trạng nghèo nàn lạc hậu, lệ thuộc. Giai đoạn cuối thế kỉXIX, đầu thế kỉ XX là giai đoạn lịch sử dân tộc Việt Nam có những biến đổi hết sức to lớn.Thực dân Pháp xâm lược và biến nước ta thành xã hội thuộc địa nửa phong kiến. Chế độphong kiến Việt Nam cùng với hệ tư tưởng Nho giáo ngày càng tỏ ra bất lực trước yêu cầucủa công cuộc chống ngoại xâm vì nền độc lập dân tộc. Trong bối cảnh đó một số nhà tưtưởng cấp tiến, từ Phạm Thú Thứ, Đặng Huy Trứ, Nguyễn Trường Tộ, Nguyễn LộTrạch… đến Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh,… trên cơ sở tiếp thu những tư tưởngphương Tây và một số nước khác đi trước đã thực hiện một bước chuyển tư tưởng chính trịcó ý nghĩa lịch sử to lớn. Từ sự phê phán hệ tư tưởng phong kiến, các ông đã đề xuất tưtưởng canh tân vào cuối thế kỉ XIX và sau đó, khởi xướng tư tưởng dân chủ tư sản vào đầuthế kỉ XX, tạo nên ảnh hưởng nhất định đối với xã hội Việt Nam. Mặt khác, theo Nghị quyết 29-NQ/TW của Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương 8,khóa XI (04/11/2013) đã nêu rõ: Cần thiết phải đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đàotạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường địnhhướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Trước yêu cầu mới của đất nước, cần phải đổimới nội dung chương trình giảng dạy, sách giáo khoa, đồng thời nâng cao vị trí, vai trò củamôn Giáo dục Công dân trong nhà trường. Và đây cũng là lúc chúng ta cần nhìn lại lịch sử,nhìn lại những bài học kinh nghiệm được rút ra từ những lần canh tân giáo dục để có cáinhìn cụ thể, bao quát hơn và để có những quyết sách đúng đắn hơn.II. NỘI DUNG1. Bối cảnh lịch sử và thực trạng nền giáo dục Việt Nam cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX 1.1. Bối cảnh lịch sử Cuối thế kỉ XIX, đầu thế kỉ XX Việt Nam từ một nước phong kiến trở thành mộtnước thuộc địa nửa phong kiến dưới sự thống trị của thực dân Pháp.316 KỈ YẾU HỘI NGHỊ SINH VIÊN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC NĂM HỌC 2013-2014 Về kinh tế, trong nông nghiệp, cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, diện tích canh tác ởnước ta đã tăng một cách đáng kể. Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp vẫn mang tính độccanh. Chính quyền thực dân bảo tồn nguyên vẹn chế độ bóc lột kiểu phong kiến, chúng rasức tước đoạt ruộng đất của nông dân bằng những biện pháp vô cùng trắng trợn. Ngoài lúa, tư bản pháp bắt đầu du nhập một số loại cây trồng vào nước ta như thuốclá, thầu dầu, đặc biệt là cà phê và cao su. Đây là hai loại cây có nhiều triển vọng. Tuy vậyở giai đoạn này thì các loại cây này mới chỉ được trồng thí điểm, chưa được mở rộng đạitrà như các lọai cây truyền thống. Thủ công nghiệp cũng có sự thay đổi đáng kể: Nhìn chung vào nửa cuối thế kỉ XIX, nềnsản xuất thủ công nghiệp ở nước ta bắt đầu có những thay đổi. Thế nhưng, những xuởng thủcông có quy mô lớn, có tính chất tiền tư bản chủ nghĩa đến thời điểm này vẫn chưa xuất hiện. Ở giai đoạn này, kinh tế có sự xuất hiện của những ngành kinh tế mới tư bản chủnghĩa thể hiện cả trong lĩnh vực nông nghiệp, công nghiệp và thương nghiệp. Về chính trị, tư tưởng: Bên cạnh những chính sách bóc lột về kinh tế, thực dân Pháptiếp tục thi hành chính sách chuyên chế với bộ máy đàn áp nặng nề.Thực dân Pháp thựchiện chính sách “chia để trị” một ...