VAI TRÒ VÀ CÁCH GÂY NUÔI TẢO HỮU ÍCH TRONG AO - HỒ NUÔI THỦY SẢN

Trong nuôi trồng thủy sản nói chung, nuôi tôm - cá nói riêng, màu nước có vai trò rất quan trọng trong việc tham gia hình thành chuỗi thức ăn tự nhiên, hệ lọc sinh học, ổn định các thông số môi trường…
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
VAI TRÒ VÀ CÁCH GÂY NUÔI TẢO HỮU ÍCH TRONG AO - HỒ NUÔI THỦY SẢN bản tinVAI TRÒ VÀ CÁCH GÂY NUÔI TẢO HỮU ÍCHTRONG AO - HỒ NUÔI THỦY SẢNTrong nuôi trồng thủy sản nói chung, nuôi tôm - cá nóiriêng, màu nước có vai trò rất quan trọng trong việc thamgia hình thành chuỗi thức ăn tự nhiên, hệ lọc sinh học, ổnđịnh các thông số môi trường… Nói cách khác, nuôi thủysản muốn thành công, trước tiên cần phải nuôi và giữ màunước ổn định, bền vững. Vậy màu là gì? Nuôi nước bằngcách nào? Vai trò cụ thể của màu nước ra sao? Những yếutố nào làm ảnh hưởng đến màu nước. Thực chất, màu nướctrong ao - hồ nuôi thủy sản được hình thành chủ yếu do cáchệ phiêu sinh thực vật (Phytoplankton), phiêu sinh động vật(Zooplankton), các loài tảo, ấu trùng các loài giáp xác…Đối với nghành thủy sản, màu nước được xem là lý tưởngđể nuôi tôm - cá tốt nhất đó là màu xanh lá chuối non vàmàu vàng vỏ đậu xanh. Trong đó, màu xanh lá chuối nonthể hiện sự hiện diện mật độ cao của loài tảo lục(Chlorella), màu vàng vỏ đậu xanh, thể hiện sự hiện diệnmật độ cao của tảo khuê (Chaetoceros), tảo Silic(Skeletonema). Sự hiện diện 3 loài tảo này trong các ao -hồ nuôi thủy sản, thể hiện môi trường rất nhiều thức ăn tựnhiên, phong phú về chủng loại thức ăn tự nhiên, cân bằngcác yếu tố môi trường và các phương trình sinh hóa - sinhlý, ít các loài tảo độc - rong độc, giàu dưỡng chất. Màunước được hình thành thông qua biện pháp bón phân, haycòn gọi là khâu gây màu nước. Thông thường, trong nuôitôm - cá, dùng phân hữu cơ đã qua ủ hoai hoặc phân vô cơnhư DAP, NPK, Urê để gây màu nước, được xem là biệnpháp phổ biến nhất hiện nay. Ngoài ra, một số nơi còn dùngbột cá, bánh dầu, bột đậu nành, chế phẩm sinh học… đểgây màu nước. Nếu dùng phân chuồng thì bón lượng 25-30kg/100m2 ao nuôi, nếu dùng phân vô cơ như DAP bónlượng 300-500g/100m2 ao, phân được hòa trong nước, tạtđều khắp ao nuôi, thực hiện sau công đoạn lấy đủ nước vàoao nuôi. Sau khi bón phân từ 5-7 ngày, trong ao sẽ hìnhthành chuỗi thức ăn tự nhiên rất đa dạng và phong phú,chuỗi thức ăn được hình thành theo chiều cao cột nước,trên cùng là sự hiện diện của phiêu sinh thực vật, tiếp theolà phiêu sinh động vật, luân trùng, giáp xác chân chèo, cuốicùng là động vật đáy, giun nhiều tơ… Trong đó, quan trọngbậc nhất là sự hiện diện của loài phiêu sinh thực vậtPhytoplankton, đây là hệ thống vi tảo (Microalgae system),là chất chỉ thị môi trường ao nuôi nhạy cảm, nhanh vàchính xác nhất. Ngoài yếu tố tích cực đầu tiên là nguồnthức ăn tự nhiên, màu nước còn tăng cường oxy cho aonuôi thông qua quá trình quang hợp, dưới tác dụng của ánhsáng mặt trời vào ban ngày. Tảo sử dụng ánh sáng mặt trời,lấy khí Carbonic (CO2) trong nước để tổng hợp và thải rangoài môi trường khí oxy (O2) trong ao nuôi, dẫn đến ao cómàu nước tốt, giàu oxy. Oxy trong ao cao nhất vào thờiđiểm 2-3 giờ chiều. Tuy nhiên, nếu màu nước xanh quáđậm, sẽ gây nên hiện tượng thiếu oxy cho ao vào ban đêm,đặc biệt từ 24 giờ cho đến 6, 7 giờ sáng hôm sau. Do vàoban đêm, tảo thực hiện quá trình hô hấp, lấy oxy trong nướcđể tổng hợp và thải trực tiếp ra môi trường khí CO2. Sựhiện diện của tảo tốt trong ao, còn hạn chế tối đa sự hìnhthành các loài tảo, rong, rêu độc hại, hạn chế ánh sáng mặttrời tiếp xúc tầng đáy ao, nên quá trình phân hủy hữu cơtrong ao diễn ra chậm hơn, khi độc sinh ra ít, ít nguy hiểmhơn, giảm khả năng gây hại cho tôm - cá nuôi. Quá trìnhphân hủy hữu cơ sinh ra do có các nguyên liệu dư thừatrong ao như thức ăn dư thừa, phân, xác cá - tôm, xác tảochết lắng tụ, hóa chất dư tồn như vôi, thuốc, sự rửa trôi domưa làm bờ ao sạt lở kéo xuống đáy ao, do nguồn nướcgiàu chất phù sa, chất lơ lửng… Sản phẩm sau cùng củaquá trình phân hủy hữu cơ, là sinh ra nhiều loại khí rất độchại đối với tôm - cá nuôi như khí Amoniac (NH3),Hydrosulfua (H2S), Nitric (NO2)… Quá trình phân hủyhữu cơ xảy ra mạnh hay yếu lệ thuộc vào sự tác động củacường độ ánh sáng mặt trời và việc quản lý thức ăn, cũngnhư các bước chăm sóc, quản lý tôm - cá nuôi. Nếu lưu giữ,duy trì được màu nước tốt theo đúng yêu cầu, sẽ hình thànhmàn che phiêu sinh, ngăn cản ánh sáng mặt trời xuyên quatầng nước, tiếp xúc với đáy ao nuôi. Phân hủy hữu cơ sẽkhó hoặc chậm xảy ra, hoặc xảy ra với cường độ nhẹ, ít gâyảnh hưởng đến tôm - cá nuôi. Tảo lúc này giữ vai trò nhưnhà máy lọc sinh học tự nhiên khổng lồ, trực tiếp hấp thutất cả những sản phẩm thừa, sản phẩm sau cùng của phânhủy hữu cơ, khí độc hại…. chuyển hóa chúng sang dạng ítđộc hại hoặc phân giải, phân hủy chúng thành những vậtchất khác đơn giản và vô hại đối với vật nuôi thủy sản. Córất nhiều yếu tố trực tiếp gây ảnh hưởng đến màu nước.Trước tiên là chất dinh dưỡng trong ao, nếu cân bằng màunước sẽ được duy trì, sự thay đổi theo hướng nhiều hơnhoặc ít hơn về chất dinh dưỡng và các muối kim loại trongao đều gây nên những bất lợi cụ thể như nước quá trong dothiếu dưỡng chất, tảo không thể phát triển, gia tăng sốlượng, không ngăn được á ...