Ung thư vòm miệng và cổ họng - Phần 1

Mỗi năm tại Hoa Kỳ có khoảng 29 ngàn người bị ung thư vòm miệng & cổ họng. Vòm miệng và cổ họng có nhiều phần, xem hình vẽ: Hiểu biết căn bản về ung thư Ung thư khởi đầu từ tế bào, đơn vị căn bản của mọi mô, mô tạo thành bộ phận. Bình thường, tế bào khỏe mạnh sinh sản và tăng trưởng tạo ra những tế bào con khi cần thiết. Khi tế bào khỏe mạnh già lão hoặc bị hư hoại, chúng chết, và các tế bào mới thay thế. Đôi khi, quá trình...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ung thư vòm miệng và cổ họng - Phần 1 Ung thư vòm miệng và cổ họng Phần 1 Mỗi năm tại Hoa Kỳ có khoảng 29 ngàn người bị ung thư vòm miệng& cổ họng. Vòm miệng và cổ họng có nhiều phần, xem hình vẽ: Hiểu biết căn bản về ung thư Ung thư khởi đầu từ tế bào, đơn vị căn bản của mọi mô, mô tạo thànhbộ phận. Bình thường, tế bào khỏe mạnh sinh sản và tăng trưởng tạo ra nhữngtế bào con khi cần thiết. Khi tế bào khỏe mạnh già lão hoặc bị hư hoại,chúng chết, và các tế bào mới thay thế. Đôi khi, quá trình sinh-tử trật tự kểtrên bị đảo lộn. Tế bào mới xuất hiện trong khi cơ thể không cần đến, hoặc tếbào già lão, hư hoại không chết như đã định, sự tích tụ của các tế bào mới vàcũ tạo thành khối gọi là khối u, bướu hay tumor. Khối u (bướu) có thểlành (benign) hoặc độc (malignant). Bướu lành thường không độc hạinhư bướu độc. Bướu lành: - Ít khi gây tử vong - Thường không cần giải phẫu để cắt - Không ăn lậm (invasive) đến các mô lân cận - Không lan xa đến những bộ phận khác trong cơ thể Bướu độc: - Có thể gây tử vong - Có thể tái phát sau khi đã được cắt bỏ, chữa trị - Có thể ăn lậm đến các mô lân cận - Lan ra các bộ khác Tế bào ung thư lan rộng bằng cách tách rời từ khối u đầu tiên hay khốiung thư nguyên phát (primary tumor). Các tế bào này theo mạch máu (bloodvessel) hoặc mạch bạch huyết (lymph vessel) đến mọi bộ phận trong cơ thể.Tế bào ung thư có thể “bám“ vào các bộ phận và sinh sản, tạo nên một khốiu mới hay khối ung thư thứ phát (secondary tumor), có thể gây hư hoại cácbộ phận này. Sự lan tràn của tế bào ung thư gọi là “metastasis“. Ung thư vòm miệng là một phần của ung thư đầu cổ. Hầu hết ung thưvòm miệng xuất hiện tại lưỡi và sàn của miệng. Ung thư vòm miệngthường bắt đầu từ loại tế bào có tên squamous. Tế bào ung thư cũng lan đến các phần khác tại cổ, phổi và các bộ phậntrong cơ thể. Khối u mới có cùng loại tế bào ung thư như khối u nguyênphát.* Thí dụ khi ung thư vòm miệng lan đến phổi, tại phổi tế bào ung thưtìm thấy là tế bào ung thư vòm miệng, và được gọi là ung thư vòm miệng lanđến phổi, được chữa trị như ung thư vòm miệng.