Tuổi già theo y học cổ truyềnTừ hàng ngàn năm nay, con người luôn có một ước mơ cháy bỏng là sống lâu, càng lâu càng tốt. Tần Thủy Hoàng đã từng sai người đi khắp nơi với một nhiệm vụ khó khăn là tìm cho ra thuốc trường sinh, nhưng cuối cùng họ cũng đành phải... trốn đi luôn vì biết không thể tìm ra được. Ngày nay, tuổi già luôn luôn là nỗi ám ảnh khôn nguôi đối với đại đa số loài người, do đó ở nửa phần sau của thế kỷ này đã xuất hiện hai...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tuổi già theo y học cổ truyền Tuổi già theo y học cổ truyềnTừ hàng ngàn năm nay, con người luôn có một ước mơ cháy bỏng là sống lâu, càng lâucàng tốt. Tần Thủy Hoàng đã từng sai người đi khắp nơi với một nhiệm vụ khó khăn làtìm cho ra thuốc trường sinh, nhưng cuối cùng họ cũng đành phải... trốn đi luôn vì biếtkhông thể tìm ra được. Ngày nay, tuổi già luôn luôn là nỗi ám ảnh khôn nguôi đối với đạiđa số loài người, do đó ở nửa phần sau của thế kỷ này đã xuất hiện hai môn học chuyênnghiên cứu về tuổi già là Lão học (Gerontology) chuyên nghiên cứu về tuổi già và quátrình lão hóa và Y học tuổi già (Geriatrics) nghiên cứu về những bệnh tật phát sinh trongtuổi già.Có hai nguyên nhân chính để ngành lão khoa hình thành và phát triển ngày một nhanhchóng, đó là:- Số lượng người cao tuổi ngày càng tăng do tuổi thọ trung bình đã được cải thiện nhiềubuộc khoa học phải có những nghiên cứu về mọi vấn đề liên quan đến lứa tuổi này.- Ngành sinh học phát triển mạnh, nhất là sinh học phân tử, cho phép đi sâu nghiên cứunhững bí ẩn của nguồn gốc loài người, trong đó có nguồn gốc của... sự già.Sinh lý lão khoa theo y học cổ truyềnSách Hoàng đế nội kinh đã viết về sự phát triển của tuổi già như một quy luật của thiênnhiên, là một quá trình tiếp diễn liên tục ngay từ thời thơ ấu. Tuy nhiên, theo sách này, sựgià hóa, có nghĩa là sự suy thoái các chức năng sống, chỉ bắt đầu rõ rệt nhất ở tuổi 40 củanam và tuổi 35 của nữ.Sự suy thoái khi tuổi già theo y học cổ truyền liên quan chặt chẽ với những quy luật sinhlý của y học cổ truyền, đó là quy luật âm dương, được khái quát như sau:- Con gái 7 tuổi thận khí đầy đủ, răng thay, tóc dài ra; 14 tuổi thiên quý đến, mạch nhâmthông, có kinh nguyệt, có thể sinh con; 21 tuổi, thận khí thịnh vượng, mọc răng khôn,thân thể trưởng thành, cường tráng; 28 tuổi gân xương rắn chắc, tóc dài tối đa, thân thểcường tráng; đến 35 tuổi kinh mạch dương minh giảm sút, sắc mặt bắt đầu khô, nhănnheo, kém tươi, tóc bắt đầu rụng; đến 42 tuổi, mạch của 3 kinh dương đều sút kém, toànbộ sắc mặt tiều tụy, kém hồng hào, tóc bắt đầu hoa râm; đến 49 tuổi, mạch nhâm trốngrỗng, mạch thái xung suy yếu, thiên quý khô kiệt, kinh nguyệt hết, thân thể già yếu màkhông sinh đẻ được nữa.