Vài nét về nhà Trần (1225 - 1400) - 3

Vài nét về nhà Trần (1225 - 1400)32.2 Chiến thắng quân Mông Cổ lần thứ hai (1285) Năm 1282. Nguyên chủ sai con là Thoát Hoan làm Trấn Nam Vương, cùng Toa Đô và Ô Mã Nhi dẫn 50 vạn quân giả lấy tiếng mượn đường sang Champa. Riêng Toa Đô chỉ huy một toán thủy binh, tiến đánh Champa bằng đường biển. Trước mưu toan xâm lược của quân Nguyên, vua Trần triệu tập công hầu, quan lại tại Bình Than (Hải Hưng) bàn kế phòng đánh và chia quân đóng giữ các nơi hiểm yếu. Trần Hưng Đạo...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vài nét về nhà Trần (1225 - 1400) - 3 Vài nét về nhà Trần (1225 - 1400) 32.2 Chiến thắng quân Mông Cổ lần thứ hai (1285)Năm 1282. Nguyên chủ sai con là Thoát Hoan làm Trấn Nam Vương, cùng ToaĐô và Ô Mã Nhi dẫn 50 vạn quân giả lấy tiếng mượn đường sang Champa. RiêngToa Đô chỉ huy một toán thủy binh, tiến đánh Champa bằng đường biển.Trước mưu toan xâm lược của quân Nguyên, vua Trần triệu tập công hầu, quan lạitại Bình Than (Hải Hưng) bàn kế phòng đánh và chia quân đóng gi ữ các nơi hiểmyếu. Trần Hưng Đạo được phong làm tiết chế thống lĩnh toàn quân, Trần QuangKhải làm thượng tướng, Trần Khánh Dư làm phó Đô tướng quân.Để khích lệ mọi người đứng lên chiến đấu vì đại nghĩa Trần Hưng Đạo viết vàtruyền bài hịch nổi tiếng Hích Tướng SĩTrong hịch có đoạn tha thiết: ... Huống chi ta cùng các người, sinh ra vào lúc rốiren, lớn lên vào buổi hoạn nạn, thấy sứ giả của giặc qua lại dọc ngang ngoàiđường, khua tất lưỡi cú vọ mà khinh rẻ triều đình, đem cái thân dê chó mà ngạomạn tể tướng... Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, nước mắt đầm đìa,ruột như như cắt, chỉ giận không được ăn thịt nằm da, đốt gan uống máu thù, dẫucho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng camlòng...Tướng sĩ được khích lệ, ai nấy một lòng diệt giặc. Họ lấy mực xâm lên tay hai chữsát Đát để tỏ lòng quyết tâm của mình.Trần Hưng Đạo phân công Trần Khánh Dư đem quân ra trấn giữ cảng Vân Đồn,còn Trần Bình Trọng thì đi đóng đồn trên sông Bình Than. Phạm Ngũ Lão đóng từbiên giới cho đến Chi Lăng, Trần Nhật Duật đóng ở Tuyên Quang đến Tam Đái(Nam Phú Thọ, Đông Bắc Vĩnh Yên). Các tướng khác cũng đem quân đóng giữcác nơi quan yếu. Riêng Trần Hưng Đạo đóng ở Nội Bàng (vùng xã Bình Nội, BắcGiang), trên con đường đi về Vạn Kiếp (Hải Dương) để tiếp ứng cho các nơi.Trong khi ấy, vua Nhân Tông cho người mang lễ vật sang xin nhà Nguyên hoãnbinh nhưng nhà Nguyên không chấp nhận. Thoát Hoan được lệnh tiến quân. VuaNhân Tông bèn triệu tập hội nghị Diên Hồng để bàn xem nên hòa hay nên đánh.Các bô lão đều đồng thanh xin đánh (1.1285).Tháng 1.1285, đại quân do Thoát Hoan chỉ huy ào ạt tiến qua