Tỷ lệ và và một số yếu tố liên quan đến tăng huyết áp ở dân tộc Thái 35 - 64 tuổi tại 2 huyện của tỉnh Điện Biên năm 2014

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm xác định tỷ lệ tăng huyết áp (THA) và một số yếu tố liên quan đến THA của người dân tộc Thái 35 - 64 tuổi tại Điện Biên năm 2014. Đối tượng và phương pháp: mô tả cắt ngang, sử dụng phương pháp STEPs của Tổ chức Y tế Thế giới (TCYTTG) trên người dân tộc Thái nhóm tuổi 35 - 64 đang sống tại huyện Tuần Giáo và huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Tỷ lệ và và một số yếu tố liên quan đến tăng huyết áp ở dân tộc Thái 35 - 64 tuổi tại 2 huyện của tỉnh Điện Biên năm 2014 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2016 TỶ LỆ VÀ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN ĐẾN TĂNG HUYẾT ÁP Ở DÂN TỘC THÁI 35 - 64 TUỔI TẠI 2 HUYỆN CỦA TỈNH ĐIỆN BIÊN NĂM 2014 Trần Thị Lành*; Hoàng Văn Lương**; Trần Thị Thanh Hương*** Phạm Thế Xuyên****; Nguyễn Minh Sang*** TÓM TẮT Mục tiêu: xác định tỷ lệ tăng huyết áp (THA) và một số yếu tố liên quan đến THA của người dân tộc Thái 35 - 64 tuổi tại Điện Biên năm 2014. Đối tượng và phương pháp: mô tả cắt ngang, sử dụng phương pháp STEPs của Tổ chức Y tế Thế giới (TCYTTG) trên người dân tộc Thái nhóm tuổi 35 - 64 đang sống tại huyện Tuần Giáo và huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên. Kết quả và kết luận: tỷ lệ THA 38,2%; tuổi càng cao tỷ lệ THA càng nhiều, nam có tỷ lệ THA cao hơn nữ có ý nghĩa thống kê (p < 0,001); THA có mối liên quan với tần suất sử dụng rượu trong 30 ngày vừa qua, chưa phát hiện mối liên quan với tình trạng sử dụng thuốc lá, chế độ ăn rau quả cũng như hoạt động thể lực; THA có mối liên quan chặt chẽ với chỉ số khối cơ thể (BMI) và vòng eo. * Từ khóa: Tăng huyết áp; Yếu tố liên quan; Dân tộc Thái; Điện Biên. The Rate and Some Related Elements to Hypertension of Thai Ethnic Aged 35 - 64 Years in Two Districts of Dienbien Province in 2014 Summary Objectives: To investigate the prevalence and some related factors of hypertension of Thai people 35 - 64 years old at Dienbien 2014. Subjects and methods: Cross-sectional study was conducted on 966 Thai people aged 35 - 64 living in Tuangiao and Dienbien districts by applied STEPs method. Results: Prevalence of hypertension was 38.2%; the rate of hypertension is higher by age, men had higher rate of hypertension than women and the difference is statistically significant (p < 0.001); hypertension has been correlated with the frequency of alcohol use in the last 30 days, but no relation to the status of tobacco use, diet vegetables and physical activity was found. Hypertension was closely associated with body mass index (BMI) and waist measures. * Key words: Hypertension; Related factor; Thai ethnic; Dienbien province. ĐẶT VẤN ĐỀ Tăng huyết áp là khi huyết áp tâm thu ≥ 140 mmHg và/hoặc huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg [1]. THA là một trong những yếu tố nguy cơ trung gian chính của bệnh không lây nhiễm và bệnh tim mạch. * Trường Cao đẳng Y tế Điện Biên ** Học viện Quân y *** Trường Đại học Y Hà Nội **** Sở Y tế tỉnh Điện Biên Người phản hồi (Corresponding): Trần Thị Lành (lanhyt@gmail.com) Ngày nhận bài: 28/03/2016; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 16/05/2016 Ngày bài báo được đăng: 01/06/2016 41 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 5-2016 Theo báo cáo toàn cầu về bệnh không lây nhiễm của TCYTTG năm 2010, trong khoảng 57 triệu trường hợp tử vong năm 2008 có 36 triệu người tử vong (63%) là do bệnh không lây nhiễm, đặc biệt nguyên nhân hàng đầu của tử vong do bệnh không lây nhiễm trên toàn cầu là bệnh tim mạch [6]. Ước tính năm 2025, trên toàn thế giới sẽ có khoảng 1,56 tỷ người bị THA [5]. Tại Việt Nam, theo điều tra của Viện Tim mạch (2008) trên 8 tỉnh/thành phố trong cả nước, có tới 25,1% dân số (tương đương 11 triệu người) ≥ 25 tuổi bị THA [4]. Yếu tố nguy cơ phổ biến gây THA thường liên quan tới lối sống, cụ thể là: hút thuốc lá, ít hoạt động thể lực, lạm dụng rượu-bia, chế độ ăn không hợp lý và thói quen ăn mặn. Có thể thấy các yếu tố này phần nào liên quan đến văn hóa. Mặc dù ở Việt Nam đã có nhiều nghiên cứu về THA, nhưng chưa có nghiên cứu nào được thực hiện trên dân tộc Thái, một dân tộc có thói quen ăn uống, sinh hoạt khác với các nhóm dân tộc khác. Vì vậy, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm: Xác định tỷ lệ THA và mô tả một số yếu tố liên quan tới THA của người dân tộc Thái 35 - 64 tuổi tại Điện Biên năm 2014. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. Người dân tộc Thái, nhóm tuổi 35 - 64 có hộ khẩu tại huyện Tuần Giáo và Điện Biên, không phân biệt giới, trình độ học vấn, không bị câm điếc, không bị rối loạn tâm thần, rối loạn trí nhớ, không mắc bệnh cấp tính và tình nguyện tham gia nghiên cứu. 42 2. Phƣơng pháp nghiên cứu. Nghiên cứu mô tả cắt ngang. * Công cụ nghiên cứu: bộ công cụ STEPs của TCYTTG đã được dịch ra tiếng Việt và hiệu chỉnh cho phù hợp với Việt Nam; thước đo chiều cao, cân đo trọng lượng, máy đo huyết áp. * Phương pháp thu thập số liệu: nhóm điều tra viên gồm 10 người thuộc chuyên ngành y tế công cộng, điều dưỡng viên được tập huấn về cách thức thu thập số liệu và quy trình triển khai nghiên cứu. * Phân tích kết quả: nhập số liệu bằng phần mềm Epi.data, phân tích bằng phần mềm Stata 15.0. Số liệu được phân tích mô tả hoặc tương quan. So sánh giữa các biến liên tục bằng test khi bình phương và t-test khi so sánh các biến rời rạc. Các mức chuẩn để xác định tình trạng yếu tố nguy cơ và tình trạng trung gian dựa trên tiêu chuẩn của TCYTTG như sau: - Tiêu thụ rượu bia: dựa trên tần suất sử dụng rượu bia trong 3 ...