Vận chuyển vật chất qua màng tế bào

Khuếch tán tăng cường(facilitated diffusion).-Là sự khuếch tán có sự tham gia của chất mang(carier) có b?n chất protein. -Khuếch tán tăng cường khác khuếch tán qua kênh là có tốc độ tối đa (Vmax). - éây là cơ chế vận chuyển các chất quan trọng qua màng tế bào, như các monosacarid(glucose, galactose, fructose...), acid amin...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vận chuyển vật chất qua màng tế bàovËn chuyÓn vËt chÊt qua mμng tÕ bμo 1- CÊu tróc, chøc n¨ng mμng tÕ bμo. Mμng tÕ bμo rÊt linh ®éng vμ t¹oh×nh, bÒ dμy chØ 7,5nm -10nm. 1.1-Thμnh phÇn ho¸ häc mμng TB. chñ yÕu lμ protein vμ lipid, phÇn nhá lμglucid, n−íc vμ muèi kho¸ng.-M« hinh cña Dawson vμ Danielli (1935)- 2- VËn chuyÓn vËt chÊt quamμng tÕ bμo. Gåm: khuÕch t¸n vμ vËn chuyÓn tÝch cùc. 2.1- KhuÕch t¸n (Diffusion). KhuÕch t¸n (hay cßn gäi lμ vËn chuyÓn thô®éng) lμ sù vËn chuyÓn chÊt qua mμng (dochuyÓn ®éng nhiÖt) theo bËc thang chªnhlÖch: chªnh lÖch nång ®é, chªnh lÖch ®iÖnho¸ trÞ, chªnh lÖch ¸p lùc. 2.1.1-KhuyÕch t¸n ®¬n thuÇn (Simplediffusion) *- KhuÕch t¸n ®¬n thuÇn qua líp lipid kÐp cñamμng.- C¸c chÊt tan trong mì: nh− O2, Nit¬, CO2,r−îu …, tØ lÖ víi ®é hoμ tan trong lipid. - ChÊt kh«ng tan trong lipid: N−íc kh«ng tantrong lipid nh−ng khuÕch t¸n qua mμng tÕ bμorÊt nhanh; C¸c ion kh«ng khuÕch t¸n tù do qualíp lipid kÐp.2.1.2- KhuÕch t¸n tăng c−êng (facilitateddiffusion).- Lμ sù khuÕch t¸n cã sù tham gia cña chÊtmang (carier) cã bản chÊt protein.- KhuÕch t¸n tăng c−êng kh¸c khuÕch t¸nqua kªnh lμ cã tèc ®é tèi ®a (Vmax).- Đ©y lμ c¬ chÕ vËn chuyÓn c¸c chÊt quanträng qua mμng tÕ bμo, nh− c¸cmonosacarid (glucose, galactose,fructose...), acid amin... 2.1.3- C¸c yÕu tè anh h−ëng ®Õn tèc®é khuÕch t¸n.+ TÝnh thÊm mμng (P-Permeability)TÝnh thÊm chÞu anh h−ëng: bÒ dμy mμng,®é tan trong mì, sè kªnh protein, nhiÖt®é, träng l−îng ph©n tö chÊt khuÕch t¸n.+ HÖ sè khuÕch t¸n (Diffusion coefficient,viÕt t¾t: D)+Anh h−ëng cña hiÖu nång ®é:+Anh h−ëng hiÖu ¸p suÊt:* KhuÕch t¸n n−íc vμ thÈm thÊu.+ N−íc khuÕch t¸n qua mμng dÔ dμng víitèc ®é lín. Søc khuÕch t¸n cña n−íc tõ n¬icã nång ®é cao ®Õn n¬i cã nång ®é thÊp gäilμ sù thÈm thÊu.+ Ap suÊt thÈm thÊu: Ap suÊt thÈm thÊu phô thuéc vμo sè l−îngc¸c h¹t trong dd (nång ®é ph©n tö -mol) ®¬n vÞ ®o ¸p suÊt thÈm thÊu lμ osmol 1 osmol lμ sè ph©n tö gam chÊt kh«ng ph©nly hay ion.VÝ dô: - Glucose kh«ng ph©n ly, 1ptg G =180 180g glucose =1 osmol. - NaCl cã ptg=58,5, nh−ng ph©n ly 58,5g NaCl = 2 osmol.osmolality: hay nång ®é osmol kilogam cñamét dung dÞch cã 1 osmol cho 1Kg dung dÞch(cã 1 osmol chÊt tan trong 1Kg n−íc).osmolarity: hay nång ®é osmol lÝt cña 1 dungdÞch cã 1 mol chÊt tan cho 1 lÝt dung dÞch (cã 1osmol chÊt tan/1 lÝt n−íc). osmolality chÝnh x¸c h¬n, nh−ngosmolarity tiÖn lîi h¬n, ta nãi t¾t lμ nång ®éosmol.- DÞch ngo¹i bμo cã nång ®é 300 mosmol.ë 370C 1 mosmol t¹o ¸p suÊt thÈm thÊu 19,3mmHg.- DÞch mô cã ¸p lùc t/thÊu 300mosmol ≈ 5790 mmHg ( ≈ 7,6 atm.).2.2- VËn chuyÓn tÝch cùc. CX CX MÆt trong MÆt ngoμi Ce Ci X X ATP ADP Y Y Ce Ci CY CY S¬ ®å vËn chuyÓn tÝch cùc c¸c chÊt qua mμng. X,Y lμ chÊt t¶i, Ci vμ Ce lμ chÊt ®−îc t¶i 2.2.1-VËn chuyÓn tÝch cùc tiªn ph¸t(Primery Active Transport) - Lμ hÖ vËn chuyÓn chÊt mμ sö dông năngl−îng trùc tiÕp tõ thuû ph©n ATP. - Theo c¬ chÕ nμy cã sù vËn chuyÓn c¸cion qua mμng: (Na+, K+, Ca++), nhê hÖ“b¬m Ion” - HÖ “B¬m Na+-K+” lμ hÖ ®−îcnghiªn cøu sím nhÊt vμ nhiÒu nhÊt.