Lạng Sơn, nhằm đếnNội Bàng. Trên đường đi, tuy bị quân của Đại Việt chận đánh kịch liệt, đại quâncủa Thoát Hoan vẫn kéo đến được Nội Bàng và bao vây quân Đại Việt tại đây.Ngày 2.2.1285, một trận chiến ác liệt nổ ra. Thấy thế quân Nguyên quá mạnh,Trần Hưng Đạo cho quân rút về Vạn Kiếp. Thoát Hoan lại cho quân truy đuổi,dùng lực lượng kỵ binh hùng hậu bao vây Vạn Kiếp. Một lần nữa, Trần Hưng Đạolại cho rút quân. Một bộ phận đến đóng ở Hải Đông (Hải D ương), một bộ phậnkhác tiến về Lạng Sơn, còn đại bộ phận rút về giữ Nam ngạn sông Hồng. Cầm cựmột thời gian, đại quân rút về Thiên Trường (Nam Định). Vua và triều đình cùngrời bỏ Thăng Long về tụ tại đây.Quân Nguyên vào thành Thăng Long, gặp phải cảnh nhà không vườn trống, mộtchiến thuật của nhà Trần được nhân dân hưởng ứng. Thoát Hoan cho một toánquân truy đuổi quân Trần Hưng Đạo đến Thiên Trường. Để chặn bước tiến củađịch, Trần Hưng Đạo cho đánh một trận ở sông Thiên Mạc (Hưng Yên). Tại đâyTrần Bình Trọng bị bắt và tử tiết với lời nói bất hủ: Ta thà làm quỷ nước Namcòn hơn làm vương đất Bắc.Bấy giờ 100.000 quân của Toa Đô không đánh thắngđược Champa, bèn kéo quân theo đường bộ ra đánh Nghệ An để hợp quân vớiThoát Hoan. Thoát Hoan liền sai Ô Mã Nhi đem quân theo đường bể tiếp ứng.Trần Hưng Đạo cho Trần Quang Khải đưa binh vào đóng ở Nghệ An chận đườngToa Đô. Toa Đô liền dùng thuyền nhỏ đưa quân theo đường biển ra Trường Yên(Ninh Bình ngày nay).Tình hình hết sức nguy cấp. Quân địch hai gọng từ phía Bắc và dưới phía Nam,cùng đánh thốc để hợp quân. Trần Hưng Đạo phải đưa vua chạy đến Hải Dương,sau đó đến Quảng Yên rồi lại theo đường sông trở về lại Thanh Hóa. Trong hoàngtộc họ Trần có người ra đầu hàng mà điển hình là Trần ích Tắc, con thứ năm củaTrần Thái Tông.Để chặn không cho Toa Độ hội quân cùng Thoát Hoan, Trần Hưng Đạo điều độngTrần Nhật Duật cùng Trần Quốc Toản đón đánh Toa Đô ở bến Hàm Tử (HưngYên). Toa Đô thua to phải rút về chống giữ. Đồng thời Trần Hưng Đạo phái TrầnQuang Khải cùng Phạm Ngũ Lão và Trần Quốc Toản đi vòng đường bể, đánhthẳng vào quân Nguyên ở Chương Dương và tiến sát thành Thăng Long. ThoátHoan đem quân ra chống cự không lại phải bỏ thành Thăng Long chạy về BắcNinh. Quân Đại Việt chiếm lại được thành Thăng Long. Để đánh dấu chiến thắngnày, Trần Quang Khải làm bài thơ Tụng giá hoàn kinh sư.Trong khi ấy, Trần Hưng Đạo cho tiến quân đánh Toa Đô và Ô Mã Nhi ở Tây Kết.Toa Đô bị trúng tên chết còn Ô Mã Nhi thì chạy trốn về nước.Nghe tin Toa Đô tử trận, Thoát Hoan vội đem quân chạy, định rút về, nh ưng TrầnHưng Đạo đã đoán được ý đồ ấy, cho Phạm Ngũ Lão đợi ở Vạn Kiếp, khi quânNguyên chạy sang thì đổ ra đánh. Quân Nguyên thua to, mất hết nửa quân số cònTh ...