Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) xây dựng bản đồ đơn vị đất đai huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên

Đề tài đã ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) để thành lập bản đồ đơn vị đất đai thông qua việc chồng xếp các bản đồ đơn tính: Loại đất, độ dốc, địa hình, và chế độ tưới. Từ 40635,47 ha đất sản xuất nông nghiệp trồng cây hàng năm của huyện Định Hóa đã xác định được 34 đơn vị đất đai gồm 308 khoanh đất.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) xây dựng bản đồ đơn vị đất đai huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên Trương Thành Nam và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 86(10): 75 - 80 ỨNG DỤNG HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐỊA LÝ (GIS) XÂY DỰNG BẢN ĐỒ ĐƠN VỊ ĐẤT ĐAI HUYỆN ĐỊNH HÓA, TỈNH THÁI NGUYÊN Trương Thành Nam1*, Lâm Thu Hà1, Hà Anh Tuấn2, 1 Trường ĐH Nông Lâm – ĐH Thái Nguyên, 2 Đại học Thái Nguyên, TÓM TẮT Đề tài đã ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (GIS) để thành lập bản đồ đơn vị đất đai thông qua việc chồng xếp các bản đồ đơn tính: Loại đất, độ dốc, địa hình, và chế độ tưới. Từ 40635,47 ha đất sản xuất nông nghiệp trồng cây hàng năm của huyện Định Hóa đã xác định được 34 đơn vị đất đai gồm 308 khoanh đất. Trung bình mỗi đơn vị đất đai có diện tích 304,22 ha. Bản đồ đơn vị đất đai huyện Định Hóa được thành lập sẽ giúp cho công tác đánh giá đất, quy hoạch sử dụng đất của huyện một cách hiệu quả hơn. Từ khoá: GIS, đơn vị đất đai, Định Hóa, sử dụng đất, bản đồ.  ĐẶT VẤN ĐỀ Định Hoá là một huyện miền núi nằm ở phía Tây - Tây Bắc của tỉnh Thái Nguyên, với tổng diện tích đất tự nhiên 52.272,23 ha trong đó đất nông nghiệp chiếm 10404,54 ha. Địa hình phức tạp, độ dốc cao, giao thông đi lại khó khăn, hiệu quả sử dụng đất không cao. Trong khi, trên 80% dân số của huyện làm nông nghiệp. Hoạt động sản xuất nông nghiệp đang có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân trong huyện. đai của huyện, bản đồ hiện trạng, bản đồ địa hình, bản đồ đất… - Phương pháp điều tra, khảo sát thực địa: Dựa vào bản đồ, tiến hành khảo sát thực địa và điều tra các yếu tố đất đai, thuỷ hệ, hiện trạng sử dụng đất. - Phương pháp xây dựng bản đồ đơn vị đất đai: Nhập dữ liệu thuộc tính bằng phần mềm Excel, MapInfor, số hoá các loại bản đồ bằng bộ phần mềm Mapping Office, chồng ghép bản đồ bằng phần mềm ArcView GIS. Vì vậy, việc ứng dụng công nghệ GIS vào lĩnh vực thành lập bản đồ Đơn vị đất đai tại địa phương là hết sức cần thiết nhằm sử dụng đất một cách hiệu quả và lâu dài, xây dựng một ngành nông nghiệp đa canh, đem lại hiệu quả về mặt kinh tế, xã hội và môi trường. Đối tượng nghiên cứu chính của đề tài là toàn bộ hệ thống đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Định Hóa, tỉnh Thái Nguyên. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Hệ thống sông, hồ và đập nước của huyện khá lớn với trên 100 ao hồ lớn nhỏ, đặc biệt có hồ Bảo Linh có diện tích mặt nước trên 80 ha và khoảng 200 đập thuỷ lợi nhỏ dâng tưới cho khoảng trên 3.000 ha. - Phương pháp thu thập dữ liệu: Điều kiện tự nhiên – kinh tế, xã hội, các số liệu về đất đai (đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng, tình hình sử dụng đất đai…), nguồn tư liệu thống kê đất  Tel: 0986767535; Email: thanhnam.tuaf@gmail.com Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Điều kiện tự nhiên – kinh tế - xã hội - Định hoá là huyện miền núi nằm phía Tây Tây Bắc của tỉnh Thái Nguyên, dân số năm 2010 của huyện là 87.947 người. Thu nhập của người dân chủ yếu là trồng lúa, ngô và chè, sản xuất nhỏ lẻ, manh mún nên năng suất chưa cao, trình độ học vấn của người dân còn hạn chế. - Tổng diện tích đất tự nhiên của huyện là 52.272,23 ha, đất dốc chiếm tỷ lệ lớn. Trong đó, đất sản xuất nông nghiệp là 10.404,54 ha. 75 http://www.lrc-tnu.edu.vn Trương Thành Nam và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ Lượng mưa bình quân 1.710mm/năm, nhiệt độ trung bình của năm là 22,50 C, rất thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Xây dựng bản đồ đơn vị đất đai Xây dựng bản đồ phân cấp mức độ tác động của yếu tố thổ nhưỡng 86(10): 75 - 80 7 G7 383,30 14 0,80 8 G8 115,00 5 0,24 9 Núi đá 739,00 6 1,54 48021,50 249 100,00 Tổng Xây dựng bản đồ phân cấp mức độ tác động của yếu tố độ dốc Hình 1. Biểu đồ thổ những huyện Định Hóa Hình 2. Biểu đồ phân cấp độ dốc huyện Định Hóa Bản đồ phân cấp mức độ tác động của các yếu tố thổ nhưỡng huyện Định Hóa được xây dựng trên nền Bản đồ Thổ Nhưỡng Tỉnh Thái Nguyên năm 2005 và dựa trên khả năng cung cấp chất dinh dưỡng, mức độ màu mỡ của các loại đất tiến hành phân cấp. Bản đồ phân cấp độ dốc được tiến hành dựa trên nền bàn đồ địa hình. Sau khi đã có đầy đủ giá trị độ cao của điểm độ cao và đường bình độ, kết quả phân tích được thể hiện như hình 2. Kết quả phân tích cho thấy trong tổng số 48021,5 ha thì loại đất có diện tích lớn nhất là đất Ferarit trên đá macma axit (G4) chiếm tới 52,88%. Còn loại đất có diện tích nhỏ nhất là đất lầy thụt (G8) chiếm tỷ lệ rất nhỏ 0,24 %. Kết quả cho thấy phần lớn diện tích có độ dốc lớn trên 250 chiếm tới 58,48 % khó khăn trong việc tưới tiêu và giao thông, diện tích đất có địa hình bằng phẳng chỉ chiếm 4,02%, với phần diện tích này cho thấy khả năng phát triển các cây lương thực của huyện là rất hạn chế. Bảng 2. Phân cấp chỉ tiêu về độ dốc huyện Định Hóa Bảng 1. Kết quả phân cấp yếu tố thổ nhưỡng TT Phân cấp Diện tích (ha) Số khoanh Tỷ lệ (%) TT Cấp độ Diện tích (ha) Tỷ lệ (%) 1 SL1 2015,00 4,02 1 G1 2224,00 37 4,63 2 SL2 6724,09 13,43 2 G2 4614,00 113 9,61 3 ...