* Những người dễ bị ung thư vòm miệng: Bác sĩ không thể giải thích tại người này bị ung thư mà kẻ khác khôngbị. Tuy nhiên ung thư không phải là bệnh truyền nhiễm, không lan từ ngườinọ sang người kia. Những người có các yếu tố gia tăng nguy cơ bị ung thưkhông hẳn là sẽ bị ung thư. Các yếu tố này bao gồm: § Thuốc lào thuốc lá và những chế phẩm là nguyên nhân chính dẫnđến ung thư vòm miệng. Dùng thuốc lào thuốc lá càng lâu, tỷ lệ rủi ro càngcao, nhất là những nguòi vừa dùng thuốc lá vừa uống rượu; khoảng 75% cácca ung thư vòm miệng là những nguòi hút thuốc lá, uống rượu hoặc dùng cảhai thứ. § Rượu: uống càng nhiệu rượu tỷ lệ ung thư vòm miệng càng cao, tỷlệ này lên cao hơn nữa khi dùng cả thuốc lá. § Ánh nắng gia tăng tỷ lệ ung thư môi; dùng son hoặc các loại kemthoa môi, đội mũ nón để chắn ánh nắng giúp giảm tỷ lệ ung thư môi. Ngừng hút thuốc giảm tỷ lệ ung thư vòm miệng, và giảm tỷ lệ ung thưphổi, thanh quản, miệng, tụy tạng, bàng quang và thực quản. * Có nhiềunguồn hỗ trợ giúp bạn ngừng hút thuốc: 1) The Cancer Information Services tại 1-800-4-CANCER có thể giúpbạn với những tin tức về việc ngưng hút thuốc 2) Bác sĩ hoặc nha sĩ của bạn có thể giúp bạn cách ngưng hút thuốc 3) Bác sĩ có thể giải thích về các chương trình giúp cai thuốc lá, dùngthuốc cai như bupropion, các loại nicotine dán trên da, kẹo ngậm, kẹo cao su... giúp bạn qua cơn ghiền. 4) The National Cancer Institute the Information Reources có tin tứcvề các chương trình cai thuốc lá do chính phủ liên bang bảo trợ, hãy tìm đọctại trang mạng: http://www.smokefree.gov. Một số tài liệu cho rằng ăn không đủ rau trái có thể gia tăng nguy cơbị ung thư vòm miệng. Các chuyên gia cũng đang tìm hiểu xem nhiễm trùngsvk human papillomavirus (HPV) có gây ung thư vòm miệng hay không. Nếu nghi ngại về ung thư, bạn hãy đi khám bệnh, gặp bác sĩ hoặc nhasĩ và thảo luận với họ mối lo âu của mình. Bác sĩ và nha sĩ có thể sẽ khuyênbạn ngừng hút thuốc lá và giảm uống rượu; đây là hai sự thay đổi quan trọngnhất có thể ngăn ngừa ung thư vòm miệng. Nếu thích tắm nắng, bạn hãydung những loại sáp để bảo vệ môi hoặc đội mụ nón để tránh ánh nắng mặttrời. Chẩn bệnh sớm Khám bệnh định kỳ là dịp tốt đẹp nhất để bác sĩ hoặc nha sĩ khámrăng miệng và tìm dấu vết ung thư. Nhắc nếu bác sĩ hoặc nha sĩ không khámrăng miệng thường xuyên. Triệu chứng Những triệu chứng thông thường bao gồm: • Mảng da trong miệng có màu trắng, trắng pha đỏ hoặc màu đỏ trongmiệng hoặc trên môi • Mảng trắng (leukoplakia) thường thấy nhất; đôi khi mảng trắng trởthành ung thư. • Mảng trắng pha đỏ (erythroleukoplakia) hiếm hơn nhưng thường trởthành ụt • Mảng đỏ (erythroplakia) có màu đỏ tươi và sẽ trở thành ung thư. • Vết lở không lành • Chảy máu trong miệng • Răng lung lay • Khó nuốt thức ăn • Hàm răng giả không vừa vặn nữa • Cục u ở cổ • Đau tai Nếu có một hoặc nhiều triệu chứng kể trên, nên đi khám bệnh để tìmnguyên nhân và chữa trị càng sớm càng tốt, nhiễm trùng hoặc vài chứngbệnh khác cũng có thể tạo ra những triệu chứng kể trên. Chẩn bệnh Nếu có triệu chứng của ung thư vòm miệng, khi đi khám bệnh, bác sĩhoặc nha sĩ sẽ tìm kiếm các dấu hiệu của ung thư như mảng trắng, mảng đỏtrong miệng, cục u hay những dấu hiệu khác qua việc quan sát miệng, lưỡi,răng, nướu và hạch bạch huyết trên cổ. Khi thấy dấu hiệu ung thư, bác sĩ có thể trích mô hay làm sinh thiết.Bác sĩ dùng thuốc tê tại nơi cầ ...