Tuyến Trùng Hại Khoai Mỡ

Tham khảo tài liệu tuyến trùng hại khoai mỡ, nông - lâm - ngư, nông nghiệp phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tuyến Trùng Hại Khoai Mỡ Tuyến Trùng Hại Khoai Mỡ Khoai mỡ (Dioscorea alata Linn.) là một trong 600 loài của giống Dioscorea được trồng làm cây lương thực rất lâu đời. Một số loài khác của Dioscorea cũng được con người trồng, hoặc khai thác từ cây dại để sử dụng như một loại lương thực như: D. esculenta Burk. từ), D. (khoaihispida Dennt. (củ nần), D. pierrel Prain. (củ từ nước), D. bulbifera Linn.(khoai dái)… Trên thế giới, cây khoai mỡ được trồng ở 3 vùng chính: TâyPhi, khu vực biển Thái Bình Dương (kể cả Nhật Bản) và các nước trongvùng biển Caribê. Tại Việt Nam, khoai mỡ cũng được trồng làm cây lươngthực ở khá nhiều nơi trong đó có tỉnh Long An là một trong những nơi códiện tích khoai mỡ lớn và tập trung nhất.Khoai mỡ được trồng bằng củ và có thể trồng theo kiểu độc canh. Tuy nhiênđể hạn chế các loại bệnh hại nên trồng khoai mỡ luân canh với một số câytrồng khác. Điều kiện môi trường tốt cho sinh trưởng của khoai mỡ là : mùamưa kéo dài và lượng mưa đạt tối thiểu là 1500 mm, nhiệt độ trung bìnhkhoảng 30oC, đất tơi xốp và tầng canh tác dày.Các loại tuyến trùng gây hại khoai mỡNgười ta đã tìm thấy nhiều giống tuyến trùng luôn có mặt trong đất trồngkhoai mỡ, trong số này các giống nội ký sinh (endoparassite) được đánh giálà gây hại nhiều nhất. Có 3 giống được xem là gây hại nhiều cho khoai mỡlà: Scutellonem bradys, Pratylenchus coffeae và Meloidogyne spp.1. Scutellonema bradysĐây là tuyến trùng gây ra bệnh “thối khô” trên khoai mỡ. Tuyến trùng nàyđược tìm thấy ở tất cả các vùng trồng khoai mỡ trên thới giới.Bệnh xảy ra ở lớp vỏ ngoài và có thể lan sâu vào bên trong từ 1.5- 2 cm.Ởlớp này thường có rất nhiều tuyến trùng sinh sống trong đó. Giai đoạn đầuchỗ vết thối của phần vỏ ngoài xuất hiện một chất nhầy như kem, có màuvàng sáng. Sau đó bệnh tiếp tục lan đến những nơi khác và thường chỉ lansâu vào bên trong khoảng 2 cm. Cuối giai đoạn của bệnh, các mô bệnhchuyển sang màu vàng sẫm , nâu. Rồi cuối cùng là màu đen. Bệnh thườngxảy ra trên các củ ở giai đoạn tăng trưởng mạnh, giai đoạn gần thu hoạch vàđặc biệt là trong thời gian tồn trữ, giai đoạn này thường có sự phối hợp giữatuyến trùng và các vi sinh gây bệnh khác làm cho bệnh trầm trọng thêm.Hoàn toàn không có triệu chứng nào của bệnh thể hiện trên lá, do đó chỉquan sát phần cây (dây leo) trên mặt đất sẽ không thể phát hiện được bệnh.S. bradys là một loại tuyến trùng di trú nội ký sinh có trong đất, trong rễ, vàtrong củ. Điều đáng nói là những tuyến trùng khi đã vào trong củ rồi sẽ tiếptục sinh sản rất nhanh và bệnh sẽ trầm trọng thêm nhất là giai đoạn sau thuhoạch đưa vào tồn trữ. Trong thời gian tồn trữ từ 4 – 6 tháng số lượng tuyếntrùng có trong củ sẽ tăng lên từ 5 – 8 lần so với số lượng ban đầu (nhiệt độmôi trường tồn trữ khoảng 25 – 32oC).Tuyến trùng S. bradys có khả năng thích nghi với điều kiện môi trường rấttốt, khi trong đất không có ký chủ thích hợp tuyến trùng vẫn có khả năng tồntại và phát triển. Do những điều vừa nói ở trên chúng ta cũng thấy rằng củgiống nếu không chọn lọc kỹ, không loại bỏ những củ đã nhiễm tuyến trùngthì chính củ giống là nguồn phát tán tuyến trùng rất đáng kể. Phòng trừtuyến trùng hữu hiệu phải bắt đầu từ khâu chọn giống .2. Pratylenchus coffeaeTuyến trùng Pratylenchus coffeae cũng là một loại di tú nội ký sinh giốngnhư tuyến trùng S. bradys- Tuyến trùng P. coffeae có thể xâm nhập và gây thối vào sâu trong củ so vớituyến trùng S. bradys, thường từ 5 cm hay sâu hơn.Trên các cây bị nhiễmPratylenchus coffeae thì phần thân (dây leo) ở bên trên cũng thường có dấuhiệu cây bị nhiễm tuyến trùng như: lá vàng sớm, dây còi cọc kém phát triểnso với các dây không bị nhiễm. Do đó có thể quan sát phần dây deo để chẩnđoán tình trạng nhiễm bệnh.- Tuyến trùng P. coffeae rất nhạy cảm với điều kiện nhiệt độ môi trường.Tuyến trùng sẽ ngừng sinh sản nếu nhiệt độ môi trường bảo quản giảmxuống ở khoảng 12 – 13oC.3. Meloidogyne spp.Meloidogyne spp. còn gọi là tuyến trùng gây sưng rễ do các khối u như mụncóc mà chúng tạo ra cho củ trong suốt quá trình ký sinh. Đây là giống tuyếntrùng có phổ ký chủ khá rộng, ngoài cây khoai mỡ chúng còn có khả nănggây hại trên rất nhiều giống cây trồng khác. Meloidogyne có 5 loài khá phổbiến trên thế giới cũng như tại Việt Nam, M. javanica được đánh giá là nguyhiểm nhất do những thiệt hại về mặt kinh tế mà chúng gây ra.Dấu hiệu điển hình rất dễ dàng nhân ra đối với giống tuyến trùng này lànhững bướu trên bề mặt của củ. Trong quá trình ký sinh, tuyến trùng này tiếtra những kích thích tố làm các tế bào tăng trưởng không bình thường về mặtthể tích. Sau thời kỳ phình to về thể tích của từng tế bào là giai đoạn hìnhthành các đại tế bào do sự sát nhập của nhiều tế bào lại với nhau làm cho ônhiễm bệnh phình to bất thường tạo ra những khối u đặc trưng như đã nói ởtrên. Bên trong các khối u này là thân của những tuyến trùng cái biến dạngtừ hình sợi chỉ sang hình như quả lê chứa đầy trứng. Cuối cùng các trứngnày sẽ được phóng thích ra ngoài đất dưới dạng các túi nhày vào thời điểmcác mô của vỏ củ bị hoại hoàn toàn. Những củ bị nhiễm Meloidogyne sppthường giảm khả năng mọc mầm rất nhanh.Các biểu hiện bên trên (phần dây leo và lá) cũng có thể quan sát dễ dàng.Các cây bị nhiễm thường có bộ lá vàng úa, rụng sớm, ngọn không phát triển. ...