Tuổi thành tạo của khoáng hóa Molipden Ô Quy Hồ, Tây Bắc Việt Nam và ý nghĩa địa chất

Kỹ thuật pyrite Rb-Sr đã được sử dụng để xác định thời điểm khoáng hóa, kết quả cho thấy khoáng hóa molipdenite của O Quy Hồ ở tây bắc Việt Nam được hình thành ở Paleogen (~ c.a 38 Ma). Sự khoáng hóa molydenite đồng thời với sự hình thành đá granit xốp hạt mịn và lecogranite của Ye Yen Sun phức tạp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tuổi thành tạo của khoáng hóa Molipden Ô Quy Hồ, Tây Bắc Việt Nam và ý nghĩa địa chấtT¹p chÝ c¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt32(2), 151-1556-2010TUæI THµNH T¹O CñA KHO¸NG HO¸MOLIPDEN ¤ QUY Hå, T¢Y B¾C VIÖT NAM Vµý NGHÜA §ÞA CHÊTPH¹M TRUNG HIÕUI. Më ®ÇuTrong diÖn ph©n bè kho¸ng ho¸ molipden ¤Quy Hå ph¸t triÓn réng r·i c¸c kho¸ng vËt quÆngpyrit vµ lµ tæ hîp kho¸ng vËt quÆng ®−îc sinhthµnh cïng giai ®o¹n t¹o kho¸ng víi molipdenit.Trong qu¸ tr×nh t¹o kho¸ng, pyrit kÕt tinh ë nhiÖt®é cao (227-320 oC) [22], n¨ng l−îng m¹nh, trong®iÒu kiÖn nhiÖt dÞch nhiÖt ®é trung b×nh, tinh thÓnhanh chãng kÕt tinh vµ cã ®é tù h×nh cao, tõ ®ã cãthÓ b¶o tån ®−îc hÖ cña ®ång vÞ ban ®Çu vµ kh«ngdÔ bÞ ¶nh h−ëng bëi qu¸ tr×nh nhiÖt dÞch t¹o quÆng[3, 22]. ViÖc ®Þnh tuæi cho c¸c pyrit nµy cã thÓ x¸c®Þnh ®−îc thêi gian thµnh t¹o cña giai ®o¹n t¹okho¸ng. Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®−êng ®¼ng thêiRb-Sr tõ nh÷ng n¨m 90 cña thÕ kû XX ®−îc södông ®Þnh tuæi ®ång vÞ cho kho¸ng vËt quÆng pyritvíi môc ®Ých x¸c ®Þnh thêi gian t¹o quÆng. MÆc dïph−¬ng ph¸p ®Þnh tuæi nµy ®· thu ®−îc nh÷ngthµnh c«ng nhÊt ®Þnh [22, 23], song vÉn cßn nh÷ngh¹n chÕ, nªn hiÖu suÊt thµnh c«ng cña mçi lÇn ph©ntÝch kh«ng cao. Th«ng th−êng, tr−íc khi ph©n tÝchhÖ ®ång vÞ Rb - Sr ng−êi ta thùc hiÖn ph©n tÝch vil−îng Rb, Sr cho pyrit. NÕu hµm l−îng cña c¸cnguyªn tè nµy cao hoµn toµn cã thÓ hy väng vµomét kÕt qu¶ thµnh c«ng ; ng−îc l¹i nÕu hµm l−îngRb vµ Sr qu¸ thÊp (< 0,01 ppm) kh«ng nªn thùchiÖn viÖc x¸c ®Þnh tuæi ®ång vÞ hÖ Rb-Sr cho pyrit®Ó tr¸nh l·ng phÝ vÒ thêi gian vµ vËt chÊt. Trongnghiªn cøu nµy chóng t«i ¸p dông ph−¬ng ph¸pRb-Sr thùc hiÖn trªn kho¸ng vËt quÆng pyrit ®Ó x¸c®Þnh tuæi thµnh t¹o cho kho¸ng ho¸ molipden ¤Quy Hå, ®ång thêi bµn luËn vÒ ý nghÜa ®Þa chÊtkhu vùc cña chóng.II. VÞ trÝ lÊy mÉu vµ ®Æc ®iÓmkho¸ng ho¸ molipden trongvïng nghiªn cøuMÉu V0869 trong nghiªn cøu nµy ®−îc lÊy ë vÞtrÝ cã täa ®é 22o2230 ®é vü b¾c vµ 103o4816 ®ékinh ®«ng, x· ¤ Quy Hå, huyÖn Sa Pa, tØnh Lµo Cai,thuéc diÖn ph©n bè c¸c ®¸ granit h¹t nhá vµ granits¸ng mÇu d¹ng porphyr phøc hÖ Yª Yªn Sun.Molipdenit cã kÝch th−íc tõ 0,2 ®Õn 3,5 mm ph©n bètËp trung vµ r¶i r¸c ë phÇn r×a tiÕp xóc gi÷a granit YªYªn Sun vµ c¸c ®¸ v©y quanh thuéc hÖ tÇng