Vấn đề hôn nhân – gia đình trong quan niệm và nghi lễ Phật giáo Huế

Phật giáo luôn luôn đặt gia đình làm nền tảng cho sự phát triển của xã hội, dựa trên các giá trị chuẩn mực đạo đức của con người, thiết chế văn hóa gia đình truyền thống, bổn phận và quan hệ vợ chồng chung thủy,… mà còn đó là một quy phạm pháp luật đủ mức răn đe, giáo dục nhằm hạn chế ly hôn, bạo lực gia đình,… mà xã hội đang ngày càng phải đối mặt. Mời các bạn cùng tìm hiểu vấn đề này qua nội dung bài viết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề hôn nhân – gia đình trong quan niệm và nghi lễ Phật giáo HuếTAPCHIKHOAHOC,ĐaihocHuê,Sô47,2008 ̣ ́ ̣ ̣ ̣ ́ ́ VẤNĐỀHÔNNHÂN–GIAĐÌNH TRONGQUANNIỆMVÀNGHILỄPHẬTGIÁOHUẾ LêThọQuốc TrườngĐạihọcKhoahọc,ĐạihọcHuế TÓMTẮT Vấnđề hônnhânvàgiađìnhtưởngchừngnhư làmộtvấnđề bìnhthườngtrongsự pháttriểntựnhiêncủaxãhộiloàingười.Nhưngkhiđặtnótrongquanniệmvànghilễ Phật giáothìnóđãchuyểnsangmộthìnhthứckhácliênquanđếntôngiáovàtâmlinhtrướcsự biếnchuyểntâmlý,giátrị chuẩnmựcđạođức,lốisống,phongtụctậpquáncủaconngười trongxãhộiÁĐông,vốnmangnhiềuýthứchệNhogiáotrongquanniệmvềhônnhân–gia đình. Từ nhữngghinhậnquakinhđiển,chúngtasẽ thấyđượcPhậtgiáonhìnnhậnhôn nhân–giađìnhnhưthếnào?Vànhữngquanniệmđó,PhậtgiáoHuếđãthểhiệnnhưthếnào trongcáchthứctổ chứclễ nghi,nhằmchuyểnhóanhữngýnghĩamànóđemlạichongười Phậttửtrướcthựctrạngxãhộihiệnđạivớinhiềusựđổvỡgiađìnhdolyhôn,bạohànhgia đình,tệnạnxãhội,… Phậtgiáoluônluônđặtgiađìnhlàmnềntảngchosựpháttriểncủaxãhội,dựatrên cácgiátrị chuẩnmựcđạođứccủaconngười,thiếtchế vănhóagiađìnhtruyềnthống,bổn phậnvàquanhệ vợ chồngchungthủy,…màcònđólàmộtquyphạmphápluậtđủ mứcrăn đe,giáodụcnhằmhạnchế lyhôn,bạolựcgiađình,…màxãhộiđangngàycàngphảiđối mặt.Đồngthờithôngqualễ thứcPhậtgiáođể thể hiệnsự gắnkếtgiữađờivàđạo,theo đúngthuầnphongmỹtụcvàluậthônnhângiađìnhcủangườiViệtNam. 1.Dẫnnhập KhôngchỉmộtsốtôngiáolớncủathếgiớinhưThiênChúagiáo,Hồigiáo,ẤnĐộgiáo…màcònmộtvàitôngiáokhácxuấthiệnmuộnhơnởnướctanhưCaoĐài,HòaHảo…đềucónghithứclàmlễkếthônchotínđồ.Xuấtpháttừnhữngquanniệmkháriêngbiệt,mỗitôngiáocónhữngcáchthứchànhlễriêngphùhợpvớitôngiáocủamình.Vàtuỳ thuộcvàophongtụctậpquán,chuẩnmựcđạođức,phápluật,…của từngvùng,mỗimộttôngiáođềucónhữngđiềuchỉnhthích ứngnhằmhướngtínđồtheođịnhchế,tônchỉcủamình. Thựcra,trongnghilễPhậtgiáohoàntoànkhôngđềcậpđếnnghithứchaythủtụcđểđiềuhànhmộtbuổihônlễtạichùa.CóchăngchỉđơnthuầnsựhiệndiệncủacácvịTăngcùngnhữnglờichúcphúcvàthuyếtgiảngvề ýnghĩacủahônnhân,bổnphậnvợchồngchođôitrẻ.“CácsưPhậtgiáokhônghànhlễtrongđámcưới,vìsựcướihỏilàmột lẽkhôngphùhợpvớinếpsốngđộcthâncủacácbậcxuấtgia.Nhưngnếumuốnchonócó đôichútdanhtánhtôngiáo,ngườitathườngmờicácbạnthanhniênnamnữPhậttửđến tụngnhữngbàikệchúclành.Cácbậcxuấtgiakhôngbaogiờthamdựlễcưới.Tuynhiên, trướchoặcsauđôibangày,giachủthườngtổchứclễtraităngcúngdườngđếncácbậc phẩmhạnhvàtrongdịp ấymộtvị sưđứngragiảngmộtthờipháp,nhắclạinhữnglời huấntừcủađứcPhậtvàkhuyênđôitânhônhãychungsốngthuậnhòahầuloxâyđắphạnh phúcgiađình”(WalpolaRahula,1965).Vìkhithựchiệnnghilễnày,theoquanniệmcủa Phậtgiáosẽkhơidậydụcvọngthếgian,làmlayđộngtâmniệm“diệtdục”trongchúngtăngtrênbướcđườngtuhọc. Tuyvậy,trêntinhthầnnhậpthế,“ tùyduyên”hoáđộ,PhậtgiáoHuế thuậntheonhucầucủatínđồ,đồngthờihướngtínđồ củamìnhđếnvớiniềmtintôngiáo,cácchùaHuế đãvậndụngnhữnglờidạycủaĐứcPhậtlàmphươ ngtiệnđểtổ chứcnghithứccầuan“H ằngthu ận”chonh ữngđámcướ icủatínđồ ,nhânđó khuyếnhoátheotinhthầnPhậtgiáo. 2.Từnhữngghinhậnquakinhđiển… Phậtgiáovớitinhthầnnhậpthế,bìnhđẳng,từbilàphươngtiệnđểhòanhậpvớixãhội.Khicòntạithế,ThíchCaMâuNivẫnxemhônnhângiađìnhlàmộtcáchthểhiệnđúngnghĩacủaconngườivềhiếuđạo,nghĩavụcủahọtrongxãhộivànghĩa vụđóđượccụthểbằngnhữnghànhđộng,việclàm.Mỗingườikhitrưởngthành,lậpgiađìnhcónhiềumốiquanhệràngbuộcvềnhânsinh,luânlý,đạođứcđốivớichínhmìnhvàthanhân.Làmtrònbổnphậncủangườichồngvàngườivợ cũngđượcPhậtnóikhánhiềutrongcáckinhđiển,bàithuyếtgiảngchochúngđệtử. Trongnhữngkinhđiểnvàcácbàithuyếtgiảngvềhônnhângiađình,chủ yếutậptrungvàocácvấnđềnhư:Bổnphậncủavợ,chồng,cha,con;quanhệxãhội;vấn đềhiếuđạo,luânlý. Cóthể thấyrằng,tìnhyêuvàhônnhânlàviệcrấtthườngtìnhcủamỗicon ngườisốngtrongxãhộivànóhạnhphúc,tốtđẹphaydangdởlàtùythuộcvàongườisở hữu,tạodựngnó.TrongkinhĐạiBảoTích,đứcPhậtđãnhậnđịnh:“Nếumột người ...