Vấn đề ngoại khóa trong dạy học môn Toán đối với học sinh trường trung học phổ thông dân tộc nội trú

Trên cơ sở tìm hiểu ảnh hưởng của nét đặc trưng về tâm lý, điều kiện nhận thức đối với kết quả học tập môn Toán của học sinh trường dân tộc nội trú; từ kết quả phân tích yêu cầu và sự phù hợp của hình thức ngoại khóa toán học đối với học sinh trường trung học phổ thông dân tộc nội trú, bài viết xây dựng một số định hướng tổ chức hoạt động ngoại khóa toán học trong dạy học môn Toán cho đối tượng này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề ngoại khóa trong dạy học môn Toán đối với học sinh trường trung học phổ thông dân tộc nội trú KHOA HỌC CÔNG NGHỆ - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG VẤN ĐỀ NGOẠI KHÓA TRONG DẠY HỌC MÔN TOÁN ĐỐI VỚI HỌC SINH TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG DÂN TỘC NỘI TRÚ Phan Thị Tình1, Phạm Duy Hiển2 1 Trường Đại học Hùng Vương, 2 Trường THPT Thạch Kiệt, Phú Thọ Tóm tắt Trên cơ sở tìm hiểu ảnh hưởng của nét đặc trưng về tâm lý, điều kiện nhận thức đối với kết quả học tập môn Toán của học sinh trường dân tộc nội trú; từ kết quả phân tích yêu cầu và sự phù hợp của hình thức ngoại khóa toán học đối với học sinh trường trung học phổ thông dân tộc nội trú, bài viết xây dựng một số định hướng tổ chức hoạt động ngoại khóa toán học trong dạy học môn Toán cho đối tượng này Từ khóa: Ngoại khóa toán học, toán học, dân tộc nội trú 1. MỞ ĐẦU Ngoại khóa là một trong những hình thức dạy học quan trọng có tác dụng hỗ trợ học tập nội khóa trong bổ sung, đào sâu, mở rộng kiến thức, góp phần gây hứng thú học tập, rèn luyện cho học sinh ý thức, phong cách làm việc tập thể. Đối với môn Toán, do đặc điểm riêng của môn học và do vai trò công cụ đối với nhiều môn học, hoạt động ngoại khóa góp phần thực hiện nguyên lý giáo dục, hình thành và phát triển cho học sinh các phương pháp, kỹ năng toán học, kỹ năng vận dụng toán học, nâng cao hiểu biết liên môn,... Vai trò của hoạt động ngoại khóa trong dạy học môn Toán tuy không nhỏ nhưng cũng không thể được phát huy tối đa nếu việc tổ chức thiếu cơ sở khoa học, đặc biệt là cơ sở thực tiễn. Việc khai thác giá trị của hoạt động ngoại khóa toán học cần được xem xét với mức độ phù hợp của đối tượng hoạt động trong các điều kiện hỗ trợ tổ chức. Đối với học sinh con em dân tộc thiểu số trong các trường phổ thông dân tộc nội trú, do đặc thù riêng về đặc điểm tâm sinh lý, khả năng nhận thức, điều kiện môi trường sống, vốn trải nghiệm thực tiễn của học sinh, vấn đề ngoại khóa toán học trong dạy học cho đối tượng này cũng đòi hỏi sắc thái riêng biệt từ việc xác định nội dung đến việc tổ chức hoạt động. 2. NỘI DUNG 2.1. Ảnh hưởng của nét đặc thù tâm lý tới kết quả học tập môn Toán của học sinh trường trung học phổ thông dân tộc nội trú Trường phổ thông dân tộc nội trú là loại hình trường dành cho con em các dân tộc thiểu số sống và học tập tập trung tại trường theo chế độ bao cấp của Nhà nước. Nhiệm vụ của nhà trường là tạo nguồn cán bộ người dân tộc, chuẩn bị lực lượng lao động có trình độ văn hóa phục vụ công cuộc cải tạo, xây dựng cuộc sống mới cho đồng bào dân tộc ít người tại các vùng cao, vùng sâu, hải đảo. Do sự tác động của nhiều yếu tố, đặc điểm tâm lý của học sinh trường trung học phổ thông dân tộc nội trú có những đặc thù riêng: KHCN 1 (30) - 2014 35 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ - ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG Về nhận thức: Đặc điểm nổi bật trong nhận thức của nhiều học sinh là khả năng tư duy chậm, chủ yếu là tư duy theo lối trực quan, thói quen lao động trí óc thiếu bền bỉ, nhận thức các vấn đề dễ rơi vào tình trạng máy móc, dập khuân, suy nghĩ thường mang tính chất một chiều, thụ động, óc phê phán hạn chế. Điều đó kéo theo sự phát triển chậm của các phẩm chất tư duy (tính linh hoạt, nhanh nhạy, mềm dẻo,...) và sự hạn chế của các quá trình tâm lý (sự chú ý, ghi nhớ, tưởng tượng,...). Về ngôn ngữ và giao tiếp: Tuy được bổ túc môn tiếng Việt trong quá trình học tập tại trường, nhưng nhìn chung trình độ tiếng Việt của học sinh còn thấp, vốn từ thiếu phong phú, các em thường mắc các lỗi phát âm, dùng từ, sử dụng ngữ pháp trong nói, đọc, viết, khả năng phân biệt chính xác ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết hạn chế. Trong giao tiếp, học sinh thường thiếu chủ động, khả năng định hướng giao tiếp đúng trọng tâm chưa tốt, điều này kéo theo những hạn chế trong việc thiết lập các mối quan hệ mới. Do những hạn chế trong nhận thức và ngôn ngữ, khả năng tự giải quyết những nhiệm vụ trí tuệ, ghi nhớ kiến thức, hình thành ý tưởng trừu tượng trong học tập môn Toán của học sinh thiếu linh hoạt và khó đạt được sự chính xác. Việc sử dụng thuật ngữ toán học hay hiểu sâu sắc các khái niệm toán học cũng gặp khó khăn. Học sinh thường có tâm lý e ngại, không dám bộc lộ quan điểm của mình trước việc giải quyết vấn đề, nhiệm vụ học tập. Khi đối diện với giáo viên, học sinh thường rơi vào trạng thái tự ti về khả năng học tập, giao tiếp của bản thân,... Tất cả ...