Vai trò của quy hoạch xây dựng trong việc giảm phát thải tại các đô thị Việt Nam

Bài viết trình bày vấn đề phát thải khí nhà kính trong các đô thị Việt Nam; vai trò của quy hoạch đô thị trong việc giảm phát thải khí nhà kính trong các đô thị Việt Nam; vai trò của quy hoạch đô thị trong việc giảm phát thải khí nhà kính của đô thị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của quy hoạch xây dựng trong việc giảm phát thải tại các đô thị Việt Nam quy hoaïch & taÙc giaû Vai troø cuûa quy hoaïch xaây döïng trong vieäc giaûm phaùt thaûi taïi caùc ñoâ thò vieät nam thS. hoaøng thò höông giang Vieän Quy hoaïch ñoâ thò vaø noâng thoân quoác gia B ieán ñoåi khí haäu (BÑKH) ñang laø moät trong nhöõng thaùch thöùc lôùn nhaát cuûa nhaân loaïi. Nhöõng aûnh höôûng cuûa BÑKH ñeán con ngöôøi vaø caùc thay ñoåi cuûa heä thoáng khí haäu cuõng ñaõ ñöôïc ghi nhaän töø nhöõng naêm 1950. Nguyeân nhaân chính cuûa BÑKH laø do gia taêng löôïng phaùt thaûi khí nhaø kính (KNK) töø caùc hoaït ñoäng sinh soáng vaø saûn xuaát cuûa con ngöôøi. Tieáp tuïc phaùt thaûi KNK seõ laøm naëng neà theâm nhöõng thay ñoåi cuûa khí haäu toaøn caàu cuõng nhö nhöõng aûnh höôûng tieâu cöïc cuûa noù leân töï nhieân vaø con ngöôøi. Maëc duø khoâng phaûi laø nguoàn phaùt thaûi chính gaây ra BÑKH, nhöng caùc nöôùc ñang phaùt trieån laïi laø nhöõng quoác gia bò aûnh höôûng naëng neà nhaát cuûa BÑKH do coù GDP vaø taêng tröôûng kinh teá thaáp, ñoàng nghóa vôùi vieäc coù ít nguoàn löïc ñeå öùng phoù vôùi nhöõng taùc ñoäng cuûa bieán ñoåi khí haäu. Theo Kòch baûn bieán ñoåi khí haäu toaøn caàu, Vieät Nam laø moät trong 5 nöôùc seõ chòu aûnh höôûng nghieâm troïng cuûa bieán ñoåi khí haäu vaø nöôùc bieån daâng. Con ngöôøi laø naïn nhaân cuûa BÑKH nhöng cuõng chính laø nguyeân nhaân gaây ra noù. Ñoâ thò - nôi taäp trung hôn moät nöûa daân soá theá giôùi laø nguoàn phaùt thaûi khoång loà caàn ñöôïc kieåm soaùt tröôùc tình traïng gia taêng daân soá vaø ñoâ thò hoùa nhanh nhö hieän nay. Theo Baùo caùo toaøn caàu veà Ñònh cö con ngöôøi 2011 “Thaønh phoá vaø Bieán ñoåi khí haäu” cuûa Chöông trình Ñònh cö Con ngöôøi Lieân Hôïp Quoác (UN-HABITAT) ñaõ coâng boá, caùc thaønh phoá phaûi chòu traùch nhieäm tôùi 70% löôïng phaùt thaûi KNK trong khi chæ chieám coù 2% dieän tích. Naêm lónh vöïc phaùt thaûi chính trong ñoâ thò ñöôïc xaùc ñònh laø: naêng löôïng, giao thoâng, chaát thaûi, quaù trình coâng nghieäp vaø tieâu thuï saûn phaåm coâng nghieäp, noâng laâm nghieäp vaø söû duïng ñaát khaùc. Trong ñoù, giao thoâng vaø naêng löôïng laø hai nguoàn phaùt thaûi lôùn nhaát (Theo Quy öôùc toaøn caàu veà kieåm keâ phaùt thaûi KNK cho quy moâ coäng ñoàng GPC - Global Protocol for Community - Scale Greenhouse Gas Emission Inventories). 82 SË 94 . 2018 Q u y h oπ c h & t ∏c gi∂ Vaán ñeà phaùt thaûi KNK trong caùc ñoâ thò Vieät Nam Trong nhöõng naêm qua, ñoâ thò Vieät Nam ñaõ vaø ñang taêng tröôûng vôùi toác ñoä nhanh choùng, tieáp caän ñöôïc nhieàu thaønh töïu veà khoa hoïc, coâng ngheä hieän ñaïi treân theá giôùi. Tuy nhieân, phaùt trieån vôùi toác ñoä quaù nhanh, tyû leä ñoâ thò hoùa töø 23,7% (1999) ñaõ ñaït tôùi 36,6% (2016), maïng löôùi ñoâ thò Vieät Nam ñang phaûi ñoái maët vôùi nhieàu nguy cô vaø thaùch thöùc nhö: söï gia taêng nhanh choùng cuûa daân soá ñoâ thò (chuû yeáu do di daân noâng thoân vaøo thaønh thò) daãn tôùi hình thaønh caùc ñoâ thò cöïc lôùn vaø vuøng ñoâ thò lôùn thieáu kieåm soaùt, thieáu keát noái giöõa caùc ñoâ thò trong heä thoáng, giöõa ñoâ thò vôùi noâng thoân, gia taêng khoaûng caùch kinh teá, haï taàng ñoâ thò khoâng ñaày ñuû, thieáu nhaø ôû, thieáu khoâng gian xanh, tyû leä chaát thaûi raén ñöôïc xöû lyù thaáp, ñònh höôùng quy hoaïch chöa phuø hôïp, moâi tröôøng oâ nhieãm, xuoáng caáp… Nhöõng heä luïy naøy ñaõ vaø ñang laø nhöõng nguyeân nhaân laøm gia taêng löôïng phaùt thaûi KNK cuûa ñoâ thò - daãn tôùi gia taêng BÑKH, ñoàng thôøi, aûnh höôûng cuûa BÑKH cuõng laøm saâu saéc hôn nhöõng baát caäp hieän taïi vaø taïo ra thaùch thöùc môùi cho ñoâ thò. Bieåu ñoà 1.1 Soá löôïng ñoâ thò Vieät Nam töø naêm 1980 vaø döï baùo ñeán naêm 2025 caùc luoàng giao thoâng ñoâ thò vaø nhu caàu naêng löôïng, töø ñoù coù aûnh höôûng quyeát ñònh tôùi löôïng phaùt thaûi KNK. Rickaby (1987) trong nghieân cöùu cuûa mình ñaõ keát luaän raèng moâ hình ñoâ thò “taäp trung phi taäp trung” (ñoâ thò coù trung taâm thöù caáp vôùi kích thöôùc trung bình) laø caáu truùc giaûi quyeát tieát kieäm naêng löôïng cho ñoâ thò. Banister (1992) chæ ra raèng tieâu thuï xaêng treân ñaàu ngöôøi ôû Anh giaûm theo quy moâ thaønh phoá, vaø ôû London cao hôn so vôùi caùc thaønh phoá lôùn khaùc. Breheny (1995) ñaõ chöùng minh raèng khi daân cö ôû Anh vaø Wales chöa taäp trung vaøo caùc khu vöïc ngoaïi thaønh khoaûng giöõa nhöõng ...