- Con trai 8 tuổi thận khí sung túc, lông tóc dài ra, thay răng. Ðến 16 tuổi, thận khí đầyđủ, thiên quý thành thục, tinh khí đầy đủ, và có thể có con. 24 tuổi, thận khí thịnh vượng,gân xương rắn chắc, mọc răng khôn, sinh trưởng phát dục đến cực độ. 32 tuổi, gân cốt, cơbắp sung mãn nhất. Ðến 40 tuổi, thận khí bắt đầu suy, tóc bắt đầu rụng. 48 tuổi, dươngkhí ở phần trên suy kiệt, sắc mặt khô ráo, tiều tụy, tóc điểm bạc. 56 tuổi, can khí suy kém,gân mạch hoạt động kém, thiên quý kiệt, tinh thiếu, thận suy, thân thể mỏi mệt, răngrụng, tóc rụng.Bệnh lý lão khoa theo y học cổ truyền- Khí suy: bắt đầu biểu hiện ở tuổi 35 cho đến 42 tuổi. Các động tác cơ thể bắt đầu giảmlinh hoạt, xu hướng thích ngồi, da dẻ bắt dầu kém tươi, tóc bắt đầu hoa râm, cơ thể nặngnề hơn, xuất hiện sự mệt mỏi, đoản khí, dễ bị ngoại cảm, tinh khí giảm sút, răng kémtươi, mắt bắt đầu nhìn kém. Tất cả những biểu hiện này xuất hiện với mức độ khác nhau.Xét về mặt bệnh lý là các mức độ hư chứng khác nhau của khí.- Can suy: bắt đầu biểu hiện ở 45-59 tuổi. Xuất hiện các triệu chứng của can huyết hư làmắt nhìn không rõ, mạch nhâm trống rỗng, mạch thái xung suy yếu nên kinh nguyệt giảmdần và hết, sắc mặt khô ráo, tiều tụy, tóc điểm bạc, gân mạch hoạt động kém, thiên quýkiệt, tinh suy giảm, thân thể mệt mỏi, vận động chậm dần.- Tâm khí suy: Biểu hiện rõ ở lứa tuổi 60. Tâm khí không đủ, do đó ảnh hưởng đến sựvận hành của huyết dịch nên hay bị bệnh lý về huyết như ăn ngủ kém, ngại vận động, haybuồn rầu, suy nghĩ. Giai đoạn này ứng vào thời kỳ con người bắt đầu thôi các hoạt độngxã hội và giảm cường độ các hoạt động sống.- Tỳ khí hư: biểu hiện ở lứa tuổi 70, cơ bắp teo nhẽo, hay đầy bụng, khó tiêu. Ðàm thấp ứđọng, cơ thể mệt mỏi, khí hư hạ hảm. Sức đề kháng với ngoại tà giảm sút. Da khô, nhănnheo.- Phế khí hư: biểu hiện ở lứa tuổi 80, phế khí hư kém làm đoản khí, suyễn thở, chức năngtuyên phát và túc giảng của phế suy gây ủng trệ, phế không tàng được phách nên nói lẫn,bì mao thưa hở dễ bị trúng phong, hay nằm, ít nói, thường không tự chăm sóc bản thânđược.- Thận hư: biểu hiện xương cốt mềm yếu, tinh tủy kém, kinh mạch trống rỗng. Mạchloạn, ngũ tạng lục phủ đều hư suy, chân tay lạnh, da bọc xương, khí hư thoát, khôngmuốn ăn uống, rối loạn bài tiết. Giai đoạn tột cùng này biểu hiện rõ ở lứa tuổi 90.Nhìn chung, các biểu hiện của khí suy xuất hiện đầu tiên. Vì chân khí suy giảm nên làmyếu các tạng phủ. Chính khí của tạng cũng suy sẽ gây tổn thương thực thể cho các tạngvà làm rối loạn hoạt động chức năng của tạng phủ.Do đó, phương hướng chính của y học cổ truyền trong việc đề phòng bệnh tật và chốnglão hóa là điều chỉnh các rối loạn chức năng, đặc biệt chú ý phần khí, nguồn năng lượn ...