SuèiChiÒng, hÖ tÇng Sin QuyÒn hoÆc c¸c thµnh t¹o lôcnguyªn carbonat bÞ sõng ho¸ hÖ tÇng B¶n Nguån[10]. Molipden th−êng ®i cïng víi hai kiÓu thµnh hÖkh¸c nhau, ®ã lµ molipden - th¹ch anh vµ molipden sulfur, gåm c¸c ®íi kho¸ng ho¸ nhá d¹ng m¹ch,kho¸ng vËt quÆng gåm : molipdenit, chalcopyrit,pyrit, magnetit, pyrotin, sphalerit, limonit… Pyrittrong mÉu cã kÝch th−íc tõ 0,3 ®Õn 5,0 mm gåm hailo¹i chÝnh : mét lo¹i t−¬ng ®èi tù h×nh, bÒ mÆt s¹ch,hÇu nh− kh«ng xuÊt hiÖn c¸c vÕt r¹n nøt vµ lo¹i kh¸ccã h×nh d¹ng kÐm tù h×nh h¬n, bÒ mÆt th−êng xuÊthiÖn c¸c vÕt r¹n nøt.III. Ph−¬ng ph¸p ph©n tÝchTõ mÉu V0869 (h×nh 1c) chóng t«i lùa chän c¸c®¬n tinh thÓ pyrit cã kÝch th−íc 4 mm × 4 mm× 3-4 mm, cã ®é tù h×nh cao ®Ó ph©n tÝch. Trongqu¸ tr×nh lùa chän mÉu thu thËp ngoµi thùc ®Þa,mÉu nghiªn cøu bao gåm nhiÒu lo¹i tinh thÓ pyritcã kÝch th−íc kh¸c nhau. Chóng t«i sö dông kÝnhsoi næi ®Ó lùa chän nh÷ng h¹t tinh thÓ cã bÒ mÆthoµn chØnh, hÇu nh− kh«ng xuÊt hiÖn c¸c vÕt r¹nnøt ë bÒ mÆt vµ lo¹i bá c¸c t¹p chÊt, víi môc ®Ýchlùa chän ®−îc h¬n 99 % c¸c h¹t tinh thÓ hoµnchØnh ®Ó kÕt qu¶ ph©n tÝch ®¹t ®−îc hiÖu suÊt thµnhc«ng cao h¬n. Qu¸ tr×nh ph¸ mÉu, ph©n tÝch hµml−îng Rb, Sr vµ ®o b»ng thiÕt bÞ khèi phæ kÕ ®−îcthùc hiÖn t¹i phßng thÝ nghiÖm ®ång vÞ phãng x¹viÖn VËt lý §Þa cÇu vµ §Þa chÊt thuéc viÖn Hµn l©mKhoa häc Trung Quèc. Quy tr×nh ho¸ häc t¸chchiÕt Rb, Sr ®−îc thùc hiÖn t¹i phßng thÝ nghiÖmsiªu s¹ch. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn thÝ nghiÖm,HF, HNO3 ®Òu ®−îc th«ng qua hai lÇn ch−ng cÊt151h¬i thuÇn khiÕt ®Ó gi¶m tèi thiÓu c¸c t¹p chÊt lÉntrong dung dÞch acid. N−íc th«ng qua hÖ thèngthiÕt bÞ Millipore-E ®−îc sö dông trong qu¸ tr×nht¸ch chiÕt ho¸ häc, Sr Blank < 0,2 pg/ml. C¸c tinhthÓ pyrit ®−îc ®−a qua thiÕt bÞ sãng siªu ©m rungchøa HCl nång ®é thÊp víi thêi gian 4-5 phót víimôc ®Ých lµm s¹ch nh÷ng t¹p chÊt lÉn ë bÒ mÆt tinhthÓ, sau ®ã lÊy mét l−îng mÉu tõ 1 ®Õn 2 mg(t−¬ng ®−¬ng kho¶ng 4-5 h¹t ®¬n kho¸ng pyrit)®−a vµo cèc nhùa Teflon, tiÕp theo cho thªm métl−îng hçn hîp Spike 87Rb - 84Sr vµ 0,3 ml 3,5 mol/lHNO3, sau ®ã ®−a vµo tñ sÊy ë nhiÖt ®é 120 oCtrong thêi gian 24h ®Ó lµm tan hoµn toµn mÉu. Saukhi mÉu ®−îc hoµ tan hoµn toµn, sö dông ph−¬ngph¸p t−¬ng t¸c anion víi keo Spec-Sr vµ 3 mol/lHNO3 tiÕn hµnh t¸ch chiÕt thuÇn khiÕt hµm l−îngRb vµ Sr trong pyrit. Toµn bé quy tr×nh ph©n tÝch ho¸Rb vµ Sr Blank lµ 5~6 pg [4] (Blank lµ m«i tr−êngtrong phßng thÝ nghiÖm chøa Rb, Sr vµ hµm l−îng Rb,Sr cã trong n−íc tinh khiÕt). Sr vµ Rb trong mÉu ph©ntÝch ®−îc ®−a lªn d©y tãc W vµ Ta th«ng qua dông côthÝ nghiÖm pipep, tû sè ®ång vÞ ®−îc ®o trªn m¸y phækÕ ®é chÝnh x¸c cao IsoProbe-T do §øc s¶n xuÊt, c¸ctham sè cña thiÕt bÞ cã thÓ tham kh¶o trong [4, ...