Ứng dụng kỹ thuật đồng vị đánh giá khả năng bổ cấp cho tầng chứa nước pleistocene trên ở đồng bằng Nam Bộ

Bài viết Ứng dụng kỹ thuật đồng vị đánh giá khả năng bổ cấp cho tầng chứa nước pleistocene trên ở đồng bằng Nam Bộ trình bày khái quát về điều kiện tự nhiên và đặc điểm địa tầng địa chất thủy văn đồng bằng Nam Bộ; Quan hệ thủy lực giữa nước sông Vàm Cỏ Đông và nước ngầm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ứng dụng kỹ thuật đồng vị đánh giá khả năng bổ cấp cho tầng chứa nước pleistocene trên ở đồng bằng Nam BộTuyển tập báo cáo Hội nghị Khoa học và Công nghệ hạt nhân toàn quốc lần thứ 14Proceedings of Vietnam conference on nuclear science and technology VINANST-14 ỨNG DỤNG KỸ THUẬT ĐỒNG VỊ ĐÁNH GIÁ KHẢ NĂNG BỔ CẤP CHO TẦNG CHỨA NƯỚC PLEISTOCENE TRÊN Ở ĐỒNG BẰNG NAM BỘ USE OF ISOTOPE TECHNIQUES TO EVALUATE THE RECHARGED ABILITY OF THE UPPER PLEISTOCENE AQUIFER IN THE NAMBO PLAIN TRAN THI BICH LIEN, NGUYEN KIEN CHINH, HUYNH LONG, NGUYEN VAN PHUC, LAM HOANG QUOC VIET, NGUYEN PHAM TUONG MINH. Center for Nuclear Technologies, 217 Nguyen Trai Street, District 1, Ho Chi Minh city E-mail: tbichlien@gmail.comTóm tắt: Ở Đồng bằng Nam Bộ, số liệu quan trắc động thái và chất lượng nước dưới đất đã cho thấy dấu hiệu suy giảm cảvề lượng và chất trong các tầng chứa nước hiện hữu và việc khai thác nước dưới đất thời gian qua được cho là một nguyênnhân của sự suy giảm này. Điều đó cho thấy cần phải tiếp tục nghiên cứu, đặc biệt là về khả năng bổ cấp hiện đại của cáctầng chứa nước, để tái đánh giá tiềm năng nước dưới đất khu vực. Với mục đích đó, kỹ thuật thủy văn đồng vị được ápdụng để đánh giá khả năng bổ cấp của tầng chứa nước Pleistocene trên (qp3), một nguồn nước cấp quan trọng ở khu vựcnông thôn tại Đồng bằng Nam Bộ trong khuôn khổ của đề tài cấp Bộ do Trung tâm Hạt nhân thành phố Hồ Chí Minh thựchiện năm 2020-2021.Trong nghiên cứu này, mẫu nước các loại gồm nước dưới đất tầng qp 3, nước sông và nước mưa đã được thu thập và phântích thành phần đồng vị bền (2H, 18O), tritium (3H), carbon phóng xạ (14C) và những chỉ tiêu hóa nước cơ bản. Số liệu vềthành phần đồng vị bền trong nước dưới đất được dùng để xác định nguồn gốc hình thành của nước trong tầng chứa nướctrong khi hàm lượng 3H và 14C được sử dụng để tính tuổi nước dưới đất và dự đoán về khu vực tiếp nhận nước mưa bổ cấpcho tầng chứa nước; kết hợp với số liệu thành phần đồng vị bền và hàm lượng 3H trong nước sông để đánh giá quan hệ thủylực giữa nước sông và nước dưới đất.Kết quả thu được tới nay cho thấy: i) Nước dưới đất tầng qp 3 ở Đồng bằng Nam Bộ có nguồn gốc từ nước khí tượng, đượchình thành ở những giai đoạn khác nhau. ii) Hàm lượng 3H và hàm lượng 14C cao trong một số mẫu nước dưới đất cho thấytầng chứa nước có tiếp nhận nước mưa hiện đại thấm xuống như một nguồn bổ cấp. iii) Sự tương đồng về thành phần đồngvị bền trong nước sông Vàm Cỏ và nước dưới đất lân cận sông cho thấy giữa chúng có quan hệ thủy lực. Đây là cơ sở quantrọng để đánh giá khả năng bổ cấp cho tầng qp 3 của sông Vàm Cỏ.Nghiên cứu này vẫn đang được tiếp tục thực hiện.Từ khóa: Nước dưới đất, Tầng chứa nước qp3, Thành phần đồng vị, 2H, 18O, 3H, 14C, Đồng bằng Nam Bộ.Abstract: In the Nambo Plain, the monitoring data on dynamics and quality of groundwater has shown declining signs inquantity and quality both in the existing groundwater aquifers, and the exploitation of groundwater in recent time isbelieved to be a cause of this decline. That shows the need for further research, especially on the modern recharge ability ofthe existing groundwater aquifers, to re-evaluate the groundwater potential of the region. For that purpose, isotopetechniques are applied to evaluate the recharge ability of the upper Pleistocene aquifer (qp3), an important source of watersupply in rural areas in the Nambo Plain under the framework of a project conducted by the Center for NuclearTechnologies in 2020-2021.In this study, water samples including groundwater, river water and rainwater were collected and analyzed for stableisotope composition (2H, 18O), tritium (3H) , radiocarbon (14C) and major hydro-chemical parameters. Data on stableisotope composition in groundwater are used to define the origin of groundwater while tritium and 14C content are used todetermine groundwater age and to predict the aquifer’s recharge zone; and in combining with the stable isotopecomposition and tritium content of river water to evaluate the dynamic relationship between river water and groundwater.So far, the obtained results show that: i) Groundwater in the study aquifer is originated from meteorological water andformed at different stages. ii) The high 3H and 14C content in some groundwater samples indicate that the aquifer hasmodern rainwater infiltrated as a recharge source. iii) The similarity of stable isotope composition in the Vam Co riverwater and groundwater adjacent to the river shows that there is a hydraulic relationship between them. This is an importantbasis for assessing the recharge ability to the qp3 aquifer of the Vam Co river water.This research is still ongoing.Keywords: Groundwater, qp3 aquifer, Isotopic composition, 2H, 18O, 3H, 14C, Nambo Plain.